Νεοελληνική Γλώσσα (Α΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής [πηγή:Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα]

ΔPAΣTHPIOTHTEΣ ΠAPAΓΩΓHΣ ΛOΓOY E

Aκούω και μιλώ

Εικόνα
  1. Υποθέστε ότι μιλάτε για το σχολείο σας: α) σε μαθητές από διπλανό σχολείο, β) σε έναν σχολικό σύμβουλο που έρχεται να ενημερωθεί πώς λειτουργεί το σχολείο σας. Χρησιμοποιήστε το κατάλληλο ύφος για κάθε περίπτωση.

    Κριτήρια αυτοαξιολόγησης

    Α' περίπτωση (προς μαθητές):

    – αυθορμητισμός στη χρήση της γλώσσας,

    – αμεσότητα-οικειότητα στο ύφος,

    – επιλογή υλικού από πολλές περιοχές: χώρος του σχολείου, καθηγητές, διεύθυνση, συμμαθητές, μαθήματα, βιβλία κτλ.

    B' περίπτωση (προς σχολικό σύμβουλο):

    – ύφος επίσημο,

    – χρήση πιο σύνθετου λεξιλογίου,

    – επιλογή υλικού από δύο πλευρές: α) θετικές πλευρές της λειτουργίας του σχολείου, β) αρνητικές πλευρές – κριτική στάση στη λειτουργία του σχολείου σας.

  2. Οργανώνεται στο σχολείο σας ένας μικρός ρητορικός διαγωνισμός-συζήτηση με θέμα: «Να εκδώσουμε έντυπη ή ηλεκτρονική εφημερίδα». Παρουσιάστε τις απόψεις σας σε οργανωμένο προφορικό λόγο, με βάση το πλαίσιο που θα σας δώσει ο καθηγητής σας.

Διαβάζω και γράφω

Έχετε αρχίσει να χρησιμοποιείτε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και θέλετε να στείλετε ένα κείμενο στην ηλεκτρονική εφημερίδα του 14ου Γυμνασίου Περιστερίου. Περιγράψτε στην πρώτη παράγραφο διάφορα ευτράπελα-κωμικά επεισόδια που συμβαίνουν στο σχολείο σας και στη συνέχεια αναλύστε πώς είναι οι σχέσεις σας με τους συμμαθητές και τους καθηγητές σας.

14ο Γυμνάσιο Περιστερίου (σχολική ιστοσελίδα)

 

Κριτήρια αυτοαξιολόγησης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε:

– να κατανοηθεί ο σκοπός του κειμένου,

– να ληφθούν υπόψη οι αποδέκτες στους οποίους απευθύνεται,

– να αξιοποιηθεί το λεξιλόγιο που συγκεντρώθηκε προηγουμένως,

– να δοθεί έμφαση στη σύνταξη-οργάνωση της παραγράφου: θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα.


Εικόνα Διαθεματική εργασία Εικόνα

image
  • Με αφετηρία το φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώσατε στην προηγούμενη ενότητα, φτιάξτε ένα λεύκωμα για το σχολείο σας.
  • Εργαστείτε σε ομάδες για να συγκεντρώσετε υλικό (κείμενα, μαρτυρίες κτλ.) για την ιστορία και τη σημερινή κατάσταση του σχολείου. Ενδιαφέρον θα έχει οι ίδιοι οι μαθητές να ασκηθούν στην έρευνα, αναζήτηση και οργάνωση υλικού και να αποτυπώσουν με ποικίλους τρόπους (ποικίλα κείμενα, σκίτσα κτλ.) τις πρώτες εντυπώσεις τους από το σχολείο.
Εικόνα

  Χρήσιμες ηλεκτρονικές διευθύνσεις

  1. http://www.ypepth.gr (Υπουργείο Παιδείας)
  2. http://www.sch.gr (Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο)
  3. http://web.lib.auth.gr (Βιβλιοθήκη Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)
  4. http://www.komvos.edu.gr (Λεξικό Ιδρύματος Μαν. Τριανταφυλλίδη)
  5. http://www.asprilexi.com (Ασκήσεις και παιχνίδια με τη γλώσσα)

AΣ ΘYMHΘOYME TI MAΘAME Σ' AYTH THN ENOTHTA

Tα δύο είδη της γλωσσικής επικοινωνίας είναι . . . . . . . . . . . . . . . . . . και . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . λόγος

  • Eίναι πιο άμεσος και αυθόρμητος.
  • Έχει διακοπές, επαναλήψεις, διορθώσεις.
  • Eμπλουτίζεται από στοιχεία, όπως
    χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου κτλ.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . λόγος

  • Yπάρχει χρόνος να προετοιμαστεί προσεκτικά, να οργανωθεί και να διορθωθεί.
  • Xρησιμοποιείται συνήθως όταν πομπός και δέκτης βρίσκονται μακριά ο ένας από τον άλλο.

Xαρακτηριστικό της παραγράφου είναι ότι αποτελεί κείμενο ενιαίο και σχετικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . , αλλά          ταυτόχρονα . . . . . . . . . . . . . . . . . . με τις προηγούμενες και τις επόμενες παραγράφους.

KEIMENO

Περνούσαν τα χρόνια, ερχόντουσαν ωραία, χαρισματικά, ανάμεσα στα άλλα, παιδιά, συχνά (πώς όχι;) δεν μπορούσα να απαντήσω σε κάποια ερώτηση, έμαθα ωριμάζοντας να λέω «θα το κοιτάξω και θα σου απαντήσω αύριο, δεν το ξέρω, δεν το έχω σκεφτεί, δε χρειάστηκε ως τα τώρα να το αναζητήσω» κτλ., αλλά ο πανικός κάθε χρόνο εκεί. Προσπαθώντας λογικά να εξηγήσω αυτό το άγχος, έβρισκα πως ίσως, επειδή υπήρξα προκλητικός μαθητής, σχεδόν αλαζόνας και συχνά προσπαθούσα να φέρω σε δύσκολη θέση τους δασκάλους μου θέτοντας απίθανες ερωτήσεις, φοβόμουν, όταν πια έγινα εγώ δάσκαλος, ότι θα βρισκόταν κάποιο ζιζάνιο να μου ανταποδώσει τις προκλήσεις.

Εικόνα

Ήταν πασίγνωστη στα νιάτα της, όταν τραβήχτηκε –θεωρητικά– αυτή η φωτογραφία. Είχε γίνει αρκετά διάσημη ως diseuse και εμφανιζόταν τακτικά σε μικρές επιθεωρήσεις μέχρι που πέρασε η μόδα τους. O κόσμος διασκέδαζε βλέποντας μια γυναίκα τόσο εμφανώς αριστοκρατική να καταδέχεται να ψυχαγωγεί το κοινό με τέτοιον τρόπο. Αυτό το στοιχείο καταδεκτικότητας στις εμφανίσεις της επέβαλλε το σεβασμό, αλλά όχι παντού: όταν προσπάθησε να ψυχαγωγήσει γυναίκες σε εργοστάσια στα χρόνια του πολέμου, τη θεώρησαν πολύ σνομπ για τα λαϊκά γούστα. Φαινόταν εκτός εποχής με τα μακριά της φορέματα, το αραχνο˛φαντο μαντίλι δεμένο στο μικρό δαχτυλάκι του αριστερού της χεριού.

Εικόνα

Μόλις κλείσει τα δεκατέσσερα, η μάνα θα τον ξυπνήσει πρωί πρωί και θα τον περάσει στην απέναντι όχθη του ποταμού Oυμγκούζα. O ποταμός κυλά πάνω από τις πέτρες και τους αγκαθόθαμνους. Nωρίς το πρωί, και πιο πέρα βλέπουν τον καπνό να σκαρφαλώνει πάνω από το κέντρο της πόλης και ακούνε την βοή των επίμονων τρένων. Στον μεγάλο τους περίπατο η μάνα δεν λέει τίποτα. Στο τέλος, σταματάει, κρατώντας τον από το χέρι, κάτω από ένα μεγάλο δέντρο που εκείνος δεν έχει δει ποτέ και λέει: «Φομπάθα…». Η φωνή της ένας ψίθυρος. O Φουμπάθα δεν ξέρει αν πρέπει να απαντήσει ή αν φωνάζει κάποιον που είναι απών, μια ανάμνηση στα χέρια της. «Φουμπάθα…» Ψάχνει τον αέρα με τη φωνή της και γυρίζει γύρω γύρω από το δέντρο.

Εικόνα

Παράγραφοι

Kάθε παράγραφος πρέπει να ξεχωρίζει από την άλλη. Γι' αυτό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .