H προφορά των φθόγγων

4. H προφορά των φθόγγων

Φθόγγοι ονοµάζονται οι απλές φωνές µε τις οποίες σχηµατίζονται οι λέξεις.

Η γλώσσα µας έχει τους εξής 25 φθόγγους: α, ε, ι, ο, ου, β, γ, δ, ζ, θ, κ, λ, µ, ν, π, ρ, σ, τ, φ, χ, µπ, ντ, γκ, τσ, τζ. Όπως παρατηρούµε, δεν υπάρχει αντιστοιχία ανάµεσα στους φθόγγους και τα γράµµατα της γλώσσας µας. Για παράδειγµα έχουµε φθόγγους που παριστάνονται µε δύο γράµµατα ου, µπ, ντ, γκ, τσ ,τζ, αλλά και περισσότερα γράµµατα που παριστάνουν τον ίδιο φθόγγο ι, υ, η.

Οι φθόγγοι χωρίζονται σε φωνήεντα και σε σύµφωνα. Φωνήεντα είναι οι φθόγγοι που σχηµατίζουν µόνοι τους µία συλλαβή: α, ε, ου. Σύµφωνα είναι οι φθόγγοι που δεν µπορούν να σχηµατίσουν µόνοι τους µία συλλαβή: κ, τ, σ.

Δίψηφα

Τα δίψηφα είναι δύο γράµµατα µαζί που παριστάνουν ένα φθόγγο. Χωρίζονται σε:

Α. Δίψηφα φωνήεντα

Το ου για το φθόγγο (ου): του βράχου.
Το αι που προφέρεται, όπως το ε: παιδιά.
Το ει, το οι και το υι που προφέρονται, όπως το ι: φωνάζει, φίλοι, υιοθεσία.

Β. Δίψηφα σύμφωνα

1. Τα µπ, ντ, και το γκ. Αυτά έχουν άλλοτε άρρινη κι άλλοτε έρρινη προφορά.
Άρρινη προφορά έχουν, όταν βρίσκονται :
α) στην αρχή των λέξεων : µπήκα, µπάλα, ντουλάπα, γκρεµίζω.
β) µέσα στη λέξη, ύστερα από σύµφωνο και πιο σπάνια ύστερα από φωνήεν (σε ξένες λέξεις): µπάρµπας, µπαγκέτα, µπαρµπούνι.

2. Το τσ και το τζ: τσιρότο, έτσι, Νίτσα, κατσίκα, τζιτζίκι, τζάµι, τζάκι.

ου-γκ