<
Μαθηματικά (Β΄ Λυκείου Θετικών Σπουδών) - Βιβλίο Μαθητή

5.3 ΜΕΤΡΟ ΜΙΓΑΔΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ

Εικόνα

Έστω Μ(α,β)η εικόνα του μιγαδικού z=α+βi στο μιγαδικό επίπεδο. Ορίζουμε ως μέτρο του z την απόσταση του M από την αρχή O , δηλαδή

           Εικόνα

Για παράδειγμα,Εικόνα

Όταν ο μιγαδικός z είναι της μορφής Εικόνα, τότε Εικόνα, που είναι η γνωστή μας απόλυτη τιμή του πραγματικού αριθμού α.

Εικόνα

Εικόνα

Οι επόμενες ιδιότητες αναφέρονται στις σχέσεις που συνδέουν το γινόμενο και το πηλίκο μιγαδικών με τα μέτρα τους και είναι ίδιες με τις αντίστοιχες ιδιότητες των απόλυτων τιμών πραγματικών αριθμών.
Αν z1,z2 είναι μιγαδικοί αριθμοί, τότε

Εικόνα

Πράγματι έχουμε:

       Εικόνα

Ανάλογα αποδεικνύεται και η δεύτερη ιδιότητα.
Γενικά, αποδεικνύεται ότι

      Εικόνα

Εικόνα

Εικόνα

Τέλος, από τη γνωστή μας τριγωνική ανισότητα και από τη γεωμετρική ερμηνεία του αθροίσματος z1+z2 και της διαφοράς z1-z2 δύο μιγαδικών προκύπτει ότι:

      Εικόνα

Επίσης, είναι φανερό ότι το μέτρο του διανύσματος Εικόνα είναι ίσο με το μέτρο του διανύσματος Εικόνα. Επομένως:

"Το μέτρο της διαφοράς δύο μιγαδικών είναι ίσο με την απόσταση των εικόνων τους".

Δηλαδή:

Εικόνα
Εικόνα

Έτσι, για παράδειγμα, η εξίσωση Εικόνα επαληθεύεται από όλους τους μιγαδικούς z που έχουν την ιδιότητα οι εικόνες τους να απέχουν από την εικόνα του μιγαδικού 2+i , δηλαδή από το σημείο K(2,1) του μιγαδικού επιπέδου, απόσταση 3 μονάδες και μόνο από αυτούς. Επομένως, η εξίσωση αυτή είναι εξίσωση κύκλου με κέντρο το σημείο K(2,1) και ακτίνα ρ=3.
Γενικά, η εξίσωση

            Εικόνα

παριστάνει τον κύκλο με κέντρο το σημείο K(z0) και ακτίνα ρ.

Εικόνα

Επίσης η εξίσωση Εικόνα επαληθεύεται από όλους τους μιγαδικούς z που έχουν την ιδιότητα οι εικόνες τους να ισαπέχουν από τις εικόνες των μιγαδικών 1+2i και -1+3i, δηλαδή από τα σημεία A(1,2)και B(-1,3) , και μόνο από αυτούς. Επομένως, η εξίσωση αυτή είναι εξίσωση της μεσοκαθέτου του τμήματος AB.

Γενικά, η εξίσωση

                          Εικόνα

παριστάνει τη μεσοκάθετο του τμήματος με άκρα τα σημεία A(z1) και B(z2) .

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1.Αν για τους μιγαδικούς Εικόνα ισχύει
Εικόνα

 να αποδειχτεί ότι κανένας από αυτούς δεν είναι πραγματικός αριθμός.

ΑΠΟΔΕΙΞΗ

Αν ένας από τουςΕικόνα για παράδειγμα ο zκ, ήταν πραγματικός, τότε οι μιγαδικοί zκ-i και zκ+i θα ήταν συζυγείς και επομένωςΕικόνα

αφού
τα μέτρα δύο συζυγών μιγαδικών είναι ίσα. Τότε όμως θα είχαμε

Εικόνα

που είναι άτοπο.

2. Αν για το μιγαδικό z ισχύει Εικόνα, να βρεθεί:
    α) Ο γεωμετρικός τόπος της εικόνας του z στο μιγαδικό επίπεδο.
    β) Η μέγιστη και η ελάχιστη τιμή του Εικόνα .

ΛΥΣΗ

α) Η ισότητα Εικόνα επαληθεύεται από όλους τους μιγαδικούς z που έχουν την ιδιότητα οι εικόνες τους να απέχουν από το σημείο K(2,2) σταθερή απόσταση ίση

Εικόνα

ίση με Εικόνα και μόνο από αυτούς. Επομένως, ο ζητούμενος γεωμετρικός τόπος είναι ο κύκλος με κέντρο K(2,2) και ακτίνα Εικόνα δηλαδή ο κύκλος

                          Εικόνα
β) Το Εικόνα είναι η απόσταση της εικόνας M(z) από την αρχή O(0,0), δηλαδή (OM)το μήκος. Από τη Γεωμετρία, όμως, γνωρίζουμε ότι αν η ευθεία OΚ τέμνει τον κύκλο στα A και B, τότε Εικόνα , που σημαίνει ότι η μέγιστη τιμή του Εικόνα είναι το μήκος (OB) και η ελάχιστη το μήκος Εικόνα .
Η εξίσωση, όμως, της ευθείας OΚ είναι η y=x . Επομένως, οι συντεταγμένες των σημείων A καιB θα είναι οι λύσεις του συστήματος

Εικόνα

που είναι τα ζεύγη (1,1) και (3,3). Άρα, η μέγιστη τιμή του Εικόνα είναι ίση με Εικόνα και η ελάχιστη ίση με Εικόνα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α' ΟΜΑΔΑΣ
1.

Να βρείτε τα μέτρα των μιγαδικών αριθμών:

1+i,      1-i,      3+4i,      3-4i      -5i,      -4,       Εικόνα

Εικόνα

2.

Να βρείτε τα μέτρα των μιγαδικών αριθμών:

Εικόνα όπου Εικόνα

3.

Να βρείτε τους μιγαδικούς z=x+yi για τους οποίους ισχύει:

Εικόνα

4.

Να βρείτε που ανήκουν οι μιγαδικοί z για τους οποίους ισχύει:

Εικόνα

5.

Να βρείτε που ανήκουν οι εικόνες των μιγαδικών z για τους οποίους ισχύει:

Εικόνα

6.

Αν Εικόνα, να βρείτε το γεωμετρικό τόπο της εικόνας του μιγαδικού z, όπου
Εικόνα

7.

Από τους μιγαδικούς z, για τους οποίους ισχύει Εικόνα, ποιος έχει το ελάχιστο και ποιος το μέγιστο δυνατό μέτρο;

8.

Αν για τους μιγαδικούς z ισχύει Εικόνα, να βρείτε που ανήκουν οι εικόνες των μιγαδικών w με Εικόνα.

9.

Για δύο μιγαδικούς αριθμούς z1 και z2 να αποδείξετε ότι

                              Εικόνα


Β' ΟΜΑΔΑΣ
1.

Να δείξετε ότι για κάθε μιγαδικό z ισχύει:

Εικόνα
2.

Έστω ο μιγαδικός z , για τον οποίο ισχύει Εικόνα. Να αποδείξετε ότι: Αν Εικόνα, τότε ο Εικόνα είναι φανταστικός αριθμός και αντιστρόφως.

3.

Έστω ο μιγαδικός z με Εικόνα. Να αποδείξετε ότι: Ο Εικόνα είναι πραγματικός, αν και μόνο αν ο z είναι πραγματικός ή Εικόνα

4.

Έστω ο μιγαδικός z με Εικόνα όπου Εικόνα. Να αποδείξετε ότι: ο Εικόνα είναι φανταστικός, αν και μόνο αν ο z είναι φανταστικός.

5.

Αν η εικόνα του μιγαδικού z ανήκει στον κύκλο O(0,0) και ακτίνας ρ=1, να δείξετε ότι το ίδιο ισχύει και για την εικόνα του μιγαδικού Εικόνα.

6.

6. Αν για το μιγαδικό z ισχύειΕικόνα, να δείξετε ότι η εικόνα του z ανήκει στον κύκλο με κέντρο O(0,0) και ακτίνα ρ=1 .

7.

Αν για το μιγαδικό z ισχύει Εικόνα , να βρείτε την τιμή της παράστασης Εικόνα. Να ερμηνεύσετε γεωμετρικά το συμπέρασμα.

8.

Να βρείτε το γεωμετρικό τόπο των εικόνων Μ των μιγαδικών z, για τους οποίους ισχύει: Εικόνα Ποιο από τα σημεία Μ απέχει την ελάχιστη απόσταση από την αρχή O(0,0).

9.

Αν M1 και M2 είναι οι εικόνες των μιγαδικών z1 και z2 αντιστοίχως και Εικόνα, να αποδείξετε ότι: Όταν το M1 κινείται σε κύκλο κέντρου O(0,0) και ακτίνας 4, τότε το M2 κινείται σε μια έλλειψη.

10.

α) Αν Εικόνα, να δείξετε ότι Εικόνα

β) Αν για τους μιγαδικούς z1,z2,......zκ ισχύει Εικόνα να
αποδείξετε ότι: Εικόνα