1. Γράψτε σε δύο στήλες ποιες κατασκευές, σύμφωνα με το κείμενο, κάνουν οι άνθρωποι και ποιες κατασκευές δημιουργεί η φύση.
3. Bρείτε τα ρήματα του κειμένου που έχουν και ενεργητική και παθητική φωνή και γράψτε τα στο πρώτο πρόσωπο. Βρείτε ουσιαστικά που ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
Eνεργητική – παθητική σύνταξη Πώς μετατρέπουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική Το ρήμα από ενεργητικό γίνεται παθητικό. Το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος (σε ονομαστική πτώση). Το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο (πρόθεση από και πτώση αιτιατική). Πώς μετατρέπουμε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική Το παθητικό ρήμα γίνεται ενεργητικό. Το ποιητικό αίτιο του παθητικού ρήματος γίνεται (χωρίς την πρόθεση) υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος (σε ονομαστική πτώση). Το υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος (σε αιτιατική πτώση). ενεργητική – παθητική σύνταξη4. Στις προτάσεις του κειμένου που είναι με πράσινο χρώμα να μετατρέψετε προφορικά την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Να πείτε ποιο είναι, κάθε φορά, το υποκείμενο και το αντικείμενο. Κατασκευές των ανθρώπωνΈνα ελληνικό μοναστήριΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣΑ. ΥΛΙΚΑ
Β. ΤΡΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Γ. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Δ. ΠΡΟΣΟΧΗ
Η κατασκευή δεν είναι δύσκολη, θέλει όμως υπομονή και προσοχή. Να είστε σίγουροι για τον εαυτό σας. Τα χέρια σας είναι ικανά και θα τα καταφέρουν. Είστε παιδιά έξυπνα και δραστήρια. Στο τέλος θα είστε περήφανοι για το έργο σας. οδηγίες κατασκευής Φτιάξε μόνος σου ένα ελληνικό μοναστήρι (διασκευή) 1. Οι παρακάτω προτάσεις μάς δείχνουν τις ενέργειες που πρέπει να κάνουμε για να κατασκευάσουμε το μοναστήρι. Μόνο που μπερδεύτηκαν. Βάλτε τες στη σωστή σειρά, σημειώνοντας μέσα στην παρένθεση τον αριθμό που πρέπει: ( ) Στην αρχή κόβουμε τις εξωτερικές συνεχόμενες γραμμές. ( ) Τα υλικά που χρειάζεται να έχουμε είναι ένας μεταλλικός χάρακας, ένα κοπίδι, το ψαλίδι και μία κόλλα. ( ) Παρατηρούμε προσεκτικά τις φωτογραφίες του μνημείου και δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις γωνίες, στη στέγη και στο χώρο που μπορεί να υπάρχει γύρω από το μνημείο. ( ) Μετά χαράζουμε πολύ ελαφρά με τη βοήθεια του χάρακα τις εσωτερικές διακεκομμένες γραμμές. ( ) Συναρμολογούμε τα διάφορα τμήματα του μνημείου με τη σειρά, ακολουθώντας τις οδηγίες. 2. Να μετατρέψετε τις προτάσεις του κειμένου από παθητική φωνή σε ενεργητική. Οι φωτογραφίες του μνημείου παρατηρούνται προσεκτικά από τον μαθητή. ______________________________________________________________________________________________ Τα διάφορα τμήματα του μνημείου συναρμολογούνται από τον μαθητή. ______________________________________________________________________________________________ Αρχικά κόβονται από τους μαθητές οι εξωτερικές συνεχόμενες γραμμές. ______________________________________________________________________________________________ Μετά χαράζονται πολύ ελαφρά με τη βοήθεια του χάρακα οι εσωτερικές διακεκομμένες γραμμές από τους μαθητές. ______________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________ Yποκείμενο-Pήμα, Yποκείμενο-Pήμα-Aντικείμενο, Yποκείμενο-Pήμα-Kατηγορούμενο Δείτε ενότητα 7, Mουσική 3. Βρείτε και υπογραμμίστε στο μέρος του κειμένου με επικεφαλίδα «Δ. ΠΡΟΣΟΧΗ» (σελ.13) τα μεταβατικά ρήματα και τα αντικείμενά τους. Μετά γράψτε τα στον παρακάτω πίνακα:
4. Να βρείτε στην τελευταία παράγραφο του κειμένου που είναι μαυρισμένη τα ρήματα και το κατηγορούμενο και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:
Αναφορικές προτάσεις Οι αναφορικές προτάσεις αρχίζουν με τις αναφορικές αντωνυμίες ο οποίος, που, όποιος, όσος και με τα αναφορικά επιρρήματα όπου και οπουδήποτε. Δε χωρίζουμε με κόμμα τις αναφορικές προτάσεις που μας δίνουν μια πληροφορία απαραίτητη για να καταλάβουμε το νόημα. Αυτές τις προτάσεις τις λέμε αναφορικές προσδιοριστικές. Μελετάμε το υλικό που βρίσκεται μέσα στο φάκελο. (χωρίς την αναφορική πρόταση δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το υλικό, δεν ξέρουμε για ποιο υλικό μιλάμε) Χωρίζουμε όμως με κόμμα τις αναφορικές προτάσεις όταν δεν είναι απαραίτητες για να καταλάβουμε το νόημα, όταν προσθέτουν απλώς μια πληροφορία. Αυτές τις προτάσεις τις λέμε αναφορικές μη προσδιοριστικές ή προσθετικές. Μέχρι να στεγνώσει εντελώς η κόλλα, που συνήθως στεγνώνει εύκολα, φροντίζουμε… (προσθέτουμε μια πληροφορία για το πώς στεγνώνει η κόλλα) 5. Στο παρακάτω κείμενο να βρείτε τις αναφορικές προτάσεις, να τις υπογραμμίσετε και να βάλετε κόμμα όπου χρειάζεται: Δημιουργός του ελληνικού θεάτρου σκιών είναι ο Πατρινός ψάλτης Μίμαρος που γύρω στα 1900 έκανε τον Καραγκιόζη οικογενειακό θέατρο. Η τεχνική του Καραγκιόζη βασίζεται σε φιγούρες που τις κινεί ο καραγκιοζοπαίκτης πίσω από έναν μπερντέ. Όλες οι φιγούρες είναι φτιαγμένες με μεράκι από ανθρώπους που αγαπούν πολύ τον Καραγκιόζη. Πρωταγωνιστής του θεάτρου σκιών είναι ο Καραγκιόζης που στα τούρκικα σημαίνει μαυρομάτης. Ο Καραγκιόζης είναι ο άνθρωπος που κλέβει επειδή πεινάει, δεν το κάνει για να θησαυρίσει. Και τι κλέβει δηλαδή; Ένα καρβέλι ψωμί. Ο Καραγκιόζης είναι μια φιγούρα μοναδική που αγαπιέται από όλο τον κόσμο, και κυρίως τα παιδιά, για την εξυπνάδα του, την καπατσοσύνη του και τα πολλά ευρήματα στις πράξεις και στον λόγο του. Πίσω από ένα φωτισμένο πανί ο καραγκιοζοπαίκτης κινεί τις φιγούρες και δίνει ζωή στις σκιές. O καραγκιοζοπαίκτης είναι ταυτόχρονα υποκριτής, ζωγράφος-δημιουργός των φιγούρων που κατασκευάζει, σκηνογράφος και σκηνοθέτης. H αυθεντικότητα των χαρακτήρων αλλά και η πηγαία έκφραση των συναισθημάτων είναι ίσως τα στοιχεία που έκαναν το Θέατρο Σκιών αγαπημένο θέαμα της νεοελληνικής κοινωνίας. O Kαραγκιόζης που παλιότερα παιζόταν σε μικρούς χώρους ή σε καφενεία της Aθήνας και της ελληνικής επαρχίας είναι λαϊκό θέατρο. Σήμερα το θέατρο σκιών είναι ιδιαίτερα αγαπητό στην ελληνική κοινωνία, και ιδίως στα παιδιά. Δεν υπάρχει Έλληνας που να μη γνωρίζει τα πρόσωπα του θεάτρου σκιών, ακόμη κι αν δεν έχει δει ποτέ παράσταση. Σε πολλές περιοχές της Eλλάδας οι καραγκιοζοπαίκτες εξακολουθούν με την τέχνη τους να ψυχαγωγούν το κοινό που ενθουσιάζεται πολύ με τις ιστορίες του Kαραγκιόζη. κείμενο της συγγραφικής ομάδας Μαθηματικές κατασκευέςΚατασκευές παραλληλογράμμων
users.thess.sch.gr 1. Μπορείτε να ξαναγράψετε τις οδηγίες στην άλλη φωνή; 1η Κατασκευή
2η Κατασκευή
2. Στο κείμενο συναντάμε τη φράση: … που έχει πλευρές ΑΒ=4 εκ., ΑΔ=3 εκ. και γωνία Α=70° καθώς και τις ταμπελίτσες:
Δοκιμάστε να ξαναγράψετε τη φράση και τις ταμπελίτσες χρησιμοποιώντας γράμματα αντί αριθμούς: … που έχει πλευρές ΑΒ=τέσσερα εκατοστά ___________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ πρώτο βήμα _____________________________________________________________________________________________ Nα συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:
3. Στο κείμενο βρίσκονται οι λέξεις ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, ευθύγραμμο και μοιρογνωμόνιο. Είναι λέξεις που μαζί με άλλες χρησιμοποιούμε στη γεωμετρία. Οι περισσότερες από αυτές είναι σύνθετες και περιέχουν κάποια ρίζα αρχαίας λέξης, αφού οι αρχαίοι Έλληνες ανέπτυξαν αυτή την επιστήμη. Ας δούμε μερικές: γεωμετρία = γη + μετρώ, η μέτρηση της γης ορθογώνιο = το σχήμα που έχει ορθές γωνίες ευθύγραμμο τμήμα = ευθεία + γραμμή, τμήμα < τέμνω = κόβω, κομμάτι ευθείας γραμμής παραλληλόγραμμο = παρά + άλληλο + γραμμή, το σχήμα που έχει παράλληλες γραμμές ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ημικύκλιο = ημι + κύκλος > μισός κύκλος ομόκεντροι κύκλοι=________________________________________________________________________ διχοτόμος μιας γωνίας=_____________________________________________________________________ ισόπλευρο τρίγωνο=________________________________________________________________________ οξυγώνιο τρίγωνο (οξύς = μυτερός)=___________________________________________________________ τετράπλευρο σχήμα=________________________________________________________________________ Σε λέξεις της γεωμετρίας συναντάμε και κάποιες αρχαίες προθέσεις, συνήθως ως πρώτο συνθετικό, για παράδειγμα: διαγώνιος < διά + γωνία. Στα αρχαία ελληνικά κάθε πρόθεση από μόνη της σήμαινε κάτι. Αυτή τη σημασία η πρόθεση τη μετέδιδε στη νέα λέξη. Ας δούμε το παράδειγμα του ρήματος βάλλω:
Εξηγήστε με παρόμοιο τρόπο στο τετράδιό σας τις λέξεις: περίμετρος, συμμετρία, διάμετρος. Mε ένα ή με δύο λ;
Στα ρήματα που έχουν ως δεύτερο συνθετικό τους το ρήμα βάλλω η οριστική του ενεστώτα, η εξακολουθητική υποτακτική, ο παρατατικός και ο εξακολουθητικός μέλλοντας γράφονται με λ (λλ), γιατί οι χρόνοι αυτοί έχουν θέμα βάλλ- (αναβάλλω, ανέβαλλα, θα αναβάλλω). Όμως η οριστική και η συνοπτική υποτακτική, ο συνοπτικός μέλλοντας, ο παρακείμενος, ο υπερσυντέλικος και ο συντελεσμένος μέλλοντας γράφονται με ένα λ (λ), γιατί οι χρόνοι αυτοί έχουν θέμα βαλ- (ανέβαλα / θα αναβάλω / έχω αναβάλει / είχα αναβάλει, θα έχω αναβάλει). Ανέβαλλε συνεχώς το ταξίδι που ήθελε να κάνει. (παρατατικός) Ανέβαλε την εκδρομή λόγω βροχής. (αόριστος) Κάθε φορά που θα κάνει κάτι κακό, θα του επιβάλλουν τιμωρία. (εξακολουθητικός μέλλοντας) Θα του επιβάλουν αυστηρή ποινή στο δικαστήριο. (συνοπτικός μέλλοντας) Θέλει να επιβάλλει πάντα τη γνώμη του. (εξακολουθητική υποτακτική) Κατόρθωσε να επιβάλει σε όλους τη γνώμη του. (συνοπτική υποτακτική) 4. Στο παρακάτω κείμενο γράψτε τα ρήματα στον σωστό τύπο. Προσέξτε πότε θα βάλετε λ ή λλ: Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας τους οι άνθρωποι σχεδίαζαν και κατασκεύαζαν γέφυρες. Οι γέφυρες χτίζονται πάνω από ποτάμια, από φαράγγια και τεχνητά κανάλια, πάνω από μεγάλες οδικές αρτηρίες ή όπου αλλού (επιβάλλω) _____________ η ανάγκη για διευκόλυνση της κυκλοφορίας των οχημάτων. Οι καλύτεροι αρχιτέκτονες, οι μηχανικοί και οι τεχνίτες, σε κάθε εποχή, (καταβάλλω) _____________κάθε προσπάθεια για να πετύχουν κατασκευές όμορφες, δυνατές και καλοφτιαγμένες που δεν (προσβάλλω) _____________ το περιβάλλον. Οι σημερινές υπερσύγχρονες γέφυρες έχουν (μεταβάλλω)_____________ τις συνθήκες επικοινωνίας κι έχουν (συμβάλλω) _____________ στη συντόμευση της απόστασης ανάμεσα στις πόλεις. Κάποιοι μάλιστα, θέλοντας να (υπερβάλλω) _____________, τις (παραβάλλω)_____________ με τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. ΣΧΟΛΙΑ μπερντές: η οθόνη στο θέατρο σκιών
Μαθαίνω περισσότερα για τις κατασκευέςΑνακαλύπτω την επιστήμη (σειρά βιβλίων), εκδ. Ερευνητές, Αθήνα. Αντονέλλι Μάρκο, Βλέπω, ενεργώ, κατασκευάζω, μετάφρ. Ν. Ιορδανίδου, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 1995. Καλλιτεχνικές κατασκευές (σειρά βιβλίων), εκδ. Εργάνη, Αθήνα. Λάιμος Άννα – Σαντούρνι Λάια, Δημιούργησε και ανακύκλωσε, μετάφρ. Λ. Παλλαντίου, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 1996. Μεϊμάρης Γεώργιος – Μεϊμάρη Δήμητρα, Καλλιτεχνικές δημιουργίες, εκδ. Καμπανά, Αθήνα, χ.χ. Delpeux Henri, Κούκλες και μαριονέτες, μετάφρ. Α. Στρουμπούλη, εκδ. Gutenberg, Αθήνα, 1987. Ugolini Leonardo, Δημιουργίες με την άμμο (σειρά βιβλίων), μετάφρ. Marina Morenou, εκδ. Φλούδας, Θεσσαλονίκη. Πρωτότυπες ιδέες και κατασκευές για το σχολείο και το σπίτι, εκδ. Ντουντούμη, Αθήνα, 1999. Semling Marion, Δημιουργικές κατασκευές για παιδιά, 2 τόμοι, μετάφρ. Εύη Σίσκου, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη, 2002. Φτιάχνω μόνος μου (σειρά βιβλίων), εκδ. Modern Times, Αθήνα. Φτιάξε μόνος σου τον Καραγκιόζη, εκδ. Καμπανά, Αθήνα, χ.χ. Χειροτεχνήματα, Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια Χειροτεχνίας, εκδ. Πήγασος, Αθήνα, χ.χ.
Ανθολόγιο: Ρενέ Γκοσινύ – Αλμπέρ Ουντερζό [Στρατός για … κλάματα], σελ. 268 Διορθώνω το γραπτό μουΚάθε φορά που γράφω ένα κείμενο το ξαναδιαβάζω. Προσέχω όλα τα παρακάτω και διορθώνω όσα χρειάζεται. (Μπορεί να χρειαστεί να ξαναγράψω κάποια μέρη του κειμένου μου.)
|