Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία (Β΄ Γενικού Λυκείου - Επιλογής) - Βιβλίο Μαθητή (Eμπλουτισμένο)
Α26
Ζυλ Λαφόργκ  Ποιητικά κείμενα (φάκελοι) [πηγή: Πύλη για την ελληνική γλώσσα]

Η ΘΡΗΝΩΔΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ  Ζυλ Λαφόργκ, «Μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία» (μτφ. Αλέξ. Μπάρας) [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου]

Ω! να η Σελήνη φουσκωτή,
σαν ένα ολόγιομο πουγκί.
 
Μια σάλπιγγα μακριά σημαίνει...
Ο κύριος πάρεδρος διαβαίνει.
 
Παίζει ένα πιάνο μέσ’ στο βράδυ,
μια γάτα τρέχει στο σκοτάδι.
 
κι αποκοιμιέται η επαρχία!...
Με μια στερνή του συγχορδία
 
το πιάνο κλει το σκέπασμά του.
Τι ώρα να ’ναι απάνου κάτου;
 
Τι εξορία, φτωχιά Σελήνη!
Πρέπει να πούμε «τι να γίνει;»
 
Λοιπόν, Σελήνη — που όλ’ οι τόποι
σε χαίρουνται όμοια κι όλ’ οι ανθρώποι,
 
του Παρισιού είδες τα οχυρά,
του Μισουρή χτες τα νερά,
 
της Νορβηγίας τα γαλανά
τα φιόρδ. Τους πόλους, τα βουνά...
 
Καλότυχη, που βλέπεις τώρα,
σ’ αυτή την ήσυχη την ώρα.
 
του γάμου της τη συνοδεία!
Φύγανε, λέει, για τη Σκωτία...
 
Τι γλέντι, αν πάρει μια φορά
τους στίχους μου στα σοβαρά!
 
Σελήνη, αλήτισσα κι ωραία,
στον πόνο ας γίνουμε παρέα...
 
Έχω, ως πεθαίνω, ω θεία βραδιά,
την επαρχία μέσ’ στην καρδιά!
 
Κι είναι η Σελήνη σα γριά
που έχει μπαμπάκια μέσ’ στ’ αυτιά.
 
  μτφρ. Αιμιλία Δάφνη
(1881-1941)

Γ.Μ. Βιζυηνός, «Προς τη Σελήνην»  Ν. Βαγενάς, «Ωδή στη Σελήνη»  Κ.Γ. Καρυωτάκης, «Πρέβεζα»

Φιορδ: στενός και φιδωτός θαλάσσιος κόλπος (κυρίως της Νορβηγίας) που εισδύει βαθιά σε απότομη, βραχώδη ακτή.

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΣΧΟΛΙΟ

Λίγοι είναι οι ποιητές που κατορθώνουν να εκφράσουν με τόση υποβλητικότητα τη θλίψη της καθημερινότητας και την αίσθηση του ανικανοποίητου όσο ο Λαφόργκ. Ευαίσθητος σχολιαστής μιας πραγματικότητας που αισθάνεται πως δεν έχει να του προσφέρει παρά μόνο την οδύνη, με παιγνιώδη διάθεση που φτάνει κάποτε ως τον σαρκασμό, συγχωνεύει το μελαγχολικό στοιχείο με το ειρωνικό σ’ ένα είδος πνευματώδους ελεγείας, οι σημαντικότερες πραγματώσεις της οποίας —ανάμεσά τους και το παραπάνω ποίημα— βρίσκονται στη συλλογή Θρηνωδίες.

Για τον Λαφόργκ πραγματικό είναι μόνο αυτό που λείπει και που θα λείπει πάντοτε, το οποίο βιώνεται ως ένα αίσθημα εσωτερικής εξορίας. Η ανία της Κυριακής αποτελεί τη χαρακτηριστική στιγμή του κενού που προκαλεί αυτή η έλλειψη, και η επαρχία είναι ο τόπος όπου διαδραματίζεται αυτή η εξορία, με τη σελήνη –βασικό μοτίβο της ποίησης του Λαφόργκ— ειρωνικό παρατηρητή του ανθρώπινου τοπίου. Στην παραπάνω Θρηνωδία η σελήνη εμφανίζεται ως ένα ψυχολογικό σύμβολο της απουσίας ουσιαστικής επαφής με τα πράγματα και της ερωτικής στέρησης (η οποία δηλώνεται στους τελευταίους στίχους). Το ποίημα, με τις αντιλυρικές —σχεδόν παρωδιακές— εικόνες του φεγγαριού αποτελεί συγχρόνως και έναν περιπαικτικό σχολιασμό των ρομαντικών περιγραφών της σελήνης.

Η απεικόνιση της σελήνης στο ποίημα αυτό μπορεί να παραβληθεί με την απεικόνισή της στα ποιήματα των Πρεβέρ (Α44) και Σολωμού (Παράρτημα, αρ. 3).

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
  1. Ποια χαρακτηριστικά στοιχεία της επαρχίας προσδιορίζει ο ποιητής και πώς τα αποδίδει;
  2. Εντοπίστε τα στοιχεία του χιούμορ στο ποίημα.
  3. Κατά τι διαφέρει ο τρόπος με τον οποίο ο ποιητής περιγράφει τη σελήνη από τον τρόπο με τον οποίο απευθύνεται προς αυτήν; Σε τι οφείλεται η διαφορά;

Ζυλ Λαφόργκ σχέδιο του Εμίλ Λαφόργκ
Ζυλ Λαφόργκ
σχέδιο του Εμίλ Λαφόργκ

 

JULES LAFORGUE (Μοντεβιδέο 1860 – Παρίσι 1887). Γάλλος ποιητής. Παρακολούθησε μαθήματα λογοτεχνίας και ιστορίας στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, όπου συνδέθηκε με τον κύκλο των συμβολιστών. Το 1881 διορίστηκε αναγνώστης της αυτοκράτειρας Αυγούστας στο Βερολίνο, όπου και παρέμεινε για πέντε περίπου χρόνια, γράφοντας μεγάλο μέρος του έργου του. Το 1886 επέστρεψε στο Παρίσι και τον επόμενο χρόνο πέθανε πάμπτωχος από φυματίωση.

Ποιητικά έργα του: Θρηνωδίες (1885), Μίμηση της Παναγιάς του φεγγαριού (1886), Σύνοδος των ξωτικών (1886), κ.ά.