Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Γ΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ  Ανδρέας Κάλβος. Για τη ζωή και το έργο του [πηγή: Ανεμόσκαλα (Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα)] Ανδρέας Κάλβος [πηγή: Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα)] Ανδρέας Κάλβος (βίντεο) [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]

Εις Πάργαν  Α. Κάλβος, «Εις Πάργαν» (ολόκληρη η ωδή)

Στις έξι πρώτες στροφές από την ωδή «Εις Πάργαν», που έγραψε ο Κάλβος με αφορμή την παράδοση της Πάργας (βλ. και το ομώνυμο δημοτικό τραγούδι), περιέχονται τα βασικά γνωρίσματα της καλβικής ποίησης: θέμα εμπνευσμένο από τους εθνικούς αγώνες, υψηλός τόνος, κλασική αισθητική, αρχαιοπρεπής γλώσσα και ρητορικά σχήματα. Η ωδή περιέχεται στη συλλογή Λύρα (1824) και ανθολογείται εδώ με την πρωτότυπη ορθογραφική της μορφή.

α΄

Σοβαρόν, υψηλόν
δώσε τόνον, ω Λύρα·
λάβε αστραπήν, και ήθος
λάβε νοός, υμνούμεν
ένδοξον έργον.


β΄

Διαπρεπή οι αθάνατοι*
έδωσαν των ανθρώπων
και ατίμητα δώρα·
αγάπην, αρετήν,
εύσπλαγχνον στήθος*.


γ΄

Αλλά και φρενών πτέρωμα
όπως, όταν η τύχη
εις τα κρημνά του βίου*
της αμάξης πλαγίαν
την ορμήν φέρη·

δ΄

Ημείς, ως τας κλαγγάς*
εις τα σύννεφα αφίνει
ο μέγας αετός
και εις τα βαθέα λαγκάδια
αφρούς και βράχους·


ε΄

Oμοίως υπερπετάξαντες*,
μακράν οπίσω ιδώμεν
την οργήν των τροχών
από τυφλάς ηνίας*
διασυρομένων*.


ζ΄

Ως αγλαά* τοσαύτα
δώρα δοξολογούνται,
αλλά πολύ αγλαότερον
ο νους οπού αποφεύγει
την δουλωσύνην.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 





Α. Κάλβος, Ωδαί, Ίκαρος

εικόνα


*οι αθάνατοι: οι θεοί *εύσπλαχνον στήθος: ευσπλαχνία, πραότητα *φρενών πτέρωμα: υψηλό φρόνημα, φιλελευθερισμός *κρημνά του βίου: οι δυσκολίες της ζωής (μεταφορικά)



ΕΡΓΑΣΙΕΣ
  1. 1 Ποιο θεωρεί ο ποιητής πολυτιμότερο από τα δώρα που έδωσαν οι θεοί στους ανθρώπους; Aιτιολογήστε την εκτίμησή του.
  2. 2 Βρείτε την παρομοίωση και αναφερθείτε: α) στα τρία χρονικά στάδια που περιγράφει, β) στις εικόνες που τη συνθέτουν, γ) στη σημασία της.
  3. 3 Ποιο πρόσωπο χρησιμοποιεί ο ποιητής και γιατί;

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
  • Χωριστείτε σε ομάδες και ερευνήστε ποια δώρα έδωσε ο θεός στον άνθρωπο, σύμφωνα με την αρχαία μυθολογία, το χριστιανισμό ή οποια άλλη θρησκευτική παράδοση γνωρίζετε. Πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος αυτά τα δώρα;


Διονύσιος Τσόκος, «Η φυγή από την Πάργα»

Διονύσιος Τσόκος, Η φυγή από την Πάργα