ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Με τη διδασκαλία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών της Γ΄ Λυκείου οι μαθητές έρχονται σε επαφή με ένα ξεχωριστό γραμματειακό είδος και προσεγγίζουν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα του αρχαίου πολιτισμού, τον αρχαίο φιλοσοφικό λόγο. Μέσα από τον απέραντο πλούτο της φιλοσοφικής γραμματείας δώδεκα σχεδόν αιώνων, επιλέχθηκαν κατ’ ανάγκην λίγες μόνο θεματικές ενότητες, που αφορούν στην περιοχή της φιλοσοφίας που χαρακτηρίζουμε ως «πρακτική φιλοσοφία»: τη συγκρότηση της κοινωνίας, τον διαμορφωτικό ρόλο της παιδείας και της φιλοσοφίας για τη διάπλαση του ανθρώπου ως ηθικού υποκειμένου και ως πολίτη (της αρχαίας πόλεως και της αρχαίας οικουμένης), καθώς και τις ανάλογες ηθικές και πολιτικές αρετές του. Με κορμό κείμενα των δύο μεγαλυτέρων φιλοσόφων, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, έγινε προσπάθεια να αναδειχθούν και οι τροπικότητες του φιλοσοφικού λόγου. Ειδικότερα, οι θεματικές ενότητες που μελετώνται είναι οι εξής:

• Η αντίληψη για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία της στη διαμόρφωση του εαυτού (ανθολόγιο κειμένων),
• Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η πολιτική αρετή (Πλάτων, Πρωταγόρας),
• Η παιδεία και η αναζήτηση της αλήθειας - Η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου (Πλάτων, Πολιτεία - «η αλληγορία του σπηλαίου»),
• Ο άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους - Η ηθική αρετή (Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια),
• Ο άνθρωπος μέσα στην πόλη - Η πολιτική αρετή και η πολιτική εξουσία (Αριστοτέλης, Πολιτικά),
• Ο άνθρωπος στην οικουμένη - Ο πολίτης του κόσμου και η επιμέλεια εαυτού (ανθολόγιο φιλοσοφικών κειμένων από την ελληνιστική και ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα).

Με τη διδασκαλία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών της Γ΄ Λυκείου οι μαθητές έρχονται σε επαφή με ένα ξεχωριστό γραμματειακό είδος και προσεγγίζουν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα του αρχαίου πολιτισμού, τον αρχαίο φιλοσοφικό λόγο. Μέσα από τον απέραντο πλούτο της φιλοσοφικής γραμματείας δώδεκα σχεδόν αιώνων, επιλέχθηκαν κατ’ ανάγκην λίγες μόνο θεματικές ενότητες, που αφορούν στην περιοχή της φιλοσοφίας που χαρακτηρίζουμε ως «πρακτική φιλοσοφία»: τη συγκρότηση της κοινωνίας, τον διαμορφωτικό ρόλο της παιδείας και της φιλοσοφίας για τη διάπλαση του ανθρώπου ως ηθικού υποκειμένου και ως πολίτη (της αρχαίας πόλεως και της αρχαίας οικουμένης), καθώς και τις ανάλογες ηθικές και πολιτικές αρετές του. Με κορμό κείμενα των δύο μεγαλυτέρων φιλοσόφων, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, έγινε προσπάθεια να αναδειχθούν και οι τροπικότητες του φιλοσοφικού λόγου. Ειδικότερα, οι θεματικές ενότητες που μελετώνται είναι οι εξής:

• Η αντίληψη για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία της στη δι... ΠερισσότεραΛιγότερα

Σκοπός του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών στη Γ΄ Λυκείου δεν είναι η απλή πληροφόρηση για κάποια εξαιρετικά γεγονότα και επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, όπως είναι η γραμματεία του, ούτε η μηχανική αποστήθισή τους για την εξεταστική αναπαραγωγή τους. Η αρχαιογνωσία, οι ήδη κεκτημένες γνώσεις για την ελληνική αρχαιότητα, μπορεί και επιβάλλεται να συμβαδίσει με την αρχαιογλωσσία. Η εκμάθηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δεν είναι μια αυτόνομη μαθησιακή διαδικασία, ούτε έχει μόνο γλωσσικό προσανατολισμό. Βρίσκει το πλήρες της νόημα, όταν προσφέρει, κατά το δυνατόν, άμεση πρόσβαση στον λόγο των αρχαίων Ελλήνων: στα κείμενα που μνημειώνουν γλωσσικά τους τρόπους με τους οποίους αντιλήφθηκαν και έζησαν τη ζωή τους και που αποτελούν τα ίδια εύγλωττα μνημεία του πολιτισμού τους, μια προνομιακή δίοδο, για να κατανοήσουμε τους αρχαίους ανθρώπους, τις ιδέες και τα έργα τους.

Οι μαθητές αποκτούν γνώση του ιστορικού και πολιτισμικού πλαισίου των κειμένων και μαθαίνουν να κατανοούν τις ιδέες στα συμφραζόμενά τους, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να αξιοποιήσουν και να δοκιμάσουν αυτές τις ιδέες για τον δικό τους αναστοχασμό και τις δικές τους αναγνώσεις. Διαβάζοντας, για παράδειγμα, την Πολιτεία ή τα Ηθικά Νικομάχεια, ερμηνεύοντας σημαντικά κείμενα και αναλύοντας θεμελιώδεις έννοιες, ανοιγόμαστε μεθοδικά και ελεύθερα σε έναν ολόκληρο κόσμο σημασιών και πρακτικών και επιχειρούμε να κατανοήσουμε ιδέες και αξίες του τότε και να τις δοκιμάσουμε ως σημεία αναφοράς για την κατανόηση και τη βίωση του σήμερα, στη σχέση μας με τον εαυτό μας και με τον κόσμο, στην ηθική και την πολιτική πράξη.

Η επιλογή της φιλοσοφίας νομιμοποιείται, τέλος, από την ιδιαίτερη αξία της, όχι μόνο για την κατανόηση του αρχαίου ελληνικού κόσμου, αλλά και γιατί μέσα από τα κείμενά της οι μαθητές θα γνωρίσουν ορισμένα θεμελιώδη ερωτήματα του ανθρώπου: Τι σημαίνει καλός και ενάρετος άνθρωπος και πώς θα γίνω τέτοιος; Ποια είναι η πιο κατάλληλη μορφή ζωής για μένα και για τους συνανθρώπους μου; Ποια είναι και πώς θα κατακτήσω την ευτυχία; Είμαι ελεύθερος; Ερωτήματα που -από τους Προσωκρατικούς έως σήμερα- τα θέτει κάθε άνθρωπος, κυρίως κάθε νέος άνθρωπος, και η φιλοσοφία αναλαμβάνει να τα απαντήσει.

Σκοπός του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών στη Γ΄ Λυκείου δεν είναι η απλή πληροφόρηση για κάποια εξαιρετικά γεγονότα και επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, όπως είναι η γραμματεία του, ούτε η μηχανική αποστήθισή τους για την εξεταστική αναπαραγωγή τους. Η αρχαιογνωσία, οι ήδη κεκτημένες γνώσεις για την ελληνική αρχαιότητα, μπορεί και επιβάλλεται να συμβαδίσει με την αρχαιογλωσσία. Η εκμάθηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δεν είναι μια αυτόνομη μαθησιακή διαδικασία, ούτε έχει μόνο γλωσσικό προσανατολισμό. Βρίσκει το πλήρες της νόημα, όταν προσφέρει, κατά το δυνατόν, άμεση πρόσβαση στον λόγο των αρχαίων Ελλήνων: στα κείμενα που μνημειώνουν γλωσσικά τους τρόπους με τους οποίους αντιλήφθηκαν και έζησαν τη ζωή τους και που αποτελούν τα ίδια εύγλωττα μνημεία του πολιτισμού τους, μια προνομιακή δίοδο, για να κατανοήσουμε τους αρχαίους ανθρώπους, τις ιδέες και τα έργα τους.

Οι μαθητές αποκτούν γνώση του ιστ... ΠερισσότεραΛιγότερα