Διάβασε τη βιογραφία του Αλβέρτου Σβάιτσερ (βλ. Παράρτημα σ. 137)  και επισήμανε:

1. την πρόθεση του συγγραφέα να διδάξει (έμμεσα ή άμεσα),
2. το αξιομνημόνευτο διδακτικό υλικό της,
3. το θαυμασμό του συγγραφέα προς τον βιογραφούμενο.

Ο αναγνώστης γοητεύεται από μια βιογραφία ή αυτοβιογραφία, γιατί: α) αποκρυπτογραφεί μια ανθρώπινη προσωπικότητα, β) αποκτά πραγματολογική γνώση μιας εποχής, διαπιστώνοντας τι έγινε τότε, γ) ικανοποιεί την περιέργειά του, δ) ανακαλύπτει γενικότερα τον άνθρωπο / το συνάνθρωπό του.

Ποιους από αυτούς τους λόγους, που γοητεύουν τον αναγνώστη, διαπιστώνεις στην πιο πάνω βιογραφία του Α. Σβάιτσερ; Τι νομίζεις; είναι μόνο / απλώς γοητευτικό να ανακαλύπτεις το συνάνθρωπο σου;

Διάβασε τα παρακάτω ποιήματα και σχολίασε τον τρόπο με τον οποίο βιογραφείται η ηρωίδα τους σε καθένα από αυτά.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

Στη μάνα μου

Το σπίτι
κοιτάζει τον δημόσιο δρόμο
και τη θάλασσα
με λογική τεσσάρων παραθύρων,
χαμογελώντας στερεότυπα
μ' ένα πλατύ πορτοκαλί
μπαλκόνι.
Σ' αυτό το μπαλκόνι
σ' αυτό το χαμόγελο
τ' απογεύματα, η μάνα μου
το δυσανάγνωστό της πρόσωπο
εκθέτει.

Ο χρόνος το συνέγραψε
χωρίς έξαρση
από τη νύχτα σε νύχτα
σε γλώσσα πόνου ρέουσα
γεμίζοντας
κατεβατά φθοράς.
Κι ούτε ένα λάθος γέλιου.

Κάθεται,
άκρη άκρη στην καρέκλα
να μην επιβαρύνει το απόγευμα
μ' όλο το βάρος της κατάκοιτης καρδιάς της,
ίσα ίσα να υπάρχει
σταματημένη μέσα στη ζωή της

από μιαν άπνοια τύχης,
ίσα ίσα για ν' αντέξει τώρα
της έκπληξης της το σπασμό:
«Υπάρχουν θάλασσες
καράβια νευρικά
που σπρώχουν λύσεις
στο ανεμπόδιστο;
Και άνεμοι που ξεριζώνουνε τα στάσιμα;
Κι αυτά τα εύληπτα που πίνει χρώματα,
το αλκοολικό απόγευμα
υπάρχουν;» Δεν το 'ξερε.
Δε το 'ξερε η ζωή της.

Τώρα
αποτολμά μια κίνηση παράξενη:
λίγο το σώμα ρίχνει εμπρός,
το ξαναφέρνει πίσω,
βαριά κωπηλασία μνήμης κάνει,
γιαλό γιαλό τα δάκρυα της.

Σιγά Σιγά
απόγευμα, πρόσωπο και μπαλκόνι
από το σούρουπο υποσκάπτονται.
Το σχήμα τους παραφρονεί.
Σε χώρο θάμπους κλείνονται
να μην μπορούν να μπουν τα μάτια μας.
Νυχτώνει.

Συκιά, καλοκαίρι 1961

Να διαβάσεις και να σχολιάσεις τις απόψεις για τη βιογραφία, που έχουν διατυπωθεί από τον Ρέι Μονκ, βιογράφο του διάσημου φιλοσόφου Λούντβιχ Βιτγκενστάιν:

[...] “Έχω την αίσθηση ότι το να καταλαβαίνει κανείς έναν άνθρωπο είναι σαν να καταλαβαίνει ένα μουσικό κομμάτι, μια ποιητική σύνθεση [...]

Από τη μια η βιογραφία προϋποθέτει ένα είδος ενόρασης, από την άλλη, ο βιογράφος πρέπει να διαθέτει κάποιες εκλεκτικές συγγένειες με τον βιογραφούμενο. Πολλές βιογραφίες αποτυγχάνουν είτε γιατί δεν υπάρχει αυτή η συγγένεια – που τη θεωρώ κινητήρια δύναμη της βιογραφικής προσπάθειας – είτε γιατί ο βιογράφος αδυνατεί να καταλάβει τη σκέψη του βιογραφούμενου και τον πολιτισμό μέσα στον οποίο αναπτύχτηκε και δημιούργησε [...]

Φυσικά, μία από τις κρυφές αρετές της βιογραφίας είναι να αφήνεις το βιογραφούμενο να μιλάει και να μην ενδίδεις στον πειρασμό να εξηγείς ή να ερμηνεύεις τα λεγόμενά του όταν δεν χρειάζεται. Άλλο είναι να αφηγείσαι ένα ανέκδοτο και άλλο να το εξηγείς. Αν το εξηγήσεις, η χάρη του χάνεται [...]

Πιστεύω ότι η εποχή μας χαρακτηρίζεται από έντονη αποπροσωποποίηση· ίσως, λοιπόν, το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για τις βιογραφίες να φανερώνει την ανάγκη των ανθρώπων να ανακαλύψουν κάτι βαθύτερο στην ανθρώπινη ύπαρξη. Άλλο όμως βιογραφία και άλλο εισβολή στην ιδιωτική ζωή [...]

Η βιογραφία αποκαλύπτει, φανερώνεται, αλλά δεν ορίζεται. Γι' αυτό και είναι στη φύση της βιογραφίας να μην κατορθώνει ποτέ να συλλάβει το αντικείμενο της πλήρως”.

(από τον ημερήσιο Τύπο, 28-5-1999)