. . . . . . . . . .Στη γη και στη θάλασσα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. Σπίτι με κήπον

2. Γάτος από σπίτι ζητά νέα οικογένεια

3. Οι ακροβάτες της θάλασσας

4. Γη και θάλασσα

5. Οι μικροί ταξιδιώτες ανεβαίνουν 
   

στο βουνό

Ταξιδεύουμε στη μαγευτική φύση, στο βουνό και στη θάλασσα. Κάνουμε βόλτες σε κήπους σπιτιών στην εξοχή. Γινόμαστε φίλοι με τα ζώα.

Φωτ/φία : Γ. Παπαδόπουλος-Τετράδης,  περ. ΓΕΩ, της εφηµ. Ελευθεροτυπία

. . . . . . . . . .Σπίτι με κήπον. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ήθελα να 'χω ένα σπίτι εξοχικό
μ' έναν πολύ μεγάλο κήπο – όχι τόσο
για τα λουλούδια, για τα δέντρα, και τες πρασινάδες
(βέβαια να βρίσκονται κι αυτά· είν' ευμορφότατα*)
αλλά για να 'χω ζώα. Α να 'χω ζώα!
Τουλάχιστον επτά γάτες – οι δυο κατάμαυρες,
και δυο σαν χιόνι κάτασπρες, για την αντίθεση.
Ένα σπουδαίο παπαγάλο, να τον αγροικώ*
να λέγει πράγματα μ' έμφαση και πεποίθησην*.
Από σκυλιά, πιστεύω τρία θα μ' έφθαναν.
Θα 'θελα και δυο άλογα (καλά είναι τ' αλογάκια).
Κι εξάπαντος* τρία, τέσσερα απ' τ' αξιόλογα
τα συμπαθητικά εκείνα ζώα, τα γαϊδούρια,
να κάθονται οκνά*, να χαίροντ' οι κεφάλες των.

Κωνσταντίνος Καβάφης,
Άπαντα Ποιητικά, εκδ.Ύψιλον

Φωτ/φία: R. Meazza/ON LOCATION, περ. Γεωτρόπιο, της εφηµ. Ελευθεροτυπία

---

* ευμορφότατα: πάρα πολύ όμορφα
* αγροικώ: ακούω
* μ' έμφαση και πεποίθησην: έντονα και με σιγουριά

* εξάπαντος: οπωσδήποτε
* οκνά: τεμπέλικα

Ξεκλειδώνω το κείμενο

1. Γιατί ο κήπος πρέπει να είναι μεγάλος και το σπίτι να βρίσκεται στην εξοχή;
2. Γράψε τα χαρακτηριστικά των ζώων του κήπου.

   ◗ ◗ Ζώα	◗ ◗ Χαρακτηριστικά
   γάτες
   παπαγάλος
   γαϊδούρια

3. Βρες πόσοι στίχοι αναφέρονται σε κάθε ζώο στο ποίημα που διάβασες.

   γάτες	δύο στίχοι
   παπαγάλος	..........................
   σκυλιά	..........................
   άλογα	..........................
   γαϊδούρια	..........................

   
   
4. Σε ποιο ζώο αφιερώνονται οι περισσότεροι στίχοι και γιατί;
   .................................................................................................
   .................................................................................................

   

   
   

   Σχεδιάζω και συζητώ

5. Σε συνεργασία με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σου, σχεδίασε σε λευκό χαρτί του μέτρου το σπίτι του ποιήματος με τον κήπο του. Σχεδίασε δέντρα, λουλούδια ή ζώα στη θέση που επιθυμείς.

   

   
6. Ποιο από τα ζώα που αναφέρονται στο ποίημα συμπαθείς περισσότερο; Γιατί;
   

   Φαντάζομαι και παίζω

7. Διάλεξε ένα από τα ζώα του κήπου. Με τους συμμαθητές σου που συμπαθούν το ίδιο ζώο φτιάξε μια ομάδα. Πήγαινε με την ομάδα σου σ' ένα χώρο της αίθουσας, όπου μπορείς να κινηθείς άνετα. Ο καθένας παίζει το ρόλο του σύμφωνα με τις οδηγίες του δασκάλου.
8. Η κάθε ομάδα συζητά και παρουσιάζει ένα στιγμιότυπο από τη ζωή του ζώου που έχει διαλέξει (εκφράστε την άποψή σας: πώς τα περνάτε; συμβιώνετε καλά με τα υπόλοιπα ζώα; τι δυσκολίες αντιμετωπίζετε;).
   

   Έπειτα από χρόνια…

9. Τα χρόνια έχουν περάσει και ο πληθυσμός των ζώων του κήπου έχει αυξηθεί. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού θέλει να μεταφέρει ορισμένα ζώα σε άλλο μέρος. Γι' αυτόν το λόγο κάνετε γενική συνέλευση και συζητάτε το θέμα. Τι θα προτείνετε στον ιδιοκτήτη του σπιτιού;
10. Η κάθε ομάδα γράφει τις προτάσεις της σε χρωματιστό χαρτί και στο τέλος τις υπογράφει. Όλη η ομάδα διαβάζει με το κατάλληλο ύφος αυτές τις προτάσεις και τις παραδίδει στο δάσκαλο, που παίζει το ρόλο του ιδιοκτήτη.

    Παρατηρώ και μαθαίνω

    

    Πρόσεξες ότι κάποιες λέξεις του ποιήματος έχουν χάσει κάποιο γράμμα και στη θέση του υπάρχει το σημαδάκι ' ;

    
    

    Ήθελα να 'χω ένα σπίτι εξοχικό
    μ' έναν πολύ μεγάλο κήπο

    
    

    Το σημαδάκι ' λέγεται απόστροφος και μπαίνει όταν χάνεται το πρώτο ή το τελευταίο γράμμα μιας λέξης. Έτσι, ακούγονται καλύτερα οι λέξεις.

    
    

    Παίζω με τις λέξεις

11. Παρατήρησε τις παρακάτω αγγελίες και διαφημίσεις και γράψε τις λέξεις που έχουν την ίδια σημασία με τη λέξη «σπίτι». Μην ξεχάσεις να γράψεις τις λέξεις αυτές μαζί με το άρθρο.

    Κύθνος. ΠΩΛΕΙΤΑΙ πέτρινη, παραδοσιακή κατοικία, δίπλα στη θάλασσα. Τηλέφωνο για πληροφορίες...

    Το σπίτι
    ...........................
    ...........................
    ...........................

    Καλαμπάκα ΠΩΛΕΙΤΑΙ οικία επιπλωμένη, σε καλή κατάσταση με θέα τους βράχους των Μετεώρων.

    Αποκτήστε  κι εσείς το δικό σας σπιτικό! Στην Τράπεζά μας θα βρείτε το χαμηλότερο επιτόκιο για δάνειο πρώτης κατοικίας.

    
    

    Οι λέξεις που έχουν παρόμοια σημασία λέγονται συνώνυμες.

    
    

    Γράφω σωστά

12. Aντικαθιστώ τις εικόνες με λέξεις του ποιήματος.

    Ήθελα να 'χω τουλάχιστον επτά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , ένα σπουδαίο
    . . . . . . . . . . . . . ., τρία . . . . . . . . . . . . . . , δύο . . . . . . . . . . . . . . και τρία τέσσερα . . . . . . . . . . . . . . . .
    

13. Θυμήσου τις λέξεις του ποιήματος.

    το σπίτι, κήπος, τα ζώα, ο σκύλος, το γαϊδούρι, συμπαθητικός -ή -ό

. . . . Γάτος από σπίτι ζητά νέα οικογένεια. . . . . . . . . . . . . . . . . .

Φωτ/φία: από εφηµ. metro

Συγγραφική ομάδα

Ξεκλειδώνω το κείμενο

1. Ο Μάρκος συστήνει τη δική του οικογένεια. Τι γνωρίζεις γι' αυτή;
2. Η μαμά του Μάρκου εξηγεί πως οι γάτες ανήκουν και σε μια άλλη οικογένεια. Τι εννοεί;
3. Υπογράμμισε στο κείμενο λέξεις και φράσεις που μας πληροφορούν για την εξωτερική εμφάνιση του Μάρκου.
4. Τι αρέσει και τι δεν αρέσει στο Μάρκο;
5. Συζήτησε με το διπλανό ή τη διπλανή σου και ανακοίνωσε στην τάξη τι θα άλλαζε στην περιγραφή των συνηθειών και της συμπεριφοράς του Μάρκου, αν ήταν ένας αδέσποτος γάτος.

   Γράφω τίτλους

6. Αριθμήστε τις παραγράφους του κειμένου και γράψτε έναν τίτλο για καθεμιά.
   

   1η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   2η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   3η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   4η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   5η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   Παρατηρώ και μαθαίνω

7. Βρες στο κείμενο τις παρακάτω προτάσεις και συμπλήρωσε τις λέξεις που λείπουν.

   Είμαι . . . . . . . . κατοικίδιος γάτος έξι μηνών.
   Το αγαπημένο μου παιχνίδι είναι να κυνηγώ . . . . . . μπάλα.
   Ζω προς το παρόν σε . . . . . μικρό σπίτι με κήπο.

   

   Όταν θέλουμε να μιλήσουμε γενικά και αόριστα για κάποιο γάτο, κάποια μπάλα, κάποιο σπίτι, χρησιμοποιούμε το αόριστο άρθρο: ένας, μία, ένα.

   Προτιμώ (τι;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
   Δε θέλω να μου πειράζουν (τι;) . . . . . . . . . . . . .
   και (τι;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   

   Τα ουσιαστικά που συμπλήρωσες, απαντώντας στην ερώτηση (τι;), βρίσκονται σε πτώση αιτιατική.

   
   

   

   Παίζω με τις λέξεις

8. Ταίριαξε τις παροιμίες με τις εικόνες.
   
   
   

   Πάλι τσακώνονται!

   

   Λείπει ο γάτος και
   χορεύουν τα ποντίκια.

   Τρώγονται σαν το
   σκύλο με τη γάτα.

   

    

   
   

   Γράφω σωστά

9. Να αντιγράψεις σωστά την τρίτη παράγραφο του κειμένου.

10. Θυμήσου τις λέξεις του κειμένου.

    ο αδερφός, η αυλή, κατοικίδιος -α -ο, πειράζω,
    θυμώνω, σκαρφαλώνω

Αύριο Ανθολόγιο

. . . . . . Οι ακροβάτες της θάλασσας. . . . . . . . . . . . . . . . . .

Φωτ/φια: αρχείο Δελφίς

Πηγή: φυλλάδιο WWF

Ταξιδεύοντας στις ελληνικές θάλασσες, ίσως έχετε δει δελφίνια να συνοδεύουν το καράβι παίζοντας με τα κύματα. Υπάρχουν διάφορα είδη δελφινιών, τα οποία ζουν σε όλες τις θάλασσες της γης. Ξεχωρίζουν από το πτερύγιο της ράχης τους που μοιάζει με μισοφέγγαρο και από το σχήμα των σαγονιών τους που δίνει την εντύπωση πως χαμογελούν. Το δυνατό τους σώμα έχει μήκος δύο με τέσσερα μέτρα. Το δέρμα τους είναι λείο και έχει συνήθως χρώμα γκρίζο.

Τα δελφίνια, επειδή δεν είναι ψάρια αλλά θηλαστικά, ανεβαίνουν στην επιφάνεια του νερού για να αναπνεύσουν. Το μοναδικό τους ρουθούνι, ο φυσητήρας, βρίσκεται ψηλά στο κεφάλι τους. Κολυμπούν με μεγάλη ταχύτητα και καταδύονται σε μεγάλα βάθη. Αγαπημένες τους λιχουδιές είναι τα μικρά ψάρια, τα καλαμάρια και οι σουπιές.

Τα δελφίνια, οι ακροβάτες της θάλασσας, χαίρονται να βουτούν, να πηδούν ψηλά και να παραβγαίνουν στο κολύμπι ακόμα και με μεγάλα πλεούμενα. Μερικές φορές τα δελφίνια έρχονται κοντά στους ανθρώπους για συντροφιά. Δεκάδες ιστορίες λέγονται για δελφίνια που έχουν σώσει ναυαγούς ή έχουν οδηγήσει βάρκες που είχαν χαθεί στην καταιγίδα.

Τα δελφίνια ζουν σε ομάδες και γεννούν ένα μωρό κάθε ένα με δύο χρόνια. Ζουν 20 ως 40 χρόνια και έχουν ελάχιστους φυσικούς εχθρούς. Ο αριθμός τους όμως στη Μεσόγειο θάλασσα έχει μειωθεί σημαντικά. Κύριες αιτίες: η θαλάσσια ρύπανση και τα δίχτυα των ψαράδων που τα παγιδεύουν κάτω από το νερό.

Συγγραφική ομάδα

κοινό δελφίνι σταχτοδέλφινο ζωνοδέλφινο ρινοδέλφινο

Τα τέσσερα είδη δελφινιών που συναντούμε στις ελληνικές θάλασσες

Ξεκλειδώνω το κείμενο

1. Γιατί στον τίτλο του κειμένου τα δελφίνια ονομάζονται ακροβάτες της θάλασσας;
2. Διάβασε τις παρακάτω ιστορίες με πρωταγωνιστές τα δελφίνια και απάντησε στις ερωτήσεις.

   • Πώς συμπεριφέρονται τα δελφίνια στις δύο ιστορίες;

   • Ποια ιστορία είναι ένα σύγχρονο πραγματικό γεγονός και ποια ανήκει στην αρχαία ελληνική μυθολογία;

   Λέγεται πως τα δελφίνια αγαπούν τη μουσική. Όταν ο μεγάλος κιθαρωδός της αρχαιότητας Αρίωνας επέστρεψε με πλοίο από μουσικούς αγώνες στη Σικελία, έπεσε θύμα ληστών.  Αυτοί, αφού τον λήστεψαν, ήθελαν να τον πετάξουν στη θάλασσα. Ο Αρίωνας ζήτησε να τραγουδήσει προηγουμένως με τη λύρα του. Η μουσική του γοήτευσε τόσο τα δελφίνια, ώστε ακολούθησαν το πλοίο. Όταν οι ληστές έριξαν τον Αρίωνα στη θάλασσα, ένα από τα δελφίνια πήρε τον κιθαρωδό στην πλάτη του και τον οδήγησε σώο στη στεριά. 

   Παιδική Εγκυκλοπαίδεια ΑΛΦΑ

   
   

   ∆ελφίνι και αναβάτης, 475-450 π.Χ.,
   Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

   Φωτ/φία:D.  Altan/ISSARIS, περ.ΓΕΩ

   Δελφίνι σώζει αγόρι από πνιγμό

   Ένα δελφίνι έσωσε δεκατετράχρονο αγόρι από πνιγμό στην Αδριατική θάλασσα, ωθώντας το προς στην επιφάνεια και μεταφέροντάς το σε παραπλέον σκάφος. Το παιδί που δεν μπορούσε να κολυμπήσει είπε ότι έπεσε από το σκάφος, καθώς έκανε ιστιοπλοΐα με τον πατέρα του στον κόλπο της Μανφρεδόνιας. Το δελφίνι ζει στα νερά του κόλπου για χρόνια, λένε οι ντόπιοι, και το έχουν ονομάσει «Φίλιππο».

   Ιταλία (Πρακτορείο Ειδήσεων Ρόιτερ)

   

   Παρατηρώ και μαθαίνω

   

   Τα άρθρα τις και της γράφονται διαφορετικά.

   Τα δελφίνια ζουν σε όλες τις θάλασσες της γης.

   

   Όταν μιλάμε για πολλές, γράφουμε το άρθρο τις.
   Όταν μιλάμε για μία, γράφουμε το άρθρο της.

   
   

   Παίζω με τις λέξεις

3. Τι φανερώνει η λέξη δελφίνι στις παρακάτω προτάσεις;

   Με «ιπτάμενο δελφίνι» μεταφέρθηκε ασθενής από τη Σκόπελο στο Βόλο.

   Ένα δελφίνι βρέθηκε χτες τραυματισμένο στο λιμάνι της Μήλου.

   Ψαροταβέρνα «Το Δελφίνι». Απολαύστε τα πιο φρέσκα θαλασσινά παρατηρώντας από τη βεράντα μας τα δελφίνια του Αμβρακικού κόλπου.

   • Πού θα μπορούσες να διαβάσεις ή και να ακούσεις τις παραπάνω προτάσεις;

   

   
   

   Γράφω σωστά

4. Συμπλήρωσε το κείμενο.

   Ο αριθμός των δελφινιών στη Μεσόγειο θάλασσα έχει μειωθεί σημαντικά.

   Κύριες αιτίες: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Σχημάτισε δύο οικογένειες με τις παρακάτω λέξεις.

   κολυμπώ, ψάρι, κολύμπι, ψαρεύω, ψαρόβαρκα, κολυμβητής

   .....................................................................................................................

   .....................................................................................................................

. . . . . . . . Γη και θάλασσα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Η γη είναι καλή με τους χειμώνες της, τα δάση,
τις μεγάλες πολιτείες, τα χωράφια, τα εργοστάσια…
Η θάλασσα είναι καλή με τα υπερωκεάνια,
τα κοπάδια τα χέλια που ψάχνουν τις πόρτες των ποταμιών,
με τις βαρκούλες στα μικρά λιμάνια, τις φουρτούνες,
τα πουλιά που χτενίζουν τα άγρια μαλλιά της…
Δες τα παιδιά καθώς τις ζωγραφίζουν
μ' ένα χοντρό καταγάλαζο κραγιόνι.
Η γη κι η θάλασσα μητέρα
ενώνουν τους ανθρώπους.

Απόσπασμα από το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου
«Γη και θάλασσα», στο βιβλίο Ποιήματα Ι, 1943-1953, εκδ. Κέδρος

∆1 τάξη, 1ο ∆ηµ. Σχ. Παροικιάς Πάρου, από έκδοση του Υπουργείου Αιγαίου

Ξεκλειδώνω το κείμενο

1. Ποιες εικόνες μπορείς να φανταστείς διαβάζοντας το ποίημα; Ζωγράφισε μία από αυτές συνοδεύοντάς τη με στίχους του ποιήματος.
   
2. Τι είναι οι πόρτες των ποταμιών;
3. Πώς ενώνουν τους ανθρώπους η γη και η θάλασσα;

   Παρατηρώ και μαθαίνω

   

   Στο ποίημα πρόσεξα ότι υπάρχουν τρεις τελείες (...) και το σημάδι (,). Σε τι μας βοηθούν;

   
   

   Η γη είναι καλή με τους χειμώνες της, τα δάση, τις μεγάλες πολιτείες, τα χωράφια, τα εργοστάσια…

   
   

   Με τα αποσιωπητικά (…) σταματάμε μια πρόταση επειδή αυτός που τη διαβάζει θα καταλάβει ποια είναι η συνέχεια. Συχνά σταματάμε έτσι την πρόταση επειδή νιώθουμε έντονα συναισθήματα γι' αυτό που λέμε.

   Με το κόμμα (,) σταματάμε λιγάκι τη φωνή μας μέσα στην πρόταση, όταν θέλουμε να χωρίσουμε λέξεις ή φράσεις που είναι στη σειρά. Κόμμα βάζουμε και σε μικρότερες προτάσεις που εξηγούν κάτι μέσα σε μια μεγαλύτερη πρόταση.

   
   

   Παίζω με τις λέξεις

4. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και γράψε ένα επίθετο το οποίο θα περιγράφει τη θάλασσα

   σε αυτές:

   

   ....................................

   Φωτ/φία: Φυλλάδιο Ευρωπαϊκής Επιτροπής

   

   ....................................

   Φωτ/φία: Γ. Κλάπας / ΕΟΤ

   

   ....................................

   Φωτ/φία: Χ. Καζόλης

   

   
   
5. «Χτες με ρώτησε η δασκάλα για τα δελφίνια κι εγώ, επειδή δεν είχα διαβάσει, τα έκανα θάλασσα».

   • Στο παραπάνω κείμενο η φράση «τα έκανα θάλασσα» σημαίνει:

   α. Μίλησα για τη θάλασσα.

   β. Δεν έδωσα σωστή απάντηση.

   γ. Απάντησα σωστά, τέλεια.

   • Διηγήσου ένα περιστατικό από τη ζωή σου (στο σχολείο, στο σπίτι, στις δραστηριότητές σου) όπου «τα έκανες θάλασσα».

   
   

   Γράφω σωστά

6. Γράψε δύο στίχους από το ποίημα που σου αρέσουν περισσότερο.
   

7. Βάλε σε αλφαβητική σειρά τις παρακάτω λέξεις του ποιήματος.

   γη, θάλασσα, ποτάμι, ενώνω, πολιτεία

. . . Οι μικροί ταξιδιώτες ανεβαίνουν στο βουνό . . . . . . . . . . . . .

Φωτ/φία: Χ.Κατσάρα, περ. ΓΕΩ, της εφηµ. Eλευθεροτυπία

Φωτ/φία: Γ. Παπαδόπουλος-Τετράδης, περ. ΓΕΩ, της εφηµ. Eλευθεροτυπία

 

Ξεκλειδώνω το κείμενο

1. Διάλεξε φράσεις και προτάσεις του κειμένου που θα μπορούσες να βάλεις για τίτλο στις φωτογραφίες.
   
2. Άλλες φορές το βλέμμα των ταξιδιωτών κοιτάζει ψηλά και άλλες φορές προς τα κάτω. Σημείωσε τι βλέπουν κάθε φορά.

   Προς τα πάνω: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   Προς τα κάτω: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Με τι μοιάζουν οι βράχοι;

   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Πώς νιώθουν στην εκδρομή τους οι μικροί ταξιδιώτες;

   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   

   Γράφω τίτλους

5. Αριθμήστε τις παραγράφους του κειμένου και γράψτε έναν τίτλο για καθεμιά.

   1η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   2η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   3η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   4η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   5η . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   
   

   

   

   Παίζω με τις λέξεις

6. Βρες και υπογράμμισε στο κείμενο τις παρακάτω λέξεις. Έπειτα γράψε δίπλα από την κάθε λέξη μία συνώνυμή της από την απέναντι λίστα λέξεων:

   κελάηδημα

   κοιλάδα

   λαιμός

   πελώριος

   άκρη

   γρήγορος

   πλαγιά

   οροσειρά

   τραχηλιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   λαρυγγισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   λαγκαδιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   γοργός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   θεόρατος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   ράχη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   κόψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   
   

   Γράφω σωστά

7. Συμπλήρωσε τα λόγια του μικρού ταξιδιώτη από την τελευταία παράγραφο του κειμένου.

   Ευτυχισμένοι σε τούτο το θέαμα οι μικροί ταξιδιώτες, κοίταξαν προς τις κορφές. Ένας τους φώναξε: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Βάλε σε αλφαβητική σειρά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου.
   γκρεμός, βράχος, αέρας, βουνό, λόφος, θάμνος, λαγκαδιά

   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Φωτ/φία: Χ. Καζόλης, από το βιβλίο Λήµνος: Εικόνες και φύση

Αύριο Ανθολόγιο

Λεξιλόγιο

• Γράψε σε κάθε κουτί τα επίθετα που ταιριάζουν. Μπορείς να επιλέξεις επίθετα από τον παρακάτω πίνακα ή να βρεις και δικά σου.

• Συμπλήρωσε τις παρομοιώσεις με το όνομα του κατάλληλου ζώου.