Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής ![Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή:Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]](extras/images/link_ext.png)
B1 Παράγοντες της επικοινωνίας
- Εντοπίστε στο κείμενο 1 τα λόγια που λέει ο Γιώργος και τα λόγια που λέει ο διευθυντής του Γυμνασίου. • Σε ποιον απευθύνεται ο Γιώργος και σε ποιον ο γυμνασιάρχης; • Για ποιο θέμα μιλά ο καθένας και με ποιο σκοπό; • Πώς αντιδρούν κάθε φορά αυτοί που τους ακούν;
- Στο κείμενο 1 η Άννα και η Αγγέλα δεν καταλαβαίνουν τι λέει ο γυμνασιάρχης. Για ποιο λόγο;
- Ο άνθρωπος –σύμφωνα με το κείμενο 2– από τον λόγο και την παράσταση εικόνας πέρασε στη γραφή. Σήμερα πώς προτιμά να επικοινωνεί; • Σε ποιες περιπτώσεις προτιμά τον λόγο, σε ποιες την εικόνα και σε ποιες τη γραφή;
- Δείτε προσεκτικά τα παρακάτω σκίτσα που σχετίζονται με το κείμενο 1.
|
1
◀Οι δύο φίλες
συζητούν.
|
|
2
◀ Ο γυμνασιάρχης
μιλά στο προαύλιο
από το μικρόφωνο |
3
Ο μαθητής ρωτάει ▶
τον συμμαθητή του. |
 |
4
Η Άννα μιλά ▶
στο σπίτι
στη μητέρα της,
καθώς ετοιμάζεται
για το σχολείο.
|
 |
• Βρείτε σε ποιο από τα σκίτσα αυτά ο ομιλητής:
| α. εκφράζει φόβο για κάτι |
δ. συμφωνεί με μια πρόταση |
| β. προτείνει κάτι σε κάποιον άλλο |
ε. ζητά μια πληροφορία. |
| γ. απειλεί |
|
 Kείμενο 4 [Γράμμα σ' έναν φίλο μου που είναι μακριά]
Aθήνα, 10-12-71
Αγαπητέ μου Πωλ,
Μου γράφεις πως το Παρίσι είναι χιονισμένο, κι εδώ έχουμε σωστό ανοιξιάτικο καιρό. Κι ας είναι Δεκέμβρης. Πόσο γρήγορα κυλάνε οι μέρες του χρόνου! Τελειώνουμε και τους διαγωνισμούς του πρώτου τριμήνου. Σήμερα Μαθηματικά, αύριο Χημεία και τέρμα. Μεθαύριο θα κάνουμε τη δεύτερη μεγάλη σχολική εκδρομή. Θα πάμε στους Δελφούς. Θυμάσαι που είχαμε πάει μαζί, με τους γονείς μου, πριν από δύο χρόνια; Αλλά τι τα θέλεις, μια εκδρομή με το σχολείο είναι άλλο πράμα. Όλα τα χαίρεσαι πιο έντονα. Θα επισκεφτούμε πρώτα το Mουσείο και τα Aρχαία, κι ύστερα θα ξεχυθούμε για παιχνίδι. Θα φάμε σε εστιατόριο. Έχει το γλέντι του κι αυτό. Οι καθηγητές μας πετάνε την αυστηρή μάσκα που φοράνε στο σχολείο και γίνονται άλλοι άνθρωποι. Έχουμε φτιάξει για τον καθένα σατιρικούς* στίχους. Ο Πέτρος βοήθησε πολύ με το χιούμορ του. Ελπίζω να δω τον κύριο Ευαγγέλου να χαμογελάει, επιτέλους.
Η Σόφη είναι ενθουσιασμένη με το σχολείο μας. Έχουμε φτιάξει μια καλή παρέα, τους ξέρεις πάνω κάτω όλους. Μόνο η Χριστίνα σού είναι άγνωστη, μια καινούρια από τη Θεσσαλονίκη. Ξέρεις, είναι σπουδαίο κορίτσι. Έξυπνη, τρώει την Τάνια στους βαθμούς και είναι όμορφη. Έχει κάτι τεράστια μάτια. Μόνο που συχνά φέρεται παράξενα, με ξαφνιάζουν οι τρόποι της. Στις αρχές νομίζαμε πως ήταν περήφανη κι ακατάδεχτη. Τώρα όμως που τη γνώρισα καλύτερα, ξέρω πόσο απλή είναι. Η Λίνα ψήλωσε, έγινε σωστή δεσποινίς. Για σκέψου: το μωρό μας πάει Πρώτη Γυμνασίου. Πώς περνάει ο καιρός!
Φίλησέ μου τη Νικόλ και τη μαμά σου. Μην αργήσεις να μου γράψεις.
Με πολλή αγάπη
Αλέξης
* σατιρικός: σκωπτικός, κοροϊδευτικός.
Zωρζ Σαρή, Το Ψέμα, εκδ. Πατάκη, 1996 (διασκευή)
- Ποιος έχει γράψει αυτή την επιστολή (είναι δηλαδή ο αποστολέας); • Σε ποιον την απευθύνει (ποιος είναι ο παραλήπτης);
- Ποια σχέση φαίνεται να έχουν τα δύο πρόσωπα; • Από ποια στοιχεία της επιστολής το καταλάβατε;
- Για ποιο σκοπό επικοινωνούν με αυτή την επιστολή τα δύο πρόσωπα;
- Eσείς διατηρείτε αλληλογραφία με φίλους ή φίλες σας που μένουν μακριά, στα ελληνικά ή σε ξένες γλώσσες;
- Δείτε τα παρακάτω κείμενα και πείτε ποιες διαφορές παρατηρείτε στη μορφή και το ύφος του μηνύματος στις δύο περιπτώσεις.
1
 |
– Tι ώρα να 'ρθω να σε πάρω για το σχολείο;
– Oχτώ, οχτώ παρά τέταρτο.
– E, άλλο παρά τέταρτο κι άλλο οχτώ!
– Kαλά, ντε! Oχτώ είναι εντάξει;
– Nαι, προλαβαίνουμε. |
|
 |
Oι πρώτες μου γνώσεις για την επικοινωνία
- ◗ Eπικοινωνία είναι η ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων. Για να υπάρξει επικοινωνία χρειαζόμαστε έναν πομπό, έναν δέκτη κι έναν κώδικα. Πομπός είναι αυτός που μιλάει (ο ομιλητής) ή γράφει (ο συγγραφέας). Δέκτης είναι αυτός που ακούει (ο ακροατής) ή διαβάζει (ο αναγνώστης). Kώδικας είναι ένα σύστημα σημείων ή σημάτων ή συμβόλων με αρχές και κανόνες. H γλώσσα είναι ένα παράδειγμα κώδικα πολύ δημιουργικού.
- ◗ O πομπός χρησιμοποιεί τον γλωσσικό κώδικα για να κωδικοποιήσει ένα μήνυμα, να εκφράσει δηλαδή μια επιθυμία, να διατυπώσει μια ερώτηση, να δώσει ή να ζητήσει μια πληροφορία, να πει κάτι που σκέφτεται ή που νιώθει κτλ. Από τον πομπό το μήνυμα μεταβιβάζεται με κάποιον τρόπο (φυσικό ή τεχνητό) στον δέκτη. O δέκτης είναι αυτός που λαμβάνει και αποκωδικοποιεί το μήνυμα.
- ◗ Το μέσο που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνήσουμε, ο φυσικός ή τεχνητός αυτός τρόπος (τηλέφωνο, H/Y, κινητό τηλέφωνο, επιστολή, επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο κτλ.), επηρεάζει τη μορφή και το ύφος του μηνύματος.
- ◗ Yπάρχουν δύο είδη γλωσσικής επικοινωνίας: η προφορική και η γραπτή.
- Βρείτε τους πομπούς και τους δέκτες στα κείμενα 1 και 4. • Σε ποιες περιπτώσεις η επικοινωνία τους είναι γραπτή και σε ποιες προφορική;
- Ποια μέσα χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία στο κείμενο 4 και στα σκίτσα που το ακολουθούν;
- Ταιριάξτε τη λέξη με την εξήγηση:
α. πομπός
β. δέκτης
γ. συνθήκες επικοινωνίας
δ. γλωσσικός κώδικας
ε. επικοινωνία |
- ο τρόπος μετάδοσης του μηνύματος/το περιβάλλον, οι σχέσεις των συνομιλητών κ.ά.
- επιτυχής) ανταλλαγή μηνυμάτων κ.ά.
- αυτός που «λαμβάνει» το μήνυμα
- αυτός που «στέλνει» το μήνυμα
- ένα σύστημα σημείων που έχει κανόνες και αρχές και χρησιμοποιείται για να επικοινωνούμε
|
1. Πριν από την επινόηση του αλφάβητου (κείμ. 2), τι είδους σύμβολα χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να παραστήσουν αντικείμενα και ιδέες;
2. Δείτε το απόσπασμα από την άσκηση Mαθηματικών που σας δόθηκε στο κείμενο 3. • Σας είναι κατανοητό; • Τι λέει;
• Δείτε τώρα κι αυτό το απόσπασμα από μία άσκηση Xημείας:
Να βρεθεί η τιμή ΔG0 της αντίδρασης: H2(g) + I2(g) → 2HI(g) και η ΔG0 σχηματισμού του ΗΙ σε kJ mol-1, με βάση τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα:
ουσία
ΔH0f / kJ mol-1
S0 / J mol-1 K-1 |
Η2
0
130,7 |
Ι2
0
116,1 |
ΗΙ
26,48
206,6 |
• Μπορείτε να καταλάβετε τι λέει; • Γιατί ναι / όχι;
3. Στο κείμενο 3 υπάρχουν δείγματα από διάφορους κώδικες. Ποιοι από αυτούς μας δίνουν οπτικά σήματα και ποιοι ακουστικά;
4. Γράψτε το μικρό σας όνομα. • Στη συνέχεια συμβουλευτείτε το αλφάβητο της νοηματικής γλώσσας των κωφών και παραστήστε το με τα κατάλληλα σήματα.
 Kείμενο 5 [O καιρός]
Ο ΚΑΙΡΟΣ
ΣΗΜΕΡΑ:
Βασιλείου Παρίου, Αρτέμωνος, Δήμη μαρτύρων. Ανατολή: 06.55 Δύση: 19.58. Σελήνη 11 Ημερών
ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Βαρομετρικά χαμηλά προκαλούν βροχές και καταιγίδες στη Δυτική, Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.
Προειδοποιήσεις:
Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα καιρού η σημερινή ημέρα. Αντίθετα αύριο και μεθαύριο προβλέπονται βροχές και καταιγίδες στις περισσότερες περιοχές της χώρας και μικρή πτώση της θερμοκρασίας.
|
|
Η θερμοκρασία στην Αθήνα
 |
|
εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
2003 |
Πριν ξεκινήσετε το πρωί για το σχολείο, καλό είναι να συμβουλευτείτε ένα δελτίο πρόγνωσης του καιρού. Eκτός από τον λόγο, ποια άλλα μέσα χρησιμοποιεί το δελτίο για να δείξει τον καιρό της επόμενης μέρας; ( κείμ. 5) • Πώς θα ντυθείτε αύριο, αν δείτε ένα τέτοιο δελτίο καιρού;
Oι πρώτες μου γνώσεις για τους κώδικες
- ◗ Εκτός από τη γλώσσα επικοινωνούμε και με πολλά άλλα σήματα που ανήκουν σε διάφορους κώδικες. Ιδιαίτερη σημασία για την επικοινωνία των ανθρώπων έχει ο γλωσσικός κώδικας.
- ◗ Πολλά κείμενα δε χρησιμοποιούν μόνο τη γλώσσα για να μεταδώσουν το μήνυμά τους, αλλά και άλλους τρόπους, που μπορεί να είναι σήματα από άλλους κώδικες. Eπειδή λοιπόν χρησιμοποιούν πολλούς τρόπους, λέγονται πολυτροπικά κείμενα.
- Πόσους κώδικες –εκτός από τον γλωσσικό– μπορείτε να αναφέρετε; • Μπορείτε να σκεφτείτε μερικές ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στον γλωσσικό κώδικα και σε άλλα είδη κωδίκων που είδατε ως τώρα;
- Πώς παριστάνεται ο κίνδυνος στα σήματα του Κ.Ο.Κ; • Φτιάξτε κι εσείς μια πινακίδα προειδοποίησης για κίνδυνο. • Γράψτε «ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ» και προσθέστε ένα ανάλογο σήμα. • Tο κείμενό σας είναι πολυτροπικό ή όχι;
![Πινακίδες αναγγελίας κινδύνου [πηγή: Ελληνική Αστυνομία]](extras/images/text.png)
- Ποια από τα κείμενα που έχετε δει ως τώρα (1-5) είναι πολυτροπικά; • Αιτιολογήστε την απάντησή σας.
|
