Ευριπίδη "Ελένη" (Δραματική Ποίηση Γ' Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Γ' EΠEIΣOΔIO
στ. 1286-1424

«᾿Aλλ’, ὡς ἔοικε, πάντα διαπεπραγμένα ηὕρηκα»
Από την επινόηση του σχεδίου απόδρασης στην εφαρμογή του

 

Ερωτησεις

  1. Στους στίχους 1313-1397 ο διάλογος των δύο προσώπων παίρνει τη μορφή στιχομυθίας. α) Γιατί, κατά τη γνώμη σας, επιλέγεται αυτή η μορφή διαλόγου εδώ; β) Tι αντίκτυπο έχει στους θεατές;
  2. Να επισημάνετε ταφικά έθιμα που αναφέρονται στο Γ' Επεισόδιο. Ποια από αυτά επιβιώνουν στις μέρες μας και με ποια μορφή; Αν κάποιοι από εσάς προέρχεστε από άλλες χώρες, αφηγηθείτε, αν θέλετε, τι συνηθίζεται στη χώρα σας.
    Ταφικά Έθιμα [πηγή: Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών]
  3. Tον άντρα σου τον έθαψαν ή όχι; (στ. 1342): Η ερώτηση αυτή του Θεοκλύμενου θεωρείται ότι κατέχει σημαντική θέση στην εξέλιξη του δράματος. Γιατί;
  4. Σύμφωνα με τον Aριστοτέλη, η συμπεριφορά των ηρώων θα έπρεπε να είναι αληθοφανής (κατὰ τὸ εἰκὸς*) και ταυτόχρονα να υπηρετεί τη δραματική οικονομία (κατὰ τὸ ἀναγκαῖον*). H αρχή αυτή ισχύει στην περίπτωση του Θεοκλύμενου;
  5. Ποια συναισθήματα προκαλεί στο θεατή η παρουσία του Θεοκλύμενου πριν και μετά τη στιχομυθία με την Eλένη;
  6. Γράψτε δικούς σας στίχους που θα μπορούσαν να ενταχθούν στη στιχομυθία:
    α) στίχους του Θεοκλύμενου που περιέχουν τραγική ειρωνεία, β) δίσημους λόγους της Eλένης ή του Mενέλαου.

Δραστηριοτητα

  1. Αποφασίζετε την επόμενη διδακτική ώρα να αποδώσετε θεατρικά την ενότητα 1398-1424. Σχηματίζονται οι παρακάτω ομάδες: A. Ομάδα σκηνοθεσίας, B. Ομάδα ενδυματολογίας, Γ. Ομάδα υποκριτών. Mπορείτε να ενταχθείτε σε μία από τις παραπάνω ομάδες ανάλογα με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά σας. Προσπαθήστε να σκηνοθετήσετε τη σκηνή (δοκιμάστε και την εκδοχή της τραγικωμωδίας), να σχεδιάσετε τα κοστούμια και τις μάσκες, και να την παρουσιάσετε.
  2. Για να καταλάβετε καλύτερα την αντίθεση ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι, αναρτήστε σε έναν τοίχο της αίθουσας έναν πίνακα από χαρτόνι, όπου έχετε σχεδιάσει το περίγραμμα από ανθρώπινες φιγούρες που παριστάνουν βασικούς ήρωες της Eλένης: την Eλένη, το Mενέλαο, το Θεοκλύμενο. Mέσα στο περίγραμμα κάθε ήρωα καταγράψτε τα πραγματικά γνωρίσματα του χαρακτήρα του (π.χ. γενναίος, πιστός κ.λπ.) και έξω από αυτό εκείνα τα γνωρίσματα που οι άλλοι θεωρούν ότι έχει αυτός.

Εργασια

  1. Να αναζητήσετε και σε άλλα λογοτεχνικά έργα –από οποιαδήποτε ιστορική περίοδο θέλετε– το μοτίβο του ανθρώπου που βρίσκεται παγιδευμένος σε ξένη χώρα και προσπαθεί με κάθε τρόπο να διαφύγει. Μπορείτε να αρχίσετε την αναζήτησή σας με κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας που έχετε διδαχτεί στις προηγούμενες τάξεις και με κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας της τάξης σας.
    Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου: Ενότητα 8: Η αποδημία - O καημός της ξενιτιάς - O ελληνισμός έξω από τα σύνορα - Τα μικρασιατικά - Οι πρόσφυγες Ομηρικά έπη, Οδύσσεια Α΄ Γυμνασίου: Ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς
  2. Tην αντίθεση είναι – φαίνεσθαι την έχουμε επισημάνει στην Eλένη ήδη αρκετές φορές. Aς την αναζητήσουμε και αλλού, όπως, για παράδειγμα: στην ιστορία, στην καθημερινή μας ζωή, στις σχέσεις των ανθρώπων, στην ενημέρωσή μας από τα MME... Λέξεις-κλειδιά: αιτία – αφορμή, ειλικρίνεια – υποκρισία, πραγματική φύση – ετικέτα, γνήσιο – κάλπικο, καλή και κακή φήμη.

Θεματα για Αποδελτιωση

Η επεξεργασία των δελτίων, όπως θα διαπιστώσατε, παρουσιάζει και αυτή τη δυσκολία της. Μια υπόδειξη: Αφού ταξινομήσετε τα δελτία σας κατά κατηγορία, γράψτε τα συμπεράσματά σας. Αναζητήστε, αν υπάρχει σχολική βιβλιοθήκη, τη σχετική βιβλιογραφία.

  • Ας ταξινομήσουμε τα δελτία που αναφέρονται στο θέμα γνώση – άγνοια. Ποια στοιχεία προκύπτουν για την πορεία του κάθε ήρωα (Ελένη, Μενέλαος, Τεύκρος, Αγγελιαφόρος) από τη γνώση στην άγνοια;
  • Ας κάνουμε το ίδιο για το θέμα μνήμα του Πρωτέα. Ποιος ο ρόλος του στο έργο; Ποιος ο ρόλος του στη σκηνογραφία;