Βαλερύ Λαρμπώ, «Ωδή»

Α35

Βαλερύ Λαρμπώ

ΩΔΗ

Δώσε μου το μεγάλο σου θόρυβο, το γλυκό μεγάλο σου βάδισμα. Το κύλισμά σου το νυχτερινό ανάμεσα στην πάμφωτην Ευρώπη, ω τρένο πολυτελές! και την αγωνιώδη μουσική
	που βουίζει κατά μήκος των φτιαγμένων από χρυσωμένο δέρμα διαδρόμων σου,
ενώ πίσω απ’ τις θύρες τις σκαλιστές με τις βαριές χάλκινες κλειδαριές κοιμούνται οι εκατομμυριούχοι. Κυκλοφορώ σιγανοτραγουδώντας στους διαδρόμους σου κι ακολουθώ το τρέξιμό σου προς τη Βιέννη και τη Βουδαπέστη σμίγοντας τη φωνή μου με τις εκατό χιλιάδες φωνές σου πολύβουη φυσαρμόνικα!

Της ζωής τη γλύκα την αισθάνθηκα πρώτη φορά σε μια καμπίνα του Nord-Express ανάμεσα Wirballen και Pskow. Κυλούσαμε μέσ’ σε λειμώνες, οι βοσκοί στις ρίζες τεράστιων δέντρων όμοιων με λόφους ήταν ντυμένοι με προβιές ρυπαρές κι ακατέργαστες (η ώρα οχτώ του φθινοπωρινού πρωινού κι η όμορφη πριμαντόνα με τα μενεξελιά μάτια μέσ’ στη διπλανή καμπίνα τραγουδούσε). Κι εσείς αιώνιοι πάγοι που είδα ανάμεσά σας να διαβαίνει η Σιβηρία και του
	Σάμνιου τα βουνά
η άγρια κι άνανθη Καστίλλη κι η θάλασσα του Μαρμαρά κάτω από μια
	χλιαρή βροχή!

Δώσε μου, ω Orient-Express, Sud-Brenner-Bahn, δώστε μου τους θαυμαστούς υπόκωφους θορύβους σας και τις παλλόμενες γοητευτικές φωνές σας δώστε μου την εύκολην κι ανάλαφρην ανάσα των υψηλών οστεώδικων ατμομηχανών με τις άνετες κινήσεις των ατμομηχανών που γοργές χωρίς καμιά προσπάθεια σέρνουν πίσω τους τέσσερα βαγόνια κίτρινα
	με γράμματα χρυσά
μέσ’ στις βουνίσιες ερημιές της Σερβίας και πιο μακριά μέσα στο πλήθος των βουλγαρικών ροδώνων... Α! τούτοι οι θόρυβοι και τούτη η κίνηση πρέπει να μπούνε στα τραγούδια μου και να ιστορούν για μένα, για τη ζωή μου την ανέκφραστη, την παιδική μου ζωή που πια δε θέλει τίποτα να ξέρει, μόνο σ’ αβέβαια πράγματα παντοτινά να ελπίζει.

		μτφρ. Τάκης Σινόπουλος (1917-1981)

Nord-Express (Νορντ-Εξπρές), Orient-Express (Οριάν-Εξπρές), Sud-Brenner-Bahn (Σουντ-Μπρέννερ-Μπαν): περίφημες ευρωπαϊκές αμαξοστοιχίες της εποχής του μεσοπολέμου.
Wirballen (Βιρμπάλλεν): πόλη της Πολωνίας.
Pskow (Πσκοφ): πόλη της Ρωσίας.
πριμαντόνα: πρωταγωνίστρια του λυρικού θεάτρου

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΣΧΟΛΙΟ

Κληρονόμος σε νεανική ηλικία μεγάλης περιουσίας, η οποία του επέτρεπε να ζει άνετα και να ταξιδεύει, ο Λαρμπώ αποτελεί το πρότυπο του κοσμοπολίτη συγγραφέα (είναι περίφημοι οι στίχοι του: Σε τραγουδώ Ευρώπη / τους σιδηροδρόμους σου και τα θέατρά σου / και τους αστερισμούς των πόλεών σου). Με τόνο δεδηλωμένα εμπνευσμένο από εκείνον του Αμερικανού ποιητή Ουόλτ Ουΐτμαν, με διάθεση και θέματα ως ένα βαθμό συγγενικά με εκείνα των φουτουριστών, ο Λαρμπώ εκφράζει μια δική του εκδοχή της μοντερνικότητας, ηπιότερη και περισσότερο στοχαστική από εκείνην του Μαρινέττι. Η «Ωδή» είναι μια εξύμνηση του ταξιδιού, το οποίο, με τη γνωριμία νέων τόπων και ανθρώπων που προσφέρει, αποτελεί για τον Λαρμπώ μιαν από τις υψηλότερες ανθρώπινες εμπειρίες. Αλλά είναι ταυτόχρονα και ένας ύμνος στον σιδηρόδρομο, ο οποίος, με την άνεση και την ποικιλία της θέας που παρέχει, είναι το ωραιότερο μέσο γι’ αυτή την εμπειρία. Για τον Λαρμπώ τα συναισθήματα που προκαλεί το σιδηροδρομικό ταξίδι είναι ταυτόσημα με την ποιητική κατάσταση, αφού —όπως το δείχνουν οι τελευταίοι στίχοι του ποιήματος— το ταξίδι αυτό βγάζει τον ταξιδιώτη από τη ροή της καθημερινότητας με έναν τρόπο που τον επαναφέρει στην εύκολη και ανάλαφρη ανάσα του χρόνου της παιδικής ηλικίας.

Το ποίημα μπορεί να διαβαστεί παράλληλα με το ποίημα του Μαρινέττι (Α31).

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Πώς ερμηνεύετε την αναφορά του ποιήματος στην παιδική ζωή;
Σχολιάστε τις μεταφορές και τις παρομοιώσεις με τις οποίες περιγράφεται το τρένο.
Πώς παρουσιάζεται ο ανθρώπινος και ο φυσικός κόσμος στο ποίημα;

eikona

VALERY LARBAUD (Βισύ 1891 – Βισύ 1957). Γάλλος ποιητής και πεζογράφος. Το 1935 έμεινε ξαφνικά παράλυτος, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί από την ενεργό ζωή, δίχως όμως να σταματήσει το γράψιμο. Το 1913 δημοσίευσε το έργο A.O. Μπάρναμπουθ: Τα άπαντά του, ήτοι ένα διήγημα, τα ποιήματά του και το προσωπικό του ημερολόγιο, με το οποίο εισάγει τον αυτοβιογραφικό ήρωα Αρτσιμπάλντο Όλσον Μπάρναμπουθ, έναν Αμερικανό εκατομμυριούχο με ανικανοποίητη ψυχή, που περιπλανιέται στην Ευρώπη αναζητώντας τη διασκέδαση και το Απόλυτο.

Έγραψε επίσης μυθιστορήματα (Φερμίνα Μάρκες, 1911· Εραστές, ευτυχισμένοι εραστές, 1923· Στα χρώματα της Ρώμης, 1938), το Ημερολόγιό του (1955) και μελέτες για τη γαλλική και την αγγλική λογοτεχνία.

Παύλος «Τεχνητό δάσος»

Παύλος
«Τεχνητό δάσος»