Μαθηματικά (A' Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Μέρος Β' - Κεφάλαιο 1ο - Βασικές γεωμετικές έννοιες
 
Β.1.12. Επίκεντρη γωνία – Σχέση επίκεντρης γωνίας και του αντίστοιχου τόξου – Μέτρηση τόξου
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

 

 

Εικόνα
Στο διπλανό σχήμα φαίνονται τα ποσοστά που πήραν τέσσερα κόμματα στις εκλογές. Μπορείς να βρεις σε πόσες μοίρες αντιστοιχεί κάθε φέτα της πίτας; Εικόνα
 
Θυμόμαστε - Μαθαίνουμε
Εικόνα

Κατασκευάζουμε έναν κύκλο (Ο, ρ) και μια γωνία,Εικόνατης οποίας η κορυφή συμπίπτει με το κέντρο Ο του κύκλου. Η γωνία αυτή λέγεται επίκεντρη γωνία.

 

Αν η πλευρά Οx της γωνίας Εικόνα τέμνει τον κύκλο στο σημείο Α και η πλευρά Οy στο σημείο Β, τότε:

Εικόνα
  • Το τόξο Εικόνα που βρίσκεται στο εσωτερικό της κυρτής γωνίας Εικόνα λέγεται αντίστοιχο τόξο της επίκεντρης γωνίας Εικόνα.

 

 

 

  • Το τόξο Εικόνα που βρίσκεται στο εσωτερικό της μη κυρτής γωνίας Εικόνα είναι κι αυτό αντίστοιχο τόξο της μη κυρτής επίκεντρης γωνίας Εικόνα.
Εικόνα
  • Ως μέτρο ενός τόξου ορίζεται το μέτρο της αντίστοιχης επίκεντρης γωνίας, δηλαδή το μέτρο ενός τόξου το μετράμε σε μοίρες.
  • Σε έναν κύκλο ή σε ίσους κύκλους, δυο ίσες επίκεντρες γωνίες έχουν ίσα αντίστοιχα τόξα.

Και αντίστροφα

  • Σε έναν κύκλο ή σε ίσους κύκλους, δυο ίσα τόξα έχουν ίσες τις επίκεντρες γωνίες.

Εικόνα

 

Μικροπείραμα      Μικροπείραμα

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Εικόνα

Εικόνα

Να κατασκευαστεί γωνία ίση με 30ο.

Εικόνα

Εικόνα

 

 

Για να κατασκευάσουμε μία γωνία χρησιμοποιούμε το μοιρογνωμόνιο. Το μοιρογνωμόνιο είναι ένα όργανο με το οποίο μπορούμε να μετρήσουμε το μέτρο ενός τόξου ή μιας γωνίας. Κάθε μοιρογνωμόνιο αντιστοιχεί σε ημικύκλιο που έχει βαθμολογηθεί έτσι, ώστε να δείχνει τα μέτρα των τόξων από 0ο έως 180ο. Ο τρόπος που μπορούμε να κατασκευάσουμε τη ζητούμενη γωνία 30ο φαίνεται στα διαδοχικά παραπάνω σχήματα.

Εικόνα Να κατασκευαστεί τρίγωνο, για το οποίο γνωρίζουμε ότι έχει δύο πλευρές 3 cm και 4 cm και των οποίων η περιεχόμενη γωνία είναι 55ο.
Εικόνα
Εικόνα Να κατασκευαστεί τρίγωνο, για το οποίο γνωρίζουμε ότι έχει μία πλευρά 3 cm και τις προσκείμενες γωνίες 40ο και 100ο.
Εικόνα
 

Μικροπείραμα          Μικροπείραμα

 
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Εικόνα Να βρεις πόσες μοίρες έχει: α) ένας κύκλος, β) ένα ημικύκλιο και γ) καθένα από τα τόξα στα οποία χωρίζεται ένας κύκλος από δύο κάθετες διαμέτρους. Εικόνα
Εικόνα

Δύο διάμετροι ενός κύκλου σχηματίζουν γωνία 60o. Να βρεις πόσες μοίρες είναι κάθε ένα από τα τόξα στα οποία χωρίζεται ο κύκλος από αυτές τις διαμέτρους του.

 
Εικόνα Σχεδίασε δύο κύκλους (Ο, 3 cm) και (O΄, 4 cm). Να ορίσεις στον κάθε κύκλο από ένα τόξο 45o και να εξετάσεις εάν τα τόξα αυτά είναι ίσα. Να δικαιολογήσεις την απάντησή σου.  
Εικόνα

Τρεις διάμετροι χωρίζουν έναν κύκλο σε έξι ίσα τόξα. Πόσων μοιρών είναι καθεμιά από τις έξι επίκεντρες γωνίες που αντιστοιχούν στα τόξα αυτά;

Εικόνα

Σ' έναν κύκλο (Ο, ρ) να χαράξεις μία χορδή ΑΒ ίση με την ακτίνα του κύκλου. Να υπολογίσεις σε μοίρες την επίκεντρη γωνία Εικόνα και να βρεις σε ποιο κλάσμα του κύκλου αντιστοιχεί το τόξο Εικόνα.

Εικόνα

Να σχεδιάσεις ένα τμήμα ΑΒ = 2,8 cm και τους κύκλους (Α, 4 cm) και (Β, 4 cm). Να ονομάσεις Γ το ένα από τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι κύκλοι και να μετρήσεις τις γωνίες του τριγώνου ΑΒΓ.

 
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

Το διπλανό ημικυκλικό διάγραμμα έχει κάποιο λάθος!

Γιατί; Μπορείς να το διορθώσεις;

Εικόνα Εικόνα