Νίκος Ἐγγονόπουλος (1910-1985) 
| Ποίηση 1948 |
τούτη ἡ ἐποχή
τοῦ ἐμφυλίου σπαραγμοῦ
δέν εἶναι ἐποχή
γιά ποίηση
κι ἄλλα παρόμοια:1
σάν πάει κάτι
νά
γραφεῖ
εἶναι
ὡς ἄν
νά γράφονταν
ἀπό τήν ἄλλη μεριά
ἀγγελτηρίων θανάτου |
γι' αὐτό καί
τά ποιήματά μου
εἶν' τόσο πικραμένα
(καί πότε —ἄλλωστε— δέν ἦσαν;)
κι εἶναι
—πρό πάντων—
καί
τόσο
λίγα
|
| (ΕΛΕΥΣΙΣ, 1948) |
- Αναφορά στον καβαφικό στίχο:
...κι ἄλλα ἠχηρά παρόμοια (Κ.Π. Καβάφης, Ἀπό τήν σχολήν τοῦ περιωνύμου φιλοσόφου).
|
Μανόλης Ἀναγνωστάκης (1925)
| Στόν Νίκο Ε... 1949 |
Φίλοι
Πού φεύγουν
Πού χάνονται μιά μέρα
Φωνές
Τή νύχτα
Μακρινές φωνές
Μάνας τρελῆς στούς ἔρημους δρόμους
Κλάμα παιδιοῦ χωρίς ἀπάντηση
Ἐρείπια
Σάν τρυπημένες σάπιες σημαῖες |
Ἐφιάλτες,1
Στά σιδερένια κρεβάτια
Ὅταν τό φῶς λιγοστεύει
Τά ξημερώματα. |
| (Μά ποιός μέ πόνο θά μιλήσει2 γιά ὅλα αὐτά;). |
(Παρενθέσεις, 1949) |
- Το ποίημα γράφεται στη φυλακή του Γεντί Κουλέ (Επταπύργιο), όπου ο Αναγνωστάκης είχε οδηγηθεί, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, για τις αριστερές πεποιθήσεις του και όπου έζησε την εφιαλτική εμπειρία του μελλοθανάτου.
- Ο Αναγνωστάκης θα μιλήσει για όλα αυτά στο ποίημα με τον χαρακτηριστικό τίτλο Μιλώ (Συνέχεια 2):
Μιλώ για τις ξυπόλυτες μάνες που σέρνονται στα χαλάσματα
Για τις φλεγόμενες πόλεις τα σωριασμένα κουφάρια στους δρόμους
Τους μαστροπούς ποιητές που τρέμουνε τις νύχτες στα κατώφλια
Μιλώ για τις ατέλειωτες νύχτες όταν το φως λιγοστεύει τα ξημερώματα
Για τα φορτωμένα καμιόνια και τους βηματισμούς στις υγρές πλάκες
Για τα προαύλια των φυλακών και για το δάκρυ των μελλοθανάτων.
|
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής
 Σχόλιο
Το ποίημα του Νίκου Εγγονόπουλου, γραμμένο κατά την αιματηρή περίοδο του εμφυλίου πολέμου (1946-1949), είναι μία δήλωση για την αδυναμία της ποίησης να αρθρώσει τον λόγο της μέσα στις αιματηρές συνθήκες του διχασμένου από τον εμφύλιο σπαραγμό έθνους.
Ένα χρόνο αργότερα ο εικοσιτετράχρονος τότε Αναγνωστάκης γράφει ένα ποίημα με ανάλογο περιεχόμενο, αλλά από διαφορετική σκοπιά. Τα δύο ποιήματα ανοίγουν έναν ενδιαφέροντα διάλογο γύρω από το χρέος της ποίησης απέναντι στις επιταγές της ιστορικής πραγματικότητας.
 Ερωτήσεις
- Να εξετασθούν συγκριτικά τα δύο ποιήματα. Ποια είναι η επιλογή του Εγγονόπουλου και ποια του Αναγνωστάκη;
- Ποια γενικά συμπεράσματα προκύπτουν για το χρέος της ποίησης απέναντι στις επιταγές της σύγχρονης πραγματικότητας; Ποια είναι η δική σας άποψη για το θέμα αυτό;
«Εμφύλιος πόλεμος» 1949, έργο του Νίκου Εγγονόπουλου. |
