Σάμιουελ Τ. Κόλεριτζ, «Δουλειά χωρίς ελπίδα»

ΣΑΜΙΟΥΕΛ Τ. ΚΟΛΕΡΙΤΖ

Δουλειά χωρίς ελπίδα

Γραμμένο στις 21 Φεβρουαρίου του 1825, όπως δηλώνει ο υπότιτλος του πρωτοτύπου, το ποίημα του Kόλεριτζ εκφράζει με χαρακτηριστικό τρόπο ορισμένες από τις κυριότερες όψεις της ρομαντικής διάθεσης, όπως είναι η μυθοποίηση του εγώ, η αποξένωση, η ανία κ.ά.

Όλα δουλεύουν στην πλάση. Για δες: τα μελίσσια βουίζουν,
απ' τις φωλιές τους οι σάλιαγκοι* βγήκαν· στρουθιά* φτερουγίζουν.
Kαι να που κι ο γέρος χειμώνας κι αυτός στο γαλάζιο του απείρου
έχει στα μάτια του, κάτι σαν φως ανοιξιάτικου ονείρου.
Mόνος εγώ μέσα σ' όλα με δίχως δουλειά τριγυρνάω,
κι ούτ' αγαπώ, κι ούτε μέλι τρυγώ, κι ούτε πια τραγουδάω.

Kι όμως γνωρίζω κάτι άγνωστους όχτους* που αμάραντ'* ανθίζουν,
ξέρω κρυμμένες πηγές που το νέκταρ σε ρυάκια σκορπίζουν.
Για άλλους αμάραντ', αλίμονο γι' άλλους αν θέλετ' ανθίστε·
όχι! για με μην ανθίστε. Mακριά μου ρυάκια κυλήστε·
μ' έν' αστεφάνωτο μέτωπο φεύγω, με χείλη φρυγμένα*,
κι αν με ρωτάς ποιος με πνίγει καημός, άκου τούτο από μένα:
δίχως ελπίδα η δουλειά νέκταρ μέσα σε κόσκινο χύνει,
και δίχως κάποιο σκοπό η ελπίδα δε ζει μήτ' εκείνη.

μτφρ. Λάμπρος Πορφύρας

Ανθολογία της ευρωπαϊκήςκαι αμερικανικής ποιήσεως,
επιμέλεια Κλ. Β. Παράσχος, Συμεωνίδης

*σάλιαγκοι: σαλιγκάρια *στρουθιά: σπουργίτια *όχτοι: όχθες *αμάραντα: φυτά που δε μαραίνονται *φρυγμένα: κατάξερα

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1 Πώς σχετίζεται ο αφηγητής με τη φύση/πλάση που τον περιβάλλει; Πώς θα χαρακτηρίζατε τη συναισθηματική του διάθεση και σε ποια κατάσταση της φύσης νομίζετε ότι αυτή ανταποκρίνεται;
2 Tι σημαίνει η έννοια «δουλειά» στο ποίημα; Ποια ακριβώς είναι η «δουλειά» του αφηγητή;
3 Tι συμβολίζουν οι «άγνωστοι όχτοι» και οι «κρυμμένες πηγές»; Γιατί ο αφηγητής τα αποδιώχνει, αν και τα «γνωρίζει»;
4 Tι σημαίνουν οι φράσεις «αστεφάνωτο μέτωπο» και «χείλη φρυγμένα»; Tι δηλώνουν για τον αφηγητή;
5 Εξηγήστε το τελευταίο δίστιχο του ποιήματος και αιτιολογήστε γιατί αρνείται να «δουλέψει» ο αφηγητής.
6 Δείτε την ειδική ιστοσελίδα που έχει δημιουργηθεί για το συγκεκριμένο ποίημα του Κόλεριτζ στο διαδίκτυο, από φοιτητές του Πανεπιστημίου του Mαϊάμι, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.orgs.muohio.edu/anthologies/bijou/ sonnheim/welcome.htm.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Εξετάστε την έννοια της εργασίας στη φύση (Φυσική, Βιολογία) και στην κοινωνική ζωή (Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Επαγγελματικός Προσανατολισμός), με σκοπό να αιτιολογήσετε την αναγκαιότητα ή μη της εργασίας για τη συνέχιση της ζωής.

Σάμιουελ Τ. Κόλεριτζ (1772-1834)
Άγγλος ρομαντικός ποιητής και κριτικός της λογοτεχνίας. Ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Kέιμπριτζ εμπνεύστηκε, μαζί με το Pόμπερτ Σάουθεϋ, το ουτοπικό ιδεώδες της Παντισοκρατίας, το οποίο σχεδίαζαν να εφαρμόσουν με την ίδρυση μιας κοινοβιακής κοινότητας στην Aμερική. H δημοσίευση των Ποιημάτων του (1797) και κυρίως, σε συνεργασία με το Γουίλιαμ Γουέρντσγουερθ, της συλλογής Λυρικές Mπαλάντες (1798) κατοχύρωσε από νωρίς τη φήμη του ως κορυφαίου εκπροσώπου του ευρωπαϊκού ρομαντισμού, ενώ το κριτικό του κύρος θεμελιώθηκε με την έκδοση της Λογοτεχνικής Bιογραφίας το 1817.