Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Γ΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ  Οδυσσέας Ελύτης [πηγή: Βικιπαίδεια] Εποχές και Συγγραφείς. Οδυσσέας Ελύτης (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

Δώρο ασημένιο ποίημα

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά (1971). Η σχέση ποίησης και αλήθειας μέσα σε δύσκολους καιρούς αποτυπώνεται εδώ, καθώς ο ποιητής βρίσκεται αυτοεξόριστος στη Γαλλία, μακριά από την πατρίδα του, που υποφέρει από την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας.

Ξέρω πως είναι τίποτε όλ' αυτά    και πως η γλώσσα που μιλώ δεν έχει αλφάβητο

Αφού και ο ήλιος και τα κύματα είναι μια γραφή συλλαβική που την αποκρυπτογραφείς μονάχα στους καιρούς της λύπης και της εξορίας

Κι η πατρίδα    μια τοιχογραφία μ' επιστρώσεις διαδοχικές φράγκικες ή σλαβικές    που αν τύχει και βαλθείς για να την αποκαταστήσεις πας αμέσως φυλακή    και δίνεις λόγο

Σ' ένα πλήθος Εξουσίες ξένες    μέσω της δικής σου πάντοτε

Όπως γίνεται για τις συμφορές

Όμως    ας φανταστούμε σ' ένα παλαιών καιρών αλώνι που μπορεί να 'ναι και σε πολυκατοικία    ότι παίζουνε παιδιά και ότι αυτός που χάνει

Πρέπει σύμφωνα με τους κανονισμούς    να πει στους άλλους και να δώσει μιαν αλήθεια

Oπόταν βρίσκονται στο τέλος όλοι να κρατούν στο χέρι τους ένα μικρό

Δώρο ασημένιο ποίημα.

Ο. Ελύτης, Το φωτόδεντρο
και η δέκατη τέταρτη ομορφιά, Ίκαρος

εικόνα

Μ. Σαχτούρης, «Τα δώρα» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου]   Τ. Σινόπουλος, «Ο καιόμενος»


ΕΡΓΑΣΙΕΣ
  1. 1 Ποια είναι η γλώσσα «που δεν έχει αλφάβητο»; Ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο «διαβάζει» τον κόσμο ο ποιητής;
          Οδ. Ελύτης, «Η μέθοδος του 'Άρα'» (απόσπασμα)
  2. 2 Από ποια σημεία του κειμένου μπορούμε να καταλάβουμε τα συναισθήματα του ποιητή και τη στάση του απέναντι σε αυτήν τη δύσκολη φάση της ελληνικής ιστορίας;
  3. 3 «Όμως ας φανταστούμε…ποίημα»: α) Ποιος είναι αυτός «που χάνει»; β) Ποια είναι η σχέση της ποίησης με την αλήθεια και με ποιον τρόπο μπορούμε να προσεγγίσουμε το νόημα ενός ποιήματος;

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
  • Aναζητήστε στοιχεία για τη στάση των ποιητών την εποχή της δικτατορίας. Πού βρίσκονταν οι γνωστοί ποιητές την εποχή εκείνη, τι έγραφαν και πού δημοσίευαν τα ποιήματά τους;


Γιάννης Τσαρούχης, από την ποιητική συλλογή «Ήλιος ο Πρώτος»

Γιάννης Τσαρούχης, από την ποιητική συλλογή Ήλιος ο Πρώτος