§ 81 Τα παθητικά ρήματα προέρχονται κυρίως από ενεργητικά μεταβατικά ρήματα, μονόπτωτα ή δίπτωτα. Κατά τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική γίνονται οι ακόλουθες μεταβολές: - α) Όταν το ρήμα είναι μονόπτωτο:
- το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό·
- το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο·
- το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού:
 - β) Όταν το ρήμα είναι δίπτωτο:
- το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό·
- το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο·
- το άμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού·
- το έμμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος παραμένει αμετάβλητο ως αντικείμενο του παθητικού:
 Παρατηρήσεις- α) Όταν το ρήμα έχει τη σημασία του αἰτῶ (ζητώ), υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται το έμμεσο αντικείμενο:
Ὁ Ἡριππίδας αἰτεῖ τὸν Ἀγησίλαον ὁπλίτας. ➝ Ὁπλῖται αἰτοῦνται τὸν Ἀγησίλαον ὑπὸ τοῦ Ἡριππίδου. - β) Στην περίπτωση των ρημάτων ἀποκόπτω τινός τι, ἀποτέμνω τινός τι, ἐκκόπτω τινός τι, ἐπιτάσσω τινί τι και ἐπιτρέπω τινί τι, υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται το αντικείμενο σε γενική ή δοτική (έμμεσο):
Ἐπέτρεψαν τοῖς ἐννέα ἄρχουσι τὴν φυλακήν. ➝ Oἱ ἐννέα ἄρχοντες ἐπιτετραμμένοι ἦσαν τὴν φυλακήν. - γ) Όταν το ενεργητικό ρήμα συντάσσεται με δύο αιτιατικές, από τις οποίες η μία είναι αντικείμενο και η άλλη κατηγορούμενο του αντικειμένου, τότε:
- το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό·
- το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο·
- το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού·
- το κατηγορούμενο του αντικειμένου γίνεται κατηγορούμενο του υποκειμένου:
 - γ) Όταν το ρήμα συντάσσεται με σύστοιχο αντικείμενο:
- Το σύστοιχο αντικείμενο μονόπτωτου ρήματος τρέπεται σε σύστοιχο υποκείμενο:
Τὸν πόλεμον οὕτως ἐπολεμήσαμεν. ➝ Ὁ πόλεμος οὕτως ἐπολεμήθη ὑφ' ἡμῶν. - Το σύστοιχο αντικείμενο δίπτωτου ρήματος παραμένει αμετάβλητο:
Στην ενεργητική σύνταξη τονίζεται το υποκείμενο που δρα, ενώ στην παθητική σύνταξη τονίζεται η δράση που προέρχεται από το ποιητικό αίτιο. § 82 Μερικά ενεργητικά ρήματα έχουν ως παθητικό ένα άλλο ρήμα ενεργητικής ή μέσης φωνής ή μια περίφραση που αποτελείται από τα ρήματα ἔχω, γίγνομαι, λαμβάνω κ.ά. και ένα όνομα ομόρριζο ή συνώνυμο του ενεργητικού ρήματος: αἱρῶ τι/τινα (συλλαμβάνω, κυριεύω)
[αλλά και:] αἱροῦμαί τινα (εκλέγω) | ἁλίσκομαι ὑπό τινος (συλλαμβάνομαι, κυριεύομαι)
αἱροῦμαι ὑπό τινος (εκλέγομαι) | | ἀποκτείνω τινὰ (σκοτώνω) | ἀποθνῄσκω ὑπό τινος (σκοτώνομαι) | | δίκην λαμβάνω παρά τινος (τιμωρώ) | δίκην δίδωμί τινι (τιμωρούμαι) | | διώκω τινὰ (κατηγορώ, εξορίζω κάποιον) | φεύγω ὑπό τινος (κατηγορούμαι, εξορίζομαι) | | ἐκβάλλω τινὰ (εξορίζω) | ἐκπίπτω ὑπό τινος (εξορίζομαι) | | εὖ ποιῶ/δρῶ τινα (ευεργετώ) | εὖ πάσχω ὑπό τινος (ευεργετούμαι) | | ζημιῶ τινα (ζημιώνω, τιμωρώ) | ζημιοῦμαι / ζημίαν λαμβάνω παρά τινος
(ζημιώνομαι, τιμωρούμαι) | | κακῶς λέγω τινὰ (κακολογώ) | κακῶς ἀκούω ὑπό τινος (κακολογούμαι) | | μισῶ τινα (μισώ) | μισοῦμαι / μισητὸς γίγνομαι / μῖσος ἔχω πρός τινος
(μισούμαι) κ.ά. | ➤ Περιφραστικά σχηματίζουν συνήθως τον παθητικό τους τύπο τα αποθετικά ρήματα, αυτά δηλαδή που έχουν μόνο μέση φωνή: | αἰδοῦμαί τινα (σέβομαι, ντρέπομαι κάποιον) | αἰδοῦς τυγχάνω ὑπό τινος (με σέβεται, με ντρέπεται κάποιος) | | αἰτιῶμαί τινα (κατηγορώ κάποιον) | αἰτίαν ἔχω / αἰτίαν λαμβάνω / ἐν αἰτίᾳ εἰμὶ ὑπό τινος
(κατηγορούμαι) | | ἐπιμελοῦμαί τινος (φροντίζω κάποιον) | ἐπιμελείας τυγχάνω ὑπό τινος (με φροντίζει κάποιος) | |
