Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής
E ΔPAΣTHPIOTHTEΣ ΠAPAΓΩΓHΣ ΛOΓOY |
- Ποια από τις φωτογραφίες της πρώτης σελίδας της ενότητας (σελ. 149) σας θυμίζει τον τόπο σας; • Για ποιους λόγους; • Συζητήστε στην τάξη: αν σας ζητούσαν να βγάλετε μια αντιπροσωπευτική φωτογραφία από τον τόπο σας, τι θα φωτογραφίζατε και γιατί;
- Ο συγγραφέας στο κείμενο 8 που ακολουθεί μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια. • Ποιες εικόνες (οπτικές και ακουστικές) της πόλης του δίνει στο κείμενο; • Αν περπατούσατε στον δρόμο της πόλης αυτής, τι θα μυρίζατε; • Ποια στοιχεία συνθέτουν, σύμφωνα με τον συγγραφέα, την εικόνα της πόλης του και τον πολιτισμό της;
Kείμενο 8 Αναμνήσεις από την Αλεξάνδρεια
Οι αφεντάδες παίζουν τάβλι, αδιάφοροι για τον ήχο της θάλασσας και τη φωνή της Ομ Καλσούμ που ξεχύνεται στην ατμόσφαιρα. Τα ζαχαροπλαστεία ξεχειλίζουν από ποικιλόχρωμα γλυκά, πολύχρωμα λουκούμια, ιριδίζοντα ποτά. Στο δρόμο τα καροτσάκια πουλάνε ξερά φρούτα, ελιές, αρνίσια σουβλάκια και το τσάι με τη μέντα.
Αντικριστά, λαμπτήρες με νέον και λάμπες πετρελαίου, μεγάλα κτίρια και ταπεινά μαγαζάκια, κάρα και αμερικάνικα αυτοκίνητα· η Αλεξάνδρεια δείχνει ταυτόχρονα τα δύο της πρόσωπα.
Η τρυφερότητα, η φιλοξενία, το χιούμορ μ' ανέθρεψαν και με πότισαν όσο και οι τηγανίτες από κουκιά και ο χυμός των χαρουπιών.
Ζωρζ Μουστακί, Αναμνήσεις από την Αλεξάνδρεια
περ. Oμπρέλα, 2002
- Γράψτε για το ημερολόγιό σας μια παράγραφο για τις αλλαγές που παρατηρείτε τα τελευταία χρόνια στην περιοχή που μένετε ή άλλες αλλαγές που προβλέπετε ότι θα γίνουν. • Παράλληλα, γράψτε και τα συναισθήματα που σας προκαλούν οι αλλαγές αυτές.
- Γνωρίστε τα τοπωνύμια ή τα ονόματα μεγάλων οδών της περιοχής σας. • Από πού προέρχεται η ονομασία της πόλης ή του χωριού σας; • Βρείτε και καταγράψτε τέτοιου είδους πληροφορίες και διαβάστε τες στην τάξη σας, για να γνωρίσετε καλύτερα την περιοχή σας.
- Από ένα σχολείο που βρίσκεται μακριά από το δικό σας, σας ζητούν ένα κείμενο για την περιοχή σας, για να το δημοσιεύσουν στη σχολική τους εφημερίδα. Γράψτε τους για τον τόπο σας, το όνομά του, τις φυσικές ομορφιές του, το πώς ήταν παλιότερα και σήμερα (σπίτια, δρόμοι κ.λπ.), κάποια γνωστή προσωπικότητα που έζησε σε αυτόν ή όποιο άλλο στοιχείο σάς εντυπωσιάζει. • Μπορείτε να καθορίσετε –με τη βοήθεια του καθηγητή σας– 3-4 κριτήρια αξιολόγησης που θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε για να κρίνετε τα κείμενά σας; • Μην παραλείψετε να συμπεριλάβετε σε αυτά τη σωστή χρήση των σημείων στίξης που διδαχτήκατε σε αυτή την ενότητα.
Διαθεματική εργασία
«Αποφασίσατε να ετοιμάσετε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για τον τόπο σας (πόλη ή χωριό) το οποίο θα μπορείτε να δίνετε σε ξένους για να τον γνωρίσουν ή να το αναρτήσετε στο διαδίκτυο για να προσελκύσετε επισκέπτες στην περιοχή σας».
- ◗ Χωριστείτε σε ομάδες.
– Η πρώτη θα ασχοληθεί με την ιστορία του τόπου.
– Η δεύτερη με την αρχιτεκτονική (σπίτια, δημόσια κτίρια κ.λπ.).
– Η τρίτη με τοπική μουσική και χορούς.
– Η τέταρτη με την τοπική κουζίνα-κρασιά / προϊόντα της περιοχής.
– Η πέμπτη με ήθη και έθιμα των κατοίκων.
– Η έκτη με τις ασχολίες-επαγγέλματα των κατοίκων.
– Η έβδομη με το φυσικό περιβάλλον.
- ◗ Κάθε ομάδα θα συγκεντρώσει υλικό από διάφορα βιβλία και το διαδίκτυο. Παράλληλα θα συγκεντρώσει και φωτογραφίες για τον τόπο στο παρελθόν και σήμερα.
- ◗ Μπορείτε ακόμα να πάρετε και συνεντεύξεις από παλιούς κατοίκους της περιοχής, που θα σας μιλήσουν για τις αλλαγές που έγιναν στον τόπο σας. Τέλος, συνθέστε το φυλλάδιό σας με τα στοιχεία που συγκεντρώσατε.
AΣ ΘYMHΘOYME TI MAΘAME Σ' AYTH THN ENOTHTA
◗ Mια δευτερεύουσα πρόταση μπορεί να λειτουργεί
α. ονοματικά: ως . . . . . . . . . . . . . . ή . . . . . . . . . . . . . .
Σε αυτή την περίπτωση . . . . . . . . . . . . . . κόμμα.
β. επιρρηματικά: να δηλώνει δηλαδή
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
◗ Oι πιο συχνοί υποτακτικοί σύνδεσμοι είναι οι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
◗ Mε τα σημεία στίξης καταλαβαίνουμε:
α. το είδος της πρότασης (αποφαντική, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
β. τις παύσεις και τα ανεβοκατεβάσματα της φωνής μέσα σε μια περίοδο λόγου,
γ. τις συντακτικές σχέσεις που συνδέουν ορισμένα στοιχεία της περιόδου (αν π.χ. πρόκειται για δευτερεύουσα πρόταση ή πρόκειται για παράθεση ή επεξήγηση, υπάρχει κόμμα).
◗ Yπάρχουν πολλά είδη λεξικών:
π.χ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .