10.2 Κλίση του ρήματος - Σχηματισμός ρημάτων σε -άγω, -βάλλω

Δ. Σχηματισμός ρημάτων σε -άγω, -βάλλω

Να και κάτι που πρέπει να προσέξουμε:
Μερικά ρήματα της γλώσσας μας σχηματίζονται με
βάση το αρχαίο ρήμα άγω, που σημαίνει οδηγώ:

παράγω, προάγω, διάγω, περιάγω, διεξάγω, εισάγω,
εξάγω κ.ά.

Τι σημαίνουν αυτά τα ρήματα;

Προσέχω πολύ στον σχηματισμό των ρημάτων αυτών. Όταν δηλώνω εξακολου-
θητικές – επαναλαμβανόμενες ενέργειες (όταν δηλαδή έχουμε εξακολουθητικό
– επαναλαμβανόμενο ποιόν ενεργείας) χρησιμοποιώ το θέμα «αγ-».

Η χώρα μας θα εξάγει λάδι στην
Ευρώπη για πολλές ακόμα δεκαετίες.
Ο γνωστός αρχιμουσικός το είχε
πάρει απόφαση: «Θέλουμε να διεξά-
γουμε το Φεστιβάλ Μότσαρτ κάθε
χρόνο...».

Όταν, όμως, δηλώνω συνοπτικές – στιγμιαίες ενέργειες (όταν
δηλαδή έχουμε συνοπτικό – στιγμιαίο ποιόν ενεργείας), χρησιμο-
ποιώ το θέμα «αγαγ-».

Την ερχόμενη εβδομάδα η χώρα μας θα εξαγάγει 500
τόνους λάδι στην Ευρώπη.

Ο γνωστός αρχιμουσικός συμπλήρωσε: «...φέτος
όμως, λόγω οικονομικών προβλημάτων, δε θα διεξα-
γάγουμε το φεστιβάλ αυτό».

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τα ρήματα που προέρχονται από το αρχαίο ρήμα βάλλω:
περιβάλλω, διαβάλλω, καταβάλλω, υποβάλλω, επιβάλλω, αμφιβάλλω, προσβάλλω κ.ά.

Κι αυτά τι να σημαίνουν, άραγε;

Τα ρήματα αυτά σχηματίζουν τους εξακολουθητικούς –
επαναλαμβανόμενους τύπους με το θέμα «βάλλ-».

Η μητέρα περιβάλλει τα παιδιά της με αγάπη.
Ο Ορέστης ανέβαλλε συστηματικά το μάθημα της κιθάρας τις
τελευταίες τέσσερις εβδομάδες.

Σχηματίζουν όμως τους συνοπτικούς – στιγμιαίους
τύπους από το θέμα «βαλ-» (με ένα λάμδα λιγότερο).

Είμαστε σίγουροι ότι οι νέοι συνάδελφοί σου θα σε περιβάλουν με
αγάπη, αμέσως μόλις αναλάβεις εργασία, την επόμενη Δευτέρα.
Ο Ορέστης ανέβαλε το μάθημα της κιθάρας χτες.