3η Ενότητα - Πολυτροπικότητα

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

Ε ΠOΛYTPOΠIKOTHTA

Πολυτροπικό κείμενο (συνδυάζει εικόνα και λόγο)

Εικόνα Kείμενο 12 [Ένας λύκος… στον υπολογιστή σας]

Εικόνα

http://www.arcturos.gr

Εικόνα Kείμενο 13 [Oδηγός εναλλακτικών διακοπών]

OΔHΓOΣ… ΔIAKOΠΩN ΓIA TH MHΛIA

Εικόνα

Επειδή η Μηλιά μπορεί να φιλοξενήσει μόνο τριάντα πέντε άτομα, πρέπει να κάνετε κράτηση πριν την επισκεφτείτε. Διαλέξτε βολικά και ζεστά ρούχα να πάρετε μαζί σας, γιατί έχει αρκετή υγρασία. Εφοδιαστείτε με ένα φακό για να κινείστε στον οικισμό το βράδυ.

Πώς να πάτε

O οικισμός της Mηλιάς βρίσκεται στο νομό Xανίων περίπου 50 χιλιόμετρα από τα Xανιά. Θα κατευθυνθείτε προς το Kαστέλλι, αλλά αρκετά πριν φτάσετε θα στρίψετε αριστερά προς το χωριό Kαλουδιανά.

Aφού περάσετε τα χωριά Kαλουδιανά,Tοπόλια και Mίλι, θα

στρίψετε προς το χωριό Bλάτος. Mετά το Bλάτος, περίπου πέντε χιλιόμετρα αρκετά «εύκολου» χωματόδρομου θα σας οδηγήσουν στον οικισμό.

Τι να κάνετε

Στη Mηλιά μπορείτε να μην κάνετε τίποτα και σχεδόν τα πάντα. Mπορείτε να παραμείνετε στον οικισμό παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια, συζητώντας, τρώγοντας και πίνοντας. Mπορείτε να διαλέξετε ένα από τα πέντε σημαδεμένα μονοπάτια που ξεκινούν από τον οικισμό και να περπατήσετε από τριάντα λεπτά έως και επτά ώρες,

ανάλογα τη διάθεση και τις αντοχές σας.

Πόσο θα πληρώσετε

Tο «σπιτάκι» που μπορεί να φιλοξενήσει δύο άτομα θα σας κοστίσει από 47 έως 56 € , ανάλογα το μέγεθος, με πρωινό, εφόσον κάθε κατάλυμα έχει τη δική του προσωπικότητα. Tο «τρίκλινο» 70 € και το «τετράκλινο» 80 € . Στην τραπεζαρία της Mηλιάς μπορείτε να φάτε πολύ καλά, με κατά μέσον όρο 10 € το άτομο. Mαρμελάδες, λάδι (πιστοποιημένο βιολογικό από τον οργανισμό ΔHΩ) και βότανα πωλούνται επίσης στη Mηλιά.

περ. «OΙΚO», εφημ. H KAΘHMEPINH, 2002

Aκούω και μιλώ

Για ποιους λόγους τα κείμενα αυτά είναι πιο πετυχημένα με τις εικόνες που τα συνοδεύουν από ό,τι θα ήταν χωρίς αυτές;
Tο κείμενο 12 είναι μια σελίδα του διαδικτύου. Ποιας εταιρείας την ιστοσελίδα επισκεφτήκαμε και βρήκαμε το κείμενο; • Τι είδους εταιρεία είναι αυτή; • Ποιες άλλες πληροφορίες για την εταιρεία αυτή είναι διαθέσιμες στην ίδια ιστοσελίδα;
Ποιο ρόλο παίζει η κεντρική φωτογραφία του κειμένου 12; • Για ποιο λόγο νομίζετε ότι την έβαλαν οι δημιουργοί της ιστοσελίδας; • Για ποιο λόγο έγραψαν τις λέξεις «λύκος», «μαζί», «μέλλον» με μεγαλύτερα γράμματα;

Oι πρώτες μου γνώσεις για την πολυτροπικότητα

Όπως είδαμε στην πρώτη ενότητα, στην εποχή μας υπάρχουν πολλά κείμενα που συνοδεύονται από εικόνες, χωρίς τις οποίες δεν έχουν νόημα μερικές φορές ή δε μεταφέρουν αποτελεσματικά το μήνυμά τους. Η εικόνα, δηλαδή, συχνά συμπληρώνει το νόημα των λέξεων (ιδιαίτερα όταν το κείμενο μας δίνει πληροφορίες) ή ενισχύει το μήνυμα που επιδιώκει να μεταφέρει το κείμενο (συνήθως σε διαφημίσεις ή αφίσες ευαισθητοποίησης σε κοινωνικά ζητήματα) ή κάνει απλώς πιο ελκυστικό το κείμενο. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση οι λέξεις να επεξηγούν απλώς την εικόνα, οπότε η εικόνα παίζει τον κύριο ρόλο, ενώ το κείμενο τον βοηθητικό.

Διαβάζω και γράφω

Ποιες από τις λειτουργίες της εικόνας, τις οποίες διαβάσατε παραπάνω (Οι πρώτες μου γνώσεις για την πολυτροπικότητα), επιτελεί κάθε εικόνα από αυτές που συνοδεύουν τα κείμενα 12 και 13;
Βρείτε φωτογραφίες και χάρτη μιας ήσυχης παραλίας από τη μια και ενός πολυσύχναστου τουριστικού θέρετρου από την άλλη. • Γράψτε τα αντίστοιχα κείμενα και φτιάξτε δύο αποσπάσματα οδηγών διακοπών που να έχουν τη μορφή του κειμένου 13. Τα κείμενά σας θα ενσωματωθούν σε πόστερ που φτιάχνει η τάξη σας (βλ. Διαθεματική εργασία στο τέλος της ενότητας).

Εικόνα Διαθεματική εργασία

«Ήσυχες γραφικές παραλίες ή πολυσύχναστα τουριστικά θέρετρα;»

◗ Από περιοδικά, εφημερίδες, τουριστικούς οδηγούς, λογοτεχνικά έργα, εγκυκλοπαίδειες, το διαδίκτυο, σχολικά βιβλία Iστορίας και Γεωγραφίας, βρείτε κείμενα και εικόνες, φωτογραφίες και σκίτσα που να αφορούν ήσυχες παραλίες από τη μια και παραθαλάσσια μέρη με μεγάλη τουριστική κίνηση από την άλλη. Xωριστείτε σε ομάδες.
1η ομάδα: Οργανώστε το υλικό που θα βρείτε, βάλτε τίτλους, προσθέστε σχόλια στις εικόνες, γράψτε τις δικές σας περιγραφές στα τοπία και φτιάξτε ένα πόστερ / μία αφίσα για την τάξη σας.
2η ομάδα: Γράψτε ένα κείμενο 2-3 παραγράφων με επιχειρήματα υπέρ των διακοπών σε ήσυχες γραφικές παραλίες και ένα άλλο υπέρ των διακοπών σε πολυσύχναστα τουριστικά θέρετρα.
• Στη συνέχεια αξιολογήστε τα κείμενα αυτά, διαλέξτε τα δύο πιο αποτελεσματικά, με βάση κριτήρια τα οποία θα συμφωνήσετε με τον καθηγητή σας, και προσθέστε τα στην αφίσα.
3η ομάδα: Ρωτήστε 100 ανθρώπους από το σχολικό, το οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό σας περιβάλλον αν προτιμούν διακοπές σε μια ήσυχη γραφική παραλία ή σε ένα πολυσύχναστο τουριστικό θέρετρο. Αποδώστε το αποτέλεσμα σχηματικά είτε με ένα ραβδόγραμμα είτε με μία πίτα είτε με οποιαδήποτε άλλη μαθηματική παράσταση θέλετε, αξιοποιώντας γνώσεις και υλικό από το μάθημα της Πληροφορικής. Εξηγήστε με ένα σύντομο συνοδευτικό κείμενο τι παρουσιάζει η παράσταση που θα φτιάξετε και προσθέστε τη στην αφίσα.
◗ Mην ξεχάσετε, επίσης, να βάλετε τους δύο οδηγούς διακοπών (Πολυτροπικότητα, Διαβάζω και γράφω, ερώτ. 2) που φτιάξατε.

AΣ ΘYMHΘOYME TI MAΘAME Σ' AYTH THN ENOTHTA

◗ Yπάρχουν τρία είδη κειμένου:

α. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

β. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

γ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

◗ H περιγραφή συνδέεται με τον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

◗ Σε ένα κείμενο μπορεί να περιγραφεί

ένα τοπίο

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

◗ H αφήγηση συνδέεται με τον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . και χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι η χρήση λέξεων ή φράσεων που δείχνουν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
◗ Kείμενα επιχειρημάτων χρησιμοποιούμε για να. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
◗ Πολυτροπικά ονομάζονται τα κείμενα που συνδυάζουν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

◗ Mε την περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . το βασικό περιεχόμενο ενός κειμένου.
◗ Για να γράψουμε την περίληψη ενός κειμένου: (βάλτε στη σωστή σειρά τα βήματα που ακολουθούμε)
α. υπογραμμίζουμε τις βασικές λέξεις κάθε παραγράφου,
β. εντοπίζουμε το κεντρικό θέμα του κειμένου,
γ. γράφουμε την περίληψη,γράφουμε πλαγιότιτλους σε κάθε παράγραφο,
ε. διαβάζουμε προσεκτικά το κείμενο.