6. OI ΠΑΡΑΧΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡOΤΑΣΕΙΣ

§ 187

Παραχωρητικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις των οποίων το περιεχόμενο εκφράζει παραχώρηση προς το νόημα της (κύριας) πρότασης που προσδιορίζουν. Δέχονται άρνηση μή.
N.E.: Κι αν ακόμη διαφωνούσα, θα σε υποστήριζα.

1. Eισαγωγή

Oι παραχωρητικές προτάσεις εισάγονται με τους παραχωρητικούς συνδέσμους:

1. α) καὶ εἰ, κεἰ, καὶ ἄν, καὶ ἐάν, κἄν, καὶ ἢν (ακόμη κι αν, έστω κι αν, κι αν ακόμα) ύστερα από καταφατική πρόταση:
   Χρὴ ποιεῖν με τοῦτο, καὶ εἰ μὴ πέποιθα. (έστω κι αν δεν είμαι πεπεισμένος)
   Ἀνὴρ πονηρὸς δυστυχεῖ, κἂν εὐτυχῇ.
   N.E.: Εισάγονται με τους παραχωρητικούς συνδέσμους και αν, και να, όσο κι αν, ούτε κι αν κ.ά.
2. β) οὐδ' εἰ, μηδ' εἰ, οὐδ' ἐάν, οὐδ' ἄν, οὐδ' ἤν, μηδ' ἐάν, μηδ' ἄν, μηδ' ἢν (ούτε κι αν) ύστερα από αρνητική πρόταση και δηλώνουν παραχώρηση προς κάτι που θεωρείται απίθανο ή αδύνατο.
   Μὴ θορυβήσητε, μηδ' ἐὰν δόξω τι ὑμῖν μέγα λέγειν. (ακόμη κι αν σας φανεί ότι λέω κάτι υπερβολικό)

➤ Όταν ο καὶ που προηγείται των εἰ, ἐάν, ἄν, ἢν είναι συμπλεκτικός, μεταβατικός ή προσθετικός, η πρόταση δεν είναι παραχωρητική, αλλά υποθετική:
Καὶ εἰ μή τι κωλύει, ἐθέλω αὐτοῖς διαλεχθῆναι. [μεταβατικός]

2. Εκφορά

Oι παραχωρητικές προτάσεις εκφέρονται, όπως και οι υποθετικές προτάσεις, με:

1. α) Oριστική ή ευκτική, όταν ο σύνδεσμος εισαγωγής περιέχει το εἰ.
2. β) Υποτακτική, όταν ο σύνδεσμος εισαγωγής περιέχει το ἐάν, ἄν, ἤν¹⁷.

3. Συντακτικός ρόλος

Oι παραχωρητικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στον λόγο, όπως και στη N.E., ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί που δηλώνουν παραχώρηση.

4. Iσοδύναμες συντακτικές μορφές

Παραχώρηση δηλώνει επίσης η παραχωρητική μετοχή (βλ. και πίνακα Δ).

17. Οι παραχωρητικές, όπως και οι εναντιωματικές προτάσεις, σχηματίζουν μαζί με την κύρια πρόταση όλα τα είδη των υποθετικών λόγων:
    Φήσουσι σοφὸν εἶναι, εἰ καὶ μὴ εἰμί. [πραγματικό]
    Γελᾷ ὁ μωρός, κἄν τι μὴ γελοῖον ᾖ. [αόριστη επανάληψη στο παρόν – μέλλον]