7.2 Άκλιτα επίθετα
Υπάρχουν μερικά επίθετα, κυρίως δάνεια από άλλες γλώσσες, τα οποία είναι άκλιτα. Τα
επίθετα αυτά έχουν μόνο έναν τύπο για όλα τα γένη και πτώσεις ενικού και πληθυντικού:
γκρι, καφέ, μπλε, λουξ, ριγέ, ροζ, μοβ, μπεζ
Τι θα θυμάμαι για... τα επίθετα
- Τα επίθετα μας δίνουν πληροφορίες για την ποιότητα ή την
ιδιότητα των ουσιαστικών.
- Τα επίθετα είναι πολύ χρήσιμα, γιατί μας βοηθούν να περι-
γράψουμε με λεπτομέρεια το ουσιαστικό και να καταλάβου-
με καλύτερα για ποιο ακριβώς πράγμα μιλάμε.
Π.χ. Όχι αυτή! Τη μεγάλη πετσέτα δώσε μου.
- Τα επίθετα παίρνουν κάθε φορά το γένος, τον αριθμό και την
πτώση των ουσιαστικών που συνοδεύουν, γιατί πρέπει πάντα
να συμφωνούν μαζί τους
- ένας ευγενικός κύριος
τον ευγενικό κύριο
δυο ευγενικοί κύριοι
η ευγενική κυρία
- Ο τόνος των επιθέτων σχεδόν πάντα παραμένει στην ίδια συλ-
λαβή σε όλες τις πτώσεις, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στα ου-
σιαστικά (εξαιρούνται τα επίθετα που κλίνονται σύμφωνα με
τύπους της αρχαίας ελληνικής, βλ. ενότητες 7.1 Ζ και 7.1 Η).
Τι να θυμάμαι όταν γράφω
Γράφω σε:
- -αίος: ακμαίος, γενναίος κ.ά. Εξαίρεση: νέος
- -λέος: ρωμαλέος κ.ά. Εξαίρεση: κεφαλαίος
- -τέος: διαιρετέος κ.ά.
- -είος: αστείος, λείος κ.ά. Εξαίρεση: κρύος, γελοίος
- -ηρός: ανθηρός, ζωηρός κ.ά. Εξαίρεση: ισχυρός, αλμυρός,
γλαφυρός, οχυρός
- -ικός: ευγενικός, γνωστικός κ.ά. Εξαίρεση: θηλυκός, δανεικός
- -ιμος: χρήσιμος, νόμιμος κ.ά. Εξαίρεση: διάσημος, άσχημος,
έτοιμος, έρημος, πρόθυμος, περίφημος κ.ά.
- -ινός: αντικρινός, βραδινός κ.ά. Εξαίρεση: ελεεινός, σκοτεινός,
ταπεινός, υγιεινός, φωτεινός
- -ινος: μάλλινος, ξύλινος κ.ά.
- -ιος: άγιος, ουράνιος κ.ά.
Εξαίρεση: όσα παράγονται από κύρια ονόματα προσώπων πυθα-
γόρειος, αχίλλειος, επικούρειος κ.ά.
Επίσης εξαιρούνται: γυναικείος, αντρίκειος, άδειος, βόρειος, επί-
γειος, όμοιος, τέλειος κ.ά.
- -ίσιος: βουνίσιος, παλικαρίσιος κ.ά. Εξαίρεση: γνήσιος, ημερήσιος,
Ιθακήσιος (εθνικά)
- -ωπός: αγριωπός, πρασινωπός κ.ά.
- -ωτός: θολωτός, φουντωτός κ.ά.
|
