§ 117 Η μετοχή είναι ρηματικό επίθετο που μετέχει στις ιδιότητες τόσο του επιθέτου όσο και του ρήματος. Η χρήση της στην A.E. είναι ιδιαίτερα συχνή· απαντά στον ενεργητικό, μέσο και παθητικό ενεστώτα, μέλλοντα, αόριστο και παρακείμενο, εκφράζοντας ποικίλες σημασίες. N.E.: Η μετοχή έχει λιγότερους τύπους σε σχέση με την Α.Ε. (απαντά στον ενεργητικό και παθητικό ενεστώτα και στον παθητικό παρακείμενο) και χρησιμοποιείται στον λόγο σε πιο περιορισμένο βαθμό. § 118 Η ονοματική φύση της μετοχής φαίνεται από το ότι αυτή: - α) Έχει γένη, πτώσεις και ακολουθεί το κλιτικό σύστημα των ονομάτων:
ὁ λυόμενος, ἡ λυομένη, τὸ λυόμενον [Kλίνεται κατά τα τρικατάληκτα ασυναίρετα επίθετα της β΄ κλίσης.] - β) Eίναι δυνατόν να λειτουργεί ως ουσιαστικό (ουσιαστικοποιημένη μετοχή, βλ. § 122) και να συνδέεται παρατακτικά με ονόματα:
οἱ ἄρχοντες – οἱ λέγοντες – τὸ μέλλον – τὸ συμφέρον κτλ.
Λέγει δ' ὡς ὑβριστής εἰμι καὶ βίαιος καὶ λίαν ἀσελγῶς διακείμενος. - γ) Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον λόγο ως υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο ή ονοματικός προσδιορισμός:
Ἀδικοῦσιν οἱ τὰς σπονδὰς λύοντες. [υποκείμενο]
Τὰ δέοντα εἶχον οἱ στρατιῶται. [αντικείμενο]
Αἱ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις διοικοῦνται. [επιθ. προσδ.]
§ 119 Η ρηματική φύση της μετοχής φαίνεται από το ότι αυτή: - α) Έχει φωνή, διάθεση, χρόνους και ακολουθεί τη σύνταξη του ρήματος στο οποίο ανήκει:
Ὁ δὲ θέμενος τὰ ὅπλα ἐγγὺς κήρυκα προσπέμπει αὐτοῖς. [τίθεμαί τι]
Φαίνεται τὰ φυτὰ ζῆν οὐ μετέχοντα αἰσθήσεως. [μετέχω τινὸς] - β) Έχει υποκείμενο (βλ. § 135):
Πολλάκις δὲ τοῦ κήρυκος ἐρωτῶντος οὐδεὶς ἀνίστατο.
Πεισθέντες δ' ὑμεῖς εἵλεσθ' αὐτῷ Κτησιφῶντα πρεσβευτήν. - γ) Σε κάποιες περιπτώσεις συνοδεύεται (εκτός από την τελική μετοχή) από το δυνητικό ἄν. Tότε λέγεται δυνητική μετοχή και ισοδυναμεί με δυνητική οριστική ή δυνητική ευκτική, δηλώνοντας το μη πραγματικό ή το δυνατόν στο παρόν και στο μέλλον, αντίστοιχα:
Σωκράτης ῥᾳδίως ἂν ἀφεθεὶς ὑπὸ τῶν δικαστῶν, προείλετο μᾶλλον τοῖς νόμοις ἐμμένων ἀποθανεῖν ἢ
παρανομῶν ζῆν. [εἰ καὶ ἀφείθη ἂν]
Καὶ ὁρῶν τὸ παρατείχισμα τῶν Συρακοσίων ἁπλοῦν ὂν καὶ ῥᾳδίως ἂν αὐτὸ ληφθέν, ἠπείγετο ἐπιθέσθαι. [ὅτι
ληφθείη ἂν]
§ 120 Η μετοχή ανάλογα με τη χρήση της διακρίνεται σε:  |
