Γεωλογία - Γεωγραφία (Α Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Β1.1
O πλανήτης Γη

«Παίζοντας» με τις διαστάσεις της Γης...

Οι διαστάσεις της Γης είναι:

  • Ακτίνα στον Ισημερινό: 6.378 χλμ.
  • Ακτίνα πολική: 6.356 χλμ.
  • Περίμετρος στον Ισημερινό: 40.075 χλμ.
  • Περίμετρος τροπικών: 36.778 χλμ.
  • Περίμετρος πολικού κύκλου: 15.996 χλμ.
  • Περίμετρος μεσημβρινού: 40.007 χλμ.
Εικόνα
  • Πόσο «τέλεια» σφαίρα είναι η Γη;
    Σύγκρινε την πολική με την ισημερινή ακτίνα της. Τι μπορείς να συμπεράνεις
    σε σχέση με το σχήμα της Γης;
    ..........................................................................................................................
    ..........................................................................................................................

 

  • Συμμετέχοντας σε αγώνες...
Ένας πρωταθλητής βάδην διανύει κατά μέσο όρο 10 χλμ. σε μία ώρα. Αν οι αγώνες γίνονταν στον Ισημερινό, σε πόσο χρόνο θα κατάφερνε ο πρωταθλητής να κάνει τον γύρο της Γης;

 

 

Στους αγώνες αυτοκινήτων «φόρμουλα I» οι οδηγοί τρέχουν με ταχύτητα 300 χλμ. την ώρα. Ο οδηγός ενός αυτοκινήτου αποφασίζει να τρέξει κατά μήκος του Ισημερινού, ενώ ο οδηγός ενός άλλου αυτοκινήτου κατά μήκος ενός μεσημβρινού. Σε πόσο χρόνο θα τερματίσει ο οδηγός κάθε αυτοκινήτου;

Εικόνα

Οι κινήσεις της Γης στο διάστημα Html (Imagine applet)

  • Η Γη δεν παραμένει ακίνητη στο διάστημα. Κινείται γύρω από τον άξονά της. Μπορείς να ανακαλύψεις μέσα από την εικόνα ποια είναι τα αποτελέσματα αυτής της κίνησης;
  • Τι συμβαίνει στην Ελλάδα;
    ..................................................................................................................
  • Τι συμβαίνει στον Eιρηνικό Ωκεανό;
    ..................................................................................................................
  • Όταν είναι μέρα στη Χονολούλου (Χαβάη), είναι μέρα ή νύχτα στην Αφρική; Αιτιολόγησε την απάντησή σου.
    ..................................................................................................................
 Εικόνα
Εικόνα
Shockwave applet

Συμπεράσματα:

α) Όταν η μισή Γη φωτίζεται από τον Ήλιο, η άλλη μισή ..........................................................................

β) Στην περιστροφή της Γης οφείλεται το φαινόμενο ..........................................................................

Διάβασε τις πληροφορίες...

Ο άξονας της Γης δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της τροχιάς της. Η κλίση αυτή του άξονα από την κάθετη θέση ποικίλλει κατά τη διάρκεια του έτους. Η απόκλισή του είναι ±23,5° ως προς τον κάθετο άξονα περιστροφής της Γης.

Η Γη περιφέρεται ταυτόχρονα και γύρω από τον Ήλιο με ταχύτητα σχεδόν 107.000 χλμ. την ώρα, συμπληρώνοντας μια πλήρη περιφορά σε 365 ημέρες περίπου.

 

  • Παρατήρησε μια κάτοψη της κίνησης της Γης σε σχέση με τον Ήλιο. Δες και τον άξονα της Γης. Προσπάθησε, μέσα από τις ερωτήσεις που ακολουθούν, να διακρίνεις τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κίνησης της Γης.Html (Imagine applet)
Εικόνα

Θέση Α:

  • Τι συμβαίνει στον Βόρειο Πόλο;
  • Τι υποθέτεις ότι συμβαίνει στον Νότιο Πόλο;

Στη θέση αυτή έχουμε την εαρινή ισημερία, δηλαδή η μέρα είναι ίση με τη νύχτα. Η εαρινή ισημερία ορίζεται στις 21 Μαρτίου για το βόρειο ημισφαίριο (αρχή της άνοιξης) και στις 23 Σεπτεμβρίου για το νότιο ημισφαίριο.

 

Θέση Β:

  • Τι συμβαίνει στον Βόρειο Πόλο;
  • Τι υποθέτεις ότι συμβαίνει στον Νότιο Πόλο;

Στη θέση αυτή έχουμε το θερινό ηλιοστάσιο, το οποίο ορίζεται στις 21 Ιουνίου για το βόρειο ημισφαίριο και στις 21 Δεκεμβρίου για το νότιο ημισφαίριο. Το μεγαλύτερο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου εκτίθεται περισσότερο στον Ήλιο (γι’ αυτό και «μεγαλώνει η μέρα»), ενώ ο Βόρειος Πόλος έχει 24 ώρες μέρα.

Εικόνα

Θέση Γ:

  • Τι συμβαίνει στον Βόρειο Πόλο;
  • Τι υποθέτεις ότι συμβαίνει στον Νότιο Πόλο;

Στη θέση αυτή έχουμε τη φθινοπωρινή ισημερία, δηλαδή η μέρα είναι ίση με τη νύχτα. Η φθινοπωρινή ισημερία ορίζεται στις 23 Σεπτεμβρίου για το βόρειο ημισφαίριο και στις 21 Μαρτίου για το νότιο ημισφαίριο.

 

 

 

Θέση Δ:

  • Τι συμβαίνει στον Βόρειο Πόλο;
  • Τι υποθέτεις ότι συμβαίνει στον Νότιο Πόλο;

Στη θέση αυτή έχουμε τη φθινοπωρινή ισημερία, δηλαδή η μέρα είναι ίση με τη νύχτα. Η φθινοπωρινή ισημερία ορίζεται στις 23 Σεπτεμβρίου για το βόρειο ημισφαίριο και στις 21 Μαρτίου για το νότιο ημισφαίριο.

Εικόνα

 

Εικόνα

Όπως θα παρατήρησες, κατά την κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο αλλάζει η γωνία από την οποία πέφτουν οι ακτίνες του Ήλιου στη Γη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το βόρειο ημισφαίριο να ζεσταίνεται περισσότερο για έξι μήνες περίπου από ό,τι τους υπόλοιπους έξι μήνες, ενώ το αντίστροφο συμβαίνει την ίδια περίοδο στο νότιο ημισφαίριο. Έτσι ορίζονται οι εποχές του έτους. Html (Imagine applet)

 

Όπως η Γη, έτσι και ο Ήλιος δεν παραμένει σταθερός στο σύμπαν. Κινείται με ταχύτητα 19,5 χλμ. / το δευτερόλεπτο, οπότε και η Γη, όπως και όλοι οι άλλοι πλανήτες περιστρέφονται γύρω του ακολουθώντας την κίνησή του. Έτσι, τελικά, η κίνηση της Γης στο διάστημα είναι ελικοειδής, μοιάζει δηλαδή με ελατήριο.

Βίντεο

 

Μπορείς κι εσύ να κατασκευάσεις ένα μοντέλο του ηλιακού συστήματος... Για να αντλήσεις ιδέες, πήγαινε στο μάθημα Β1.1 του Τετραδίου Εργασιών.

 

δυναμική οπτική αναπαράσταση