Β.1.2. Γωνία – Γραμμή – Επίπεδα
σχήματα – Ευθύγραμμα σχήματα – Ίσα σχήματα |
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1η |
 |
Γύρω μας υπάρχουν διαφόρων ειδών γωνίες, μερικές
από τις οποίες βλέπουμε στις παρακάτω εικόνες. Τι κοινό χαρακτηριστικό
έχουν;
- Προσπάθησε να τις
περιγράψεις, χωρίς να σε επηρεάζει η υλική τους υπόσταση.
|
|
|
Ορίζοντας
την γωνία |
|
|
Σχεδιάζουμε σ' ένα φύλλο χαρτί δύο
ημιευθείες Οx και Οy, με κοινή αρχή
το σημείο Ο.
Οι ημιευθείες χωρίζουν το επίπεδο σε δύο
περιοχές Π1 και Π2. |


|
 |
- Κάθε μία από τις
περιοχές αυτές μαζί με τις ημιευθείες Οx και Οy ονομάζεται γωνία.
- Η "μικρότερη" (Π1)
λέγεται κυρτή και η άλλη (Π2) μη
κυρτή.
- Το σημείο Ο λέγεται κορυφή της γωνίας και οι ημιευθείες Οχ και Ογ λέγονται πλευρές της γωνίας.
- Τις γωνίες που
σχηματίζονται τις συμβολίζουμε
ή (το γράμμα της κορυφής Ο γράφεται πάντα στη μέση) ή με ένα μικρό
γράμμα, π.χ. " ".
|
|
- Ένα τρίγωνο ΑΒΓ έχει
τρεις γωνίες, την
, τη και τη .
- Όταν λέμε, π.χ. η
γωνία Α του τριγώνου ΑΒΓ, εννοούμε τη γωνία που έχει
πλευρές τις ημιευθείες ΑΒ, ΑΓ και
περιέχει το τρίγωνο.
- Η γωνία
λέμε ότι περιέχεται μεταξύ των πλευρών ΑΒ και ΑΓ του τριγώνου.
- Ακόμα λέμε ότι η
πλευρά ΒΓ είναι απέναντι στη γωνία
,
ενώ οι γωνίες και είναι προσκείμενες της πλευράς ΒΓ.
- Το τετράπλευρο ΑΒΓΔ έχει τέσσερις γωνίες, που καθεμιά τους περιέχει το τετράπλευρο.Οι
γωνίες αυτές είναι οι Δ
Β, Α Γ, Β Δ
και Γ Α, που γράφονται απλά
, , και αντίστοιχα.
|
 |
|
Μικροπείραμα Μικροπείραμα Μικροπείραμα Μικροπείραμα |
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2η |
|
Ποιες γωνίες και ποια ευθύγραμμα σχήματα
σχηματίζονται από τις ευθείες του διπλανού σχήματος; |
 |
|
|
|
|
Ευθύγραμμα σχήματα |
- Τεθλασμένη
γραμμή είναι μια πολυγωνική γραμμή, που
αποτελείται από διαδοχικά ευθύγραμμα τμήματα, τα οποία δε βρίσκονται
στην ίδια ευθεία.
- Ευθύγραμμο
σχήμα ονομάζεται κάθε τεθλασμένη γραμμή, της οποίας τα άκρα
συμπίπτουν.
- Μια τεθλασμένη γραμμή
ονομάζεται κυρτή, όταν η προέκταση κάθε πλευράς της
αφήνει όλες τις άλλες πλευρές στο ίδιο ημιεπίπεδο. Διαφορετικά λέγεται μη
κυρτή.
|
 |
Ίσα σχήματα |
- Δύο ευθύγραμμα σχήματα
λέγονται ίσα, αν συμπίπτουν, όταν
τοποθετηθούν το ένα επάνω στο άλλο με κατάλληλο τρόπο.
- Στα ίσα σχήματα, τα
στοιχεία που συμπίπτουν, δηλαδή οι κορυφές, οι πλευρές και οι γωνίες,
ονομάζονται αντίστοιχα στοιχεία των σχημάτων αυτών.
|
|
|
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ |
 |
Να χρησιμοποιηθεί διαφανές χαρτί, για να
διαπιστωθεί η ισότητα των σχημάτων στις παρακάτω περιπτώσεις: |
|


|
|
|
Παρατηρούμε ότι:
- Οι
αντίστοιχες πλευρές και γωνίες των ίσων σχημάτων είναι ίσες.
|
|
Μικροπείραμα Μικροπείραμα |
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ |
|
|
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ |

|
Έχεις παίξει ποτέ το ΤΑΝGRAM; Σχεδίασε σ' ένα
χαρτί το παρακάτω τετράγωνο σχήμα με πλευρά 10 cm και μετά κόψε τα οκτώ
κομμάτια. Προσπάθησε να φτιάξεις τα παρακάτω σχήματα χρησιμοποιώντας
κατάλληλα κομμάτια απ' αυτά.

|
Μικροπείραμα |
|