Νεοελληνική Γλώσσα (Α΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή:Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]

ΠEPIΓPAΦH Δ

Σε προηγούμενη ενότητα παρουσιάσαμε τα πρώτα βήματα για την προσέγγιση-γραφή ενός περιγραφικού κειμένου. Διαβάσαμε και γράψαμε κείμενα που αναφέρονται στην περιγραφή του χώρου. Σ' αυτή την ενότητα, ξεκινώντας από την περιγραφή του χώρου, θα μελετήσουμε και την περιγραφή αντικειμένων, προσώπων, καταστάσεων κ.λπ.

Aκούω και μιλώ

Εικόνα
  1. Βλέποντας τις εικόνες και ακούγοντας την «ψηφιακή ξενάγηση» (κείμ. 2) στον ναό του Δία, πείτε πώς ξεκινάει την περιγραφή του ο «ηλεκτρονικός ξεναγός», πώς τη συνεχίζει και πώς την ολοκληρώνει.
  2. Παρατηρώντας τη φωτογραφία που είδατε στην έκθεση Έλληνα φωτογράφου, περιγράψτε το περιεχόμενό της, ξεκινώντας από τον χώρο και καταλήγοντας στο πρόσωπο της φωτογραφίας.

περ. Φωτογραφία, 2003

Διαβάζω και γράφω

  1. Στο πλαίσιο του μαθήματος της Ιστορίας, αναλαμβάνετε να ξεναγήσετε τους συμμαθητές σας στην ψηφιακή αναπαράσταση του ναού του Δία στην Ολυμπία. Οργανώστε την ξενάγηση γράφοντας ένα κείμενο που θα ακολουθεί ορισμένα βασικά βήματα, τα οποία έχετε συζητήσει με τον καθηγητή σας.
  2. Εικόνα Ένας φίλος ή φίλη σας θέλει να αγοράσει ένα καινούριο κινητό τηλέφωνο. Προτείνετέ του/της να αγοράσει το μοντέλο της φωτογραφίας περιγράφοντας προσεκτικά την εμφάνισή του, δηλαδή ξεκινώντας από τα γενικά χαρακτηριστικά (γενική εικόνα, μέγεθος κ.λπ.) να πηγαίνετε προς τα επιμέρους. Λάβετε υπόψη σας την περιγραφή και τις πληροφορίες που δίνονται δίπλα από τη φωτογραφία του κινητού τηλεφώνου.

    Από διαφημιστικό έντυπο

  3. Αφού διαβάσετε το κείμενο 7 και τον πίνακα που το συνοδεύει, παρακολουθήστε (μέσα από ένα απλό διάγραμμα) την πορεία και τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας περιγράφει την κοπέλα. Mπορείτε να δείτε κι ένα άλλο είδος σατιρικής περιγραφής προσώπου στο ποίημα του Γ. Σουρή «H ζωγραφιά μου» (απόσπασμα, στο Γ. Σουρής, Άπαντα, επιμ. Γ. Βαλέτας, εκδ. Γιοβάνη, 1966):

    Mπόι δύο πήχες

    όψη κακή

    γένια με τρίχες

    εδώ κι εκεί.

    Δύο μαύρα μάτια

    χωρίς κακία

    γεμάτα λαύρα

    μα και βλακεία.

    Kούτελο θείο

    λίγο πλατύ

    τρανό σημείο

    του ποιητή.

    Mακρύ ρουθούνι

    πολύ σχιστό

    κι ένα πηγούνι

    σαν το Xριστό.

Πίνακας του Kυριάκου Kατζουράκη από το εξώφυλλο του βιβλίου

Εικόνα Kείμενο 7 [Ένα ξεχωριστό κορίτσι…]

Τις τελευταίες ημέρες της παραμονής μου, εμφανίστηκε στο μπαρ ένα ξεχωριστό κορίτσι, που πραγματικά με τράβηξε στο δρόμο του. Κατέβαινε απ' το λεωφορείο τελευταία και ερχόταν στο μπαρ με παράξενο λικνισμό. Σαν να ήταν λιγάκι κουτσή, αλλά δεν ήταν. Ψηλή, λεπτοφυής, με πυκνά σκουροκάστανα μαλλιά, κουρεμένα μοντέρνα, αγορίστικα. Ήταν πιο πολύ νόστιμη παρά όμορφη, με μια υπερήφανη λύπη. Έπιανα τον εαυτό μου, τ' απομεσήμερα στο σπίτι, να σκέφτεται το πρόσωπό της. Είχε μεγάλα μάτια, μουντά πράσινα, λιγάκι εξόφθαλμα. Κατέβαιναν τα ματόκλαδα παρακάτω απ' το κανονικό. Σαν να μισοκοιμόταν. Αντιθέτως, τα τόξα των φρυδιών της ήταν ζωηρά, καλογραμμένα. Πάντως, της πήγαινε πολύ το καλοκαίρι.

Σωτ. Δημητρίου, Η φλέβα του λαιμού, εκδ. Πατάκη, 1998

Πίνακας του Kυριάκου Kατζουράκη
από το εξώφυλλο του βιβλίου

Τέλλος Άγρας, «Το ξανθό παιδί» [πηγή: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου] Μιλτιάδης Μαλακάσης, «Ο Τάκη-Πλούμας» [πηγή: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας B΄ Γυμνασίου] Άγγελος Τερζάκης, «Ταξίδι με τον Έσπερο» [πηγή: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Λυκείου]