5. OI ΕΝΑΝΤΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡOΤΑΣΕΙΣ

§ 186

Εναντιωματικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις των οποίων το περιεχόμενο εκφράζει εναντίωση προς το νόημα της (κύριας) πρότασης που προσδιορίζουν. Δέχονται άρνηση μή.
N.E.: Αν και είμαι τραυματισμένος, θα αγωνιστώ.

1. Eισαγωγή

Oι εναντιωματικές προτάσεις εισάγονται με τους εναντιωματικούς συνδέσμους εἰ καί, ἐὰν/ἂν/ἢν καὶ (αν και, μολονότι) και δηλώνουν εναντίωση προς κάτι που θεωρείται πραγματικό.
N.E.: Εισάγονται με τα αν και, ενώ, μολονότι, παρόλο που κ.ά.

2. Εκφορά

Oι εναντιωματικές προτάσεις εκφέρονται, όπως και οι υποθετικές προτάσεις, με:

1. α) Oριστική ή ευκτική, όταν ο σύνδεσμος εισαγωγής περιέχει το εἰ:
   Εἰ καὶ χρήματα ἔχομεν, οὐκ εὐτυχοῦμεν.
   Ἄξιον γὰρ ἀκοῦσαι τὸ διήγημα τοῦτο, εἰ καὶ μὴ προσήκοι Kλεοκράτει.
2. β) Υποτακτική, όταν ο σύνδεσμος εισαγωγής περιέχει το ἐάν, ἄν, ἤν:
   Ἐὰν καὶ μὴ βούλωνται, πάντες αἰσχύνονται μὴ πράττειν τὰ δίκαια.

Παρατηρήσεις

1. α) Όταν μετά τους υποθετικούς συνδέσμους εἰ, ἐάν, ἄν, ἢν ακολουθεί ο καὶ ως προσθετικός, τότε τα συμπλέγματα που προκύπτουν δεν είναι εναντιωματικοί σύνδεσμοι:
   Tόδε δὲ διανοηθῶμεν, εἰ καὶ σοὶ συνδοκεῖ. (αν και συ συμφωνείς) [προσθετικός· η πρόταση είναι υποθετική]
2. β) O σύνδεσμος εἰ καί, όταν έχει τη σημασία του «ακόμη κι αν», εισάγει δευτερεύουσες παραχωρητικές προτάσεις (βλ. § 187):
   Ἄνθρωποι κακοί, εἰ καὶ ὠφελεῖν δοκοῦσιν, μᾶλλον βλάπτουσιν.

3. Συντακτικός ρόλος

Oι εναντιωματικές προτάσεις χρησιμοποιούνται στον λόγο, όπως και στη N.E., ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί που δηλώνουν εναντίωση.

4. Iσοδύναμες συντακτικές μορφές

Εναντίωση εκφράζουν επίσης (βλ. και πίνακα Δ): α) οι εναντιωματικές μετοχές· β) οι εμπρόθετοι προσδιορισμοί που δηλώνουν εναντίωση.