Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Α΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Τριπτόλεμος

Ο Τριπτόλεμος ξεκίνησε από την Αττική επάνω σε φτερωτό άρμα, για να διδάξει στους ανθρώπους όλης της Γης την καλλιέργια του σιταριού, όπως του ανατέθηκε από τη θεά Δήμητρα (5ος αι. π.Χ., Βρετανικό Μουσείο)

Ο πλούτος της αττικής γης

Α. Κείμενο

Ο Αθηναίος Ξενοφών (περ. 430-355 π.Χ.) καταπιάστηκε στη διάρκεια της ζωής του με ποικίλες δραστηριότητες –μεταξύ άλλων, πήρε μέρος (401 π.Χ.) στην εκστρατεία του Κύρου του Νεοτέρου εναντίον του αδερφού του, βασιλιά της Περσίας, Αρταξέρξη–, διατηρώντας παράλληλα ζωντανή σχέση με τη συγγραφή. Έγραψε έργα ιστορικά, φιλοσοφικά, πολιτικά, οικονομικά κ.ά. Με το έργο του Πόροι καταθέτει μια πρόταση προκειμένου η αποδυναμωμένη Αθήνα του 4ου αι. π.Χ. να καταφέρει να βελτιώσει την οικονομική κατάστασή της και να διασφαλίσει την ευημερία των πολιτών. Στο απόσπασμα που θα μελετήσουμε ο Ξενοφών απαριθμεί οικονομικούς πόρους της πόλης που θα μπορούσαν να της εξασφαλίσουν ανάπτυξη, χωρίς να αναγκάζεται να στρέφεται εναντίον άλλων ελληνικών πόλεων ασκώντας επεκτατική πολιτική.
Ξενοφών, «Πόροι ή περί προσόδων»

Τῶν Ἀθήνησι προεστηκότων ἔλεγόν τινες ὡς γιγνώσκουσι μὲν τὸ δίκαιον, διὰ δὲ τὴν τοῦ πλήθους πενίαν ἀναγκάζονται ἀδικώτεροι εἶναι περὶ τὰς πόλεις. Ἐκ τούτου ἐπεχείρησα σκοπεῖν εἴ πῃ δύναιντ' ἂν οἱ πολῖται διατρέφεσθαι ἐκ τῆς ἑαυτῶν. Τοῦτο μὲν οὖν εὐθὺς ἀνεφαίνετό μοι, ὅτι ἡ χώρα πέφυκεν οἵα πλείστας προσόδους παρέχεσθαι. Αἱ μὲν γὰρ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσιν· ἃεξόρυξη αργιλοχώματος δὲ πολλαχοῦ οὐδὲ βλαστάνει ἐνθάδε καρποφορεῖ. Ὥσπερ δὲ ἡ γῆ, οὕτω καὶ ἡ περὶ τὴν χώραν θάλαττα παμφορωτάτη ἐστίν. Καὶ μὴν ὅσαπερ οἱ θεοὶ ἐν ταῖς ὥραις ἀγαθὰ παρέχουσι, καὶ ταῦτα πάντα ἐνταῦθα πρῳαίτατα μὲν ἄρχεται, ὀψιαίτατα δὲ λήγει. Πρὸς τούτοις καὶ ἀίδια ἀγαθὰ ἔχει ἡ χώρα. Πέφυκε μὲν γὰρ λίθος ἐν αὐτῇ ἄφθονος, ἐξ οὗ κάλλιστοι μὲν ναοί, κάλλιστοι δὲ βωμοὶ γίγνονται, εὐπρεπέστατα δὲ θεοῖς ἀγάλματα. Ἔστι δὲ καὶ γῆ ἣ σπειρομένη μὲν οὐ φέρει καρπόν, ὀρυττομένη δὲ πολλαπλασίους τρέφει ἢ εἰ σῖτον ἔφερε. Καὶ μὴν ὑπάργυρός ἐστι.

Ξενοφῶν, Πόροι 1.1-5 (διασκευή)

Διαδικασία εξόρυξης αργιλοχώματος στα ορυχεία του Λαυρίου (6ος αι. π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Βερολίνου)


Γλωσσικά σχόλια

τῶν Ἀθήνησι προεστηκότων (ρ. προΐσταμαι) τινές μερικοί / κάποιοι από τους ηγέτες της Αθήνας (πβ. ν.ε.: προϊστάμενος)
ὡς (ειδ. σύνδ.) γιγνώσκουσι ότι δήθεν γνωρίζουν (πβ. ν.ε.: γνώση, γνωστικός)
διὰ τὴν τοῦ πλήθους πενίαν (ουσ. ἡ πενία) λόγω της φτώχειας του λαού
ἐκ τούτου εξαιτίας αυτού, για τον λόγο αυτό
ἐπεχείρησα σκοπεῖν (ρ. σκοπέω, σκοπῶ) επιχείρησα να διερευνήσω (πβ. ν.ε.: σκοπός, σκέψη)
εἴ πῃ δύναιντ’ ἂν διατρέφεσθαι ἐκ τῆς ἑαυτῶν αν θα μπορούσαν με κάποιον τρόπο να συντηρηθούν από τη χώρα τους
ἀνεφαίνετό μοι άρχισα να σχηματίζω τη γνώμη
ἡ χώρα πέφυκεν οἵα πλείστας προσόδους παρέχεσθαι η χώρα είναι από τη φύση της ικανή να παρέχει πάρα πολλούς πόρους / έσοδα
αἱ μὲν γὰρ ὧραι ἐνθάδε πρᾳόταταί εἰσιν γιατί οι εποχές εδώ είναι πάρα πολύ ήπιες
(αναφ. αντων.) δὲ πολλαχοῦ οὐδὲ βλαστάνει και τα φυτά που σε πολλά άλλα μέρη ούτε καν φυτρώνουν
ἐνθάδε εδώ
ὥσπερ... οὕτω όπως ακριβώς… έτσι
ὁ/ἡ πάμφορος, τὸ πάμφορον (< πᾶν + φέρω) αυτός που παρέχει κάθε λογής αγαθά, ο πολύ εύφορος
καὶ μήν και ασφαλώς
ὅσαπερ (αναφ. αντων.) όσα βέβαια
ἐνταῦθα εδώ
πρῳαίτατα ἄρχεται πάρα πολύ νωρίς (πβ. ν.ε.: πρώιμος, πρωί, πρωινός) αρχίζουν (πβ. ν.ε.: αρχή, αρχηγός, άρχοντας)
ὀψιαίτατα πάρα πολύ αργά (πβ. ν.ε.: όψιμος)
πρὸς τούτοις πέρα από αυτά, επιπλέον
ὁ/ἡ ἀίδιος, τὸ ἀίδιον παντοτινός, διαρκής
πέφυκε (ρ. φύομαι) υπάρχει εκ φύσεως
ἐξ οὗ από τον οποίο (ενν. λίθο)
ὁ κάλλιστος, ἡ καλλίστη, τὸ κάλλιστον (επίθ. ὁ καλός, ἡ καλή, τὸ καλόν) πάρα πολύ όμορφος
ὁ/ἡ εὐπρεπής, τὸ εὐπρεπές κομψός
ἔστι δὲ καὶ γῆ ἣ σπειρομένη υπάρχουν και μερικές περιοχές που, όταν καλλιεργούνται
ὀρυττομένη δὲ πολλαπλασίους τρέφει ἢ εἰ σῖτον ἔφερε όταν όμως αξιοποιούνται για εξόρυξη, μπορούν να θρέψουν πολύ περισσότερους απ’ όσους θα έτρεφαν, αν καλλιεργούνταν (πβ. ν.ε.: όρυγμα, ορυχείο, μεταλλωρύχος, αλατωρυχείο)
ὁ/ἡ ὑπάργυρος, τὸ ὑπάργυρον αυτός που έχει κοιτάσματα αργύρου

Ερμηνευτικά σχόλια

Tῶν ᾿Αθήνησι προεστηκότων... τὰς πόλεις: Ο Ξενοφών υποστηρίζει ότι ηγέτες της Αθήνας προβάλλουν την αδυναμία της αττικής γης να εξασφαλίσει τα αναγκαία αγαθά στους πολίτες της ως δικαιολογία για την επεκτατική και ηγεμονική πολιτική που ασκεί η πόλη τους έναντι των άλλων ελληνικών πόλεων. Δηλώνει πως ο ισχυρισμός αυτός τον ώθησε να διερευνήσει κατά πόσο η αττική γη είναι ικανή να συντηρήσει τον πληθυσμό της πόλης. Στη συνέχεια καταδεικνύει πόσο γενναιόδωρη υπήρξε η φύση με την Αττική επικαλούμενος στοιχεία, όπως το εύκρατο κλίμα και το πλούσιο υπέδαφός της.

Ερωτήσεις

  1. Ποιον ισχυρισμό προβάλλουν μερικοί άρχοντες των Αθηναίων, για να δικαιολογήσουν το ότι μερικές φορές αδικούν τους άλλους Έλληνες; Πώς αντιμετωπίζει αυτόν τον ισχυρισμό τους ο Ξενοφών; Ποια επιχειρήματα προβάλλει, για να στηρίξει την άποψή του;
  2. Ο Ξενοφών περιγράφει την Αττική ως τόπο με ιδανικό κλίμα και εξαιρετικές δυνατότητες και προοπτικές ανάπτυξης. Ποιες από αυτές πιστεύετε ότι έχουν αξιοποιηθεί από τους σύγχρονους Έλληνες, ποιες έχουν παραμεληθεί και ποιες έχουν χαθεί για πάντα;
  3. Λαμβάνοντας υπόψη όσα γνωρίζετε από το μάθημα της Ιστορίας να αναφέρετε άλλους τομείς οικονομικής δραστηριότητας στους οποίους διακρίθηκαν οι Αθηναίοι. Ποιοι γεωγραφικοί και άλλοι παράγοντες πιστεύετε ότι τους έστρεψαν σε αυτούς;
Παναθήναια

Παναθήναια Παναθήναια  
Λεπτομέρειες από τη μεγαλοπρεπή πομπή των Παναθηναίων που απεικονίζεται στην πλάκα της βόρειας ζωφόρου του Παρθενώνα (Μουσείο Ακροπόλεως Αθήνας)
Η ζωφόρος του Παρθενώνα (ψηφιακή εφαρμογή)

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας Ψηφιακό λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (των H.G. Liddell & R. Scott, ελληνική μετάφραση) Ηλεκτρονικά λεξικά της μεσαιωνικής και νέας ελληνικής γλώσσας Λεξικό αρχαίας ελληνικής γλώσσας [σχολικό εγχειρίδιο Γυμνασίου]

 ἡ γῆ
[στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο γῆ]
 
Αρχαία Ελληνική
Αρχαία / Νέα  Ελληνική
Νέα  Ελληνική
img img
γήινος
γεώδης (και γαιώδης)
 
img γεωρύχος [= αυτός που σκάβει τη γη]
ὁ γεωμόρος [= κτηματίας]
γεωργέω, γεωργῶ
ὁ γεωτόμος [= αυτός που κόβει, ανοίγει το έδαφος]
ἔγγαιος (συν. ἔγγειος) [= ντόπιος, εγχώριος]
ὁ/ἡ γηγενής, τὸ γηγενές
ὁ γεωπόνος
ὁ γεωργός
ὁ γεωγράφος
ὁ γήλοφος και γεώλοφος (= λοφίσκος)
τὸ γήπεδον (-ο) [= (α.ε.) τεμάχιο γης, (ν.ε.) εγκατάσταση διεξαγωγής αθλητικών συναντήσεων]
ἡ γεωμετρία
ἐπίγειος
ἔγγειος
μεσόγειος
ὑπόγειος
γεωλόγος
γεώμηλο [= πατάτα]
γεώτρηση
γεωτρύπανο
γεωδυναμική
γεωπολιτικός
γηπεδούχος
περίγειο
απόγειο
υδρόγειος
ισόγειος
υπέργειος
απογειώνω
προσγειώνω

Ασκήσεις
  1. Να εξηγήσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων της ν.ε. και να τις χρησιμοποιήσετε σε προτάσεις:
    α. δίνω γη και ύδωρ
    β. η Γη της Επαγγελίας
    γ. όπου γης και πατρίς
  2. Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη από τον Λεξιλογικό Πίνακα:
    α. Εγκαινιάστηκε η νέα _______________ γραμμή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.
    β. Οι _______________ μελετούν τα στρώματα του φλοιού της Γης και τις μεταβολές τους.
    γ. Οι ποδοσφαιριστές συγκεντρώθηκαν πριν από την έναρξη του αγώνα στο κέντρο του _______________ .
    δ. Παρά τις επανειλημμένες _______________ δεν μπόρεσαν να βρουν νερό.
    ε. Το παραθαλάσσιο χωριό στο οποίο παραθερίσαμε φέτος ήταν ένας _______________ παράδεισος.

Β2. Ετυμολογικά

Παραγωγή ουσιαστικών

Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β′ μέρος)

• Παρώνυμα – Εθνικά – Πατρωνυμικά – Γονεωνυμικά

Παρώνυμα είναι τα παράγωγα ουσιαστικά που σημαίνουν πρόσωπο σχετικό με αυτό που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή πρόσωπο που ανήκει σε αυτό.

Εθνικά λέγονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύρια ονόματα χωρών, πόλεων και τόπων και σημαίνουν εκείνον που κατάγεται από κάποιον τόπο ή ανήκει σε αυτόν.

Πατρωνυμικά ονομάζονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύριο όνομα πατέρα, μητέρας ή άλλου προγόνου και σημαίνουν τον γιο, την κόρη και γενικά τον απόγονο.

εἴμ᾿ Ὀδυσσεὺς Λαερτιάδης (Ὀδύσσεια, θ 19)
Στον Όμηρο ο Οδυσσέας ονομάζεται «Λαερτιάδης», δηλαδή «γιος του Λαερτίου (Λαέρτη)», ενώ ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος «Ἀτρεῖδαι», δηλαδή «γιοι του Ατρέα».

Γονεωνυμικά λέγονται τα ουσιαστικά που σημαίνουν το νεογνό ζώου.


Καταλήξεις παρωνύμων
-εύς κεραμεύς < κέραμος
-της: -(ί)της, -(έ)της, -(ώ)της
πολίτης < πόλις
ναύτης < ναῦς
τεχνίτης < τέχνη
φυλέτης (= αυτός που ανήκει στη φυλή) < φυλή
ἠπειρώτης < ἤπειρος, νησιώτης < νῆσος
Καταλήξεις εθνικών
-ιος: -(α)ῖος, -(ε)ῖος, -(ω)ιος > -ῷος
Κορίνθιος < Κόρινθος,
Κερκυραῖος < Κέρκυρα,
Κῷος < Κῶς
-εύς Μεγαρεύς < Μέγαρα,
Χολαργεύς < Χολαργός
-νός Ἀσιανός < Ἀσία
-ῖνος Ἀμοργῖνος < Ἀμοργός
-της: -(ά)της, -(ιά)της, -(ή)της, -(ί)της, -(ώ)της
Τεγεάτης < Τεγέα
Σπαρτιάτης < Σπάρτη, Σικελιώτης < Σικελία
-ήσιος Ἰθακήσιος < Ἰθάκη
Καταλήξεις πατρωνυμικών
-(ά)δης Αἰνειάδης < Αἰνείας,
Λαερτιάδης < Λαέρτιος ή Λαέρτης
-(ε)ίδης Πριαμίδης < Πρίαμος,
Ἀτρείδης < Ἀτρεύς
-ίων (κυρίως στην ποίηση) Κρονίων < Κρόνος
Καταλήξεις γονεωνυμικών
-ιδεύς λαγιδεύς < λαγώς (ν.ε. λαγός)

Ασκήσεις
  1. Να καταγράψετε εθνικά ουσιαστικά της ν.ε. που σχηματίζονται με τις καταλήξεις που διδαχτήκατε.
  2. Να γράψετε τις παράγωγες λέξεις που ζητούνται συμπληρώνοντας τη σωστή κατάληξη στα παρακάτω ουσιαστικά με βάση τους πίνακες:
    Ἐρέτρια → Ἐρετρι-____ (εθνικό), γράμμα → γραμματ-____ (παρώνυμο), ἀετός → ἀετ-____ (γονεωνυμικό), Κρόνος → Κρον-____ (πατρωνυμικό), Μῆλος → Μήλ-____ (εθνικό), πρέσβυς → πρεσβύ-____ (παρώνυμο), Μυτιλήνη → Μυτιλην- ____ (εθνικό).
  3. Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α′ με την κατηγορία στην οποία ανήκουν από τη στήλη Β΄:
    Α′ Β′
    1. Δαναΐδης  
    2. Μιλήσιος α. παρώνυμο
    3. ὁπλίτης β. εθνικό
    4. τοξότης γ. πατρωνυμικό
    5. Ἰταλιώτης  

  4. Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τις παράγωγες λέξεις που ζητούνται:
    ἵππος παρώνυμο →
    Τάνταλος πατρωνυμικό →
    Αἴγυπτος εθνικό →
    πελαργός γονεωνυμικό →
    Ῥόδος εθνικό →
    δῆμος παρώνυμο →

Γ. Γραμματική

1. Οριστική ενεστώτα ρήματος εἰμί

Το εἰμί (= είμαι, υπάρχω) είναι βοηθητικό ρήμα της α.ε., όπως το είμαι και το έχω της ν.ε. Στην οριστική του ενεστώτα κλίνεται ως εξής:

  α.ε. ν.ε.
ἐγώ
σύ
(οὗτος, αὕτη, τοῦτο)
ἡμεῖς
ὑμεῖς
(οὗτοι, αὗται, ταῦτα)
εἰμί
εἶ
ἐστί(ν)
ἐσμέν
ἐστέ
εἰσί(ν)
είμαι
είσαι
είναι
είμαστε
είστε
είναι

2. Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων

Στοιχεία των κλιτών λέξεων [πηγή: Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής Γυμνασίου – Λυκείου] Στοιχεία σχηματισμού του ρήματος. Εγκλίσεις και χρόνοι: Η Οριστική [πηγή: Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής Γυμνασίου – Λυκείου]

Σε αυτή την Ενότητα θα διδαχτείτε τον σχηματισμό της οριστικής έγκλισης του ενεστώτα και του μέλλοντα στην ενεργητική φωνή των βαρύτονων ρημάτων, δηλ. των ρημάτων που δεν τονίζονται στη λήγουσα. Η οριστική έγκλιση φανερώνει κάτι βέβαιο, πραγματικό.

οριστική ενεστώτα οριστική μέλλοντα
α.ε. ν.ε. α.ε. ν.ε.
τοξεύ-ω
τοξεύ-εις
τοξεύ-ει
τοξεύ-ομεν
τοξεύ-ετε
τοξεύ-ουσι(ν)
τοξεύω
τοξεύεις
τοξεύει
τοξεύουμε
τοξεύετε
τοξεύουν
τοξεύ-σ-ω
τοξεύ-σ-εις
τοξεύ-σ-ει
τοξεύ-σ-ομεν
τοξεύ-σ-ετε
τοξεύ-σ-ουσι(ν)
θα τοξεύσω
θα τοξεύσεις
θα τοξεύσει
θα τοξεύσουμε
θα τοξεύσετε
θα τοξεύσουν

Παρατηρούμε ομοιότητα στις καταλήξεις της οριστικής του ενεστώτα και του μέλλοντα ε.φ. με τις αντίστοιχες της ν.ε. (υπάρχει μικρή διαφοροποίηση μόνο στο α′ και το γ′ πληθυντικό πρόσωπο).

Ο μέλλοντας έχει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα, μόνο που προστίθεται ένα -σ- (ο χρονικός χαρακτήρας) πριν από τις καταλήξεις:

Σχηματισμός οριστικής μέλλοντα ε.φ.

οριστική μέλλοντα

3. Οριστική μέλλοντα ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων

Τα αφωνόληκτα ρήματα τα οποία έχουν χαρακτήρα άφωνο σύμφωνο, δηλαδή ουρανικό, χειλικό ή οδοντικό, σχηματίζουν την οριστική του μέλλοντα όπως τα φωνηεντόληκτα, με τη διαφορά ότι από τη συγχώνευση του χαρακτήρα των ρημάτων αυτών με τον χρονικό χαρακτήρα -σ- προκύπτουν τα ακόλουθα:

Χειλικός χαρακτήρας π, β, φ (πτ) + σ → ψ
τρέπ-ω → τρέπ + σ-ω → τρέψω
βλάπτω (θ. βλαβ-) → βλάβ + σβλάψω

Ουρανικός χαρακτήρας κ, γ, χ (ττ, σσ) + σ → ξ
λέγ-ω → λέγ + σ-ω → λέξω
τάττω (θ. ταγ-) → τάγ + σ-ω → τάξω

Οδοντικός χαρακτήρας τ, δ, θ (ζ) + σ αποβάλλεται ο οδοντικός χαρακτήρας και μένει το -σ-
πείθ-ω → πείθ + σ-ω → πείσω
ψεύδω → ψεύδ + σ-ω → ψεύσω

Πίνακας των συμφώνων

Ασκήσεις
  1. Να συμπληρώσετε τον σωστό τύπο του ρ. εἰμί στις παρακάτω φράσεις:
    α. Ἐγώ ____________ ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος.
    β. Ἡμεῖς ____________ προγόνων ἀγαθῶν.
    γ. Ὑμεῖς ____________ σύμμαχοι.
    δ. ῾Η πόλις ἡμῶν ἀρχαιοτάτη ____________.
    ε. Οἱ ἄνθρωποι θνητοί ____________.
  2. Να αντιστοιχίσετε τις φράσεις των δύο στηλών:
    Α′ Β′
    1. Αἱ ὧραι πρᾳόταται α. ἐσμέν
    2. Ἡ γῆ παμφορωτάτη β. ἐστέ
    3. Ἡμεῖς Ἕλληνες γ. εἰμί
    4. Ὑμεῖς προεστηκότες δ. ἐστίν
    5. Ἐγὼ διδάσκαλος τῆς ἀληθείας ε. εἰσίν

  3. Να γράψετε τον ίδιο τύπο της οριστικής μέλλοντα των ρηματικών τύπων: παρέχουσι, κηρύττει.
  4. Να κλίνετε στην οριστική ενεστώτα και μέλλοντα τα ρήματα: καταλύω, πείθω, τρέπω, λήγω.
  5. Να μεταφέρετε τους ρηματικούς τύπους στο ίδιο πρόσωπο του άλλου αριθμού:
    λέγουσι ____________, παρέχει ___________, βλαστάνει _____________, ἔχει _________, φονεύεις _________________, κρούσομεν __________________, λούετε ______________, παύσουσιν ________________, λύεις ___________, ἱκετεύσετε _____________, ἱδρύομεν ________________, ἀριστεύσει ______________, βασιλεύω _________________, θεραπεύσουσιν ____________.
  6. Να μεταφέρετε τα ρήματα των παρακάτω φράσεων από τον ενεστώτα στον μέλλοντα:
    α. Ὁ στρατηγὸς κελεύει θαρσεῖν. ___________________
    β. Οἱ διδάσκαλοι παιδεύουσιν τοὺς μαθητάς. ___________________
    γ. Ἡμεῖς λύομεν τὰς σπονδάς. ___________________
    δ. Ὑμεῖς θύετε τοῖς θεοῖς. ___________________

  7. Να μεταφέρετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων από τον μέλλοντα στον ενεστώτα:
    α. Ἡμεῖς ἀριστεύσομεν. ___________________
    β. Οἱ ἄνθρωποι τοὺς θεοὺς ἱκετεύσουσιν. ___________________
    γ. Οἱ πολέμιοι ἐνεδρεύσουσιν. ___________________
    δ. Ὑμεῖς τοξεύσομεν ταύρους ἀγρίους. ___________________
    ε. Ὁ ἁλιεὺς ἰχθῦς ἁλιεύσει. ___________________
    Διάκριση φωνηεντόληκτων συμφωνόληκτων ρημάτων Άσκηση για τον σχηματισμό του μέλλοντα των ρημάτων

Ἁπλοῦς ὁ μῦθος τῆς ἀληθείας ἔφυ
Εὐριπίδης, Φοίνισσαι, στ. 469

Η αλήθεια λέγεται με απλά λόγια.