Όσκαρ Ουάιλντ, «Ελλάς»

Α23

Όσκαρ Ουάιλντ

ΕΛΛΑΣ

Σαν το ζαφείρι ήταν της θάλασσας το χρώμα κι έμοιαζε οπάλιο πυρωμένο τ’ ουρανού το δώμα. Σηκώσαμε πανιά... Και πρίμο φύσαγε τ’ αγέρι, στις ανατολικές γαλάζιες χώρες να μας φέρει.

Απ’ την ολόρθη πλώρη, βιαστικό το βλέμμα τη Ζάκυνθο αγναντεύει, το κάθε της ρέμα και το κάθε λιοστάσι, της Ιθάκης τ’ ακροθαλάσσι, του Λύκαιου τα κορφοβούνια χιονισμένα, της Αρκαδίας τα βουνά μ’ ανθούς σπαρμένα.

Κανείς άλλος ήχος τη σιωπή δεν ταράζει, παρά το πανί που στο κατάρτι παφλάζει, το νερό που στα πλάγια του πλοίου φλοισβίζει και γέλιο κοριτσιών που στην πρύμνη αναβρύζει.

Την ώρα που άρχιζε να φλέγεται η Δύση κι ήλιος πορφυρός στα νερά είχε καθίσει, τη γη της Ελλάδας είχα τέλος πατήσει.

	μτφρ. Στάθης Σπηλιωτόπουλος (1903-1994)

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΣΧΟΛΙΟ

Διαφορετικά από την εσωτερική φόρτιση των δύο φοσκολικών απεικονίσεων της Ζακύνθου (Α 11 και Παράρτημα, αρ. 6) η ποιητική περιγραφή του ταξιδιού του Ουάιλντ στο Ιόνιο πέλαγος έχει, παρά τα έντονα χρώματά της, κάτι το αποστασιοποιημένο όχι όμως και ψυχρό, γιατί το βλέμμα του αφηγητή, προδιατεθειμένο από τις αναγνώσεις του της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και λογοτεχνίας και από το κλίμα του αισθητισμού μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε (βλ. την αισθητιστική εικονογραφία της α' στροφής), είναι ήδη συναισθηματικά προετοιμασμένο για την επαφή του με τον ελληνικό χώρο. Γι’ αυτό και παρότι, όπως υποδηλώνεται στον τελευταίο στίχο, φαίνεται να ταξιδεύει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ο αφηγητής προφέρει τα τοπωνύμια σαν τα τοπία να του ήταν ήδη γνωστά (ο Ουάιλντ επισκέφθηκε τη χώρα μας το 1877, σε ηλικία 23 ετών).

Η επιγραμματική κατακλείδα του τελευταίου στίχου φαίνεται να συμπυκνώνει την ικανοποίηση του Ουάιλντ για την εκπλήρωση του ονείρου του να επισκεφθεί την Ελλάδα, ονείρου που του είχε γεννηθεί —όπως λένε οι βιογράφοι του— ήδη από την εποχή που ήταν μαθητής.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ποιες αισθήσεις του ποιητή κινητοποιούνται κατά την είσοδό του στον ελληνικό χώρο;
Κατά πόσο η περιγραφή του ελληνικού τοπίου περιέχει και συναισθήματα του αφηγητή;

eikona

OSCAR WILDE (Δουβλίνο 1854 – Παρίσι 1900). Ιρλανδός ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός. Από εύπορη οικογένεια προτεσταντών, διακρίθηκε με τις σπουδές του στη λογοτεχνία και στη φιλολογία στα Πανεπιστήμια του Δουβλίνου και της Οξφόρδης. Ήταν βαθύς γνώστης του αρχαιοελληνικού πολιτισμού (από νεαρή ηλικία γνώριζε αρχαία ελληνικά και λατινικά) και κήρυκας του αισθητισμού στην τέχνη, με αντιπροσωπευτικό του το δοκίμιο «κριτικός ως καλλιτέχνης» (1891). Ικανότατος χειριστής του λόγου και πολυτάλαντος, έγραψε μυθιστορήματα για παιδιά και ασχολήθηκε συστηματικά με τη δημοσιογραφία, ενώ η ερωτική του ανορθοδοξία, που αποτυπώνεται εύγλωττα στο μυθιστόρημά του Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ (1891), προκάλεσε τη διετή φυλάκισή του. Μετά την αποφυλάκιση του, γράφει το εξομολογητικό Εκ βαθέων (1905), εγκαταλείπει την Αγγλία και εγκαθίσταται στη Γαλλία, όπου ασπάζεται τον καθολικισμό. Με κλονισμένη την υγεία του πεθαίνει πάμπτωχος. Από τη πλούσια και σημαντική θεατρική παραγωγή του αναφέρονται ενδεικτικά: Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός ή Ο σοβαρός κύριος Ερνέστος (1895) και Σαλώμη (1891).