Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία (Β΄ Γενικού Λυκείου - Επιλογής) - Βιβλίο Μαθητή (Eμπλουτισμένο)
Α44
Ζακ Πρεβέρ  Ποιητικά κείμενα (φάκελοι) [πηγή: Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

(απόσπασμα από το ποίημα Να είστε ευγενικοί)

Ο ήλιος ερωτεύτηκε τη γη
Κι η γη είν’ ερωτευμένη με τον ήλιο
Είναι δικό τους θέμα
Υπόθεση δική τους
Και σε περίπτωση έκλειψης
Δεν είναι διόλου φρόνιμο κι ευγενικό να τους κοιτάτε
Πίσω απ’ τα βρώμικα μικρά
Φυμέ τζαμάκια σας
Κείνη την ώρα θα τσακώνονται ασφαλώς
Όμως αυτά είναι θέματα προσωπικά
Καλύτερα κανείς να μην ανακατεύεται
Γιατί
Αν μπεις στη μέση κινδυνεύεις πια να μεταμορφωθείς
Σε μια πατάτα παγωμένη
Ή σ’ ένα απλό εργαλείο που τα μαλλιά σγουραίνει
Έτσι είναι
Όσο για τ’ άλλα δε μας αφορούν
Η γη αγαπάει τον ήλιο και γυρίζει ολοένα
Κι εκείνος τη θαυμάζει
Κι όμορφη τη βρίσκει
Και λάμπει επάνω της
Κι όταν κουράζεται
Πάει και ξαπλώνει
Τότε σηκώνεται η Σελήνη
Η παλιά ερωμένη του ήλιου
Που ζήλεψε
Και τιμωρήθηκε γι’ αυτό
Παγώνοντας
Και τώρα βγαίνει μοναχά τη νύχτα
 

μτφρ. Γιάννης Βαρβέρης
(γενν. 1955)

Ζακ Πρεβέρ, «Το δικαίωμα να κοιτάζω»  Απ. Μελαχρινός, «Οι γάμοι του Ήλιου και της Σελήνης»

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΣΧΟΛΙΟ

Οι σχέσεις του Πρεβέρ με τον υπερρεαλισμό δεν είναι πολύ στενές. Ωστόσο είναι φανερό ότι ορισμένα στοιχεία της υπερρεαλιστικής εικονογραφίας και το υπερρεαλιστικό χιούμορ έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση της ποιητικής του έκφρασης, όπως έχουν συμβάλει και οι δεσμοί του με την παράδοση του γαλλικού τραγουδιού, που ξεκινάει από τον Βιγιόν και φτάνει ως τον Απολλιναίρ. Τα στοιχεία αυτά συγχωνεύονται στην ποιητική γραφή του Πρεβέρ με την κωμική του διάθεση και το ανατρεπτικό του πνεύμα, σ’ ένα κράμα που του επιτρέπει να πραγματευτεί παλαιά και κοινά θέματα (ο έρωτας, ο πόλεμος, η εξέγερση, η φιλία, το Παρίσι) με νέο τρόπο.

Το παραπάνω ποίημα είναι από την άποψη αυτή χαρακτηριστικό. Το κοσμολογικό θέμα των σχέσεων της γης με τον ήλιο και τη σελήνη περιγράφεται με τους όρους μιας ερωτικής ιστορίας, με λεπτομέρειες και με τόνο που προσδίδουν στον κοινό ποιητικό τόπο της σελήνης μιαν απροσδόκητη διάσταση.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
  1. Στο ποίημα μεταφέρονται ιδιωτικές λειτουργίες του ανθρώπινου μικρόκοσμου στον συμπαντικό μακρόκοσμο. Ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτής της μεταφοράς;
  2. Ποια, κατά τη γνώμη σας, είναι η στάση του ποιητή απέναντι στην επιστημονική εξήγηση του κόσμου;

eikona

 

JACQUES PREVERT (Νεϊγύ 1900 – Ομονβίλ λα Πτιτ 1977). Γάλλος ποιητής. Το 1926 συνδέθηκε με τους υπερρεαλιστές, όμως το 1930 αποχώρησε από το κίνημα. Η πρώτη ποιητική του συλλογή Κουβέντες (1945) γνώρισε μεγάλη απήχηση και αρκετά ποιήματά της μελοποιήθηκαν. Ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική και διακρίθηκε ως σεναριογράφος.

Άλλα ποιητικά έργα του: Ιστορίες (1946), Θέαμα (1949), Η βροχή και η καλοκαιρία (1955), Κυκεώνας (1965), Πράγματα και άλλα (1977).