Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Γ΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου]

Η χαρά

Aπό τα νεανικά ποιήματα του Bασιλειάδη «H χαρά» (εκδόθηκε το 1866, όταν ο ποιητής ήταν 22 ετών) αναφέρεται με ανάλαφρη διάθεση στις ωραίες στιγμές της νεότητας αλλά και στη μικρή διάρκεια της χαράς.

Είναι* ώραι, στιγμή Παραδείσου,
ότε φάσματα* παύουν θολά
και τα πάντα θεάται* καλά
η ψυχή σου.

Φεύγει τότε ο νους και η κρίσις·
η καρδία γλυκύθυμος* ζει
και μ' αυτήν εορτάζει μαζί
όλ' η Φύσις.

Πλημμυρίς αισθημάτων ωραίων
αναπάλλει* το στήθος γλυκύ
και καλείσαι και είσαι εκεί,
Ανακρέων*.

Η νεότης λαμπρά σε ποτίζει
θείον νέκταρ αφάτου* χαράς
και των πόθων ευώδη* βορράς
παιανίζει*.

Η ψυχή αναλύετ' εις μύρον*,
και θανάτους, θεούς λησμονείς
και μεθύσκεις εντός ηδονής
ως ονείρων.

Σταματά η ζωή παραφόρως
ευθυμούσα φαιδρά, ως ευρών
σταματά προσχαρής θησαυρόν
οδοιπόρος.

Πλην, πριν έτι* καλώς εννοήσω
ότι έχαιρον, φεύγ' η χαρά!
Φευ! καθώς αστραπή τις περά*…
Πώς θα ζήσω;

Η χαρά μας εδώ η βραχεία
αντανάκλασις είναι αυτής,
ην συ άνω, Θεέ μου, κρατείς;
Φαντασία…

Την χαράν – θεωρώ ειρωνείαν·
μετά μέλιτος γεύσιν πολλήν
τα λοιπά ανευρίσκεις χολήν*
και ανίαν.

Λ. Πολίτη, Ποιητική Ανθολογία, τόμ. 4, Δωδώνη

εικόνα

Ι. Γρυπάρης, «Τρελλή Χαρά»  Αθ. Χριστόπουλος, «Τώρα» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου]


*είναι: υπάρχουν *φάσματα: οράματα, φαντάσματα *θεάται: βλέπει *γλυκύθυμος: με χαρούμενα αισθήματα *αναπάλλει: δονείται *Ανακρέων: λυρικός ποιητής (μέσα του 6ου αι. π.Χ.) *άφατος: ανείπωτος *ευώδης: ευωδιαστός, μοσχομυριστός *παιανίζει: ψέλνει θριαμβικούς ύμνους (παιάνες) *μύρον: ευωδιά *έτι: ακόμη *περά: περνά, διέρχεται *χολή: πίκρα

Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας  Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας



ΕΡΓΑΣΙΕΣ
  1. 1 Πώς ορίζεται και πώς εκδηλώνεται το αίσθημα της χαράς στο ποίημα;
  2. 2 Γιατί ο ποιητής θεωρεί τη χαρά ειρωνεία και πώς χαρακτηρίζεται το αντίθετο της χαράς στο ποίημα;
  3. 3 Γιατί πιστεύετε ότι ο ποιητής επικεντρώνεται στην περιγραφή των στιγμών που είναι σπάνιες και διαρκούν ελάχιστα, και όχι εκείνων που –όπως ο ίδιος διαπιστώνει– κυριαρχούν στη ζωή του ανθρώπου;

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
  • Δείτε την πλούσια συλλογή από έργα του Άγγλου ρομαντικού ζωγράφου J.M.W. Turner (1775-1851) στο διαδίκτυο, στις σελίδες της Tate Gallery (http://www.tate.org.uk), της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου (http://www.nationalgallery.org.uk) και του Διαδικτυακού Μουσείου στο Παρίσι (http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/turner). Εντοπίστε τους πίνακες που, κατά τη γνώμη σας, αποδίδουν ακριβέστερα τα συναισθήματα που μεταφέρει το ποίημα του Βασιλειάδη και αιτιολογήστε τη μεταξύ τους σύνδεση.

Γκολφίνος, «Μικρός κηπουρός - καλοκαίρι στο Βέλο»

Γκολφίνος, Μικρός κηπουρός - καλοκαίρι στο Βέλο