Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β΄ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή (Eμπλουτισμένο)

ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ  Προσωπική ιστοσελίδα του συγγραφέα

Όταν πεθαίνει ένα παιδί

         Το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας στην εποχή μας απολαμβάνει τα υλικά αγαθά που αρκετοί άνθρωποι στο παρελθόν στερήθηκαν. Κι όμως ακόμη δεν έχει εκλείψει η πείνα, η οποία μαστίζει κυρίως τις χώρες του τρίτου κόσμου. Τα παιδιά που πεθαίνουν είναι μια υπαρκτή αντίφαση που αμαυρώνει το σύγχρονο πολιτισμό, όπως με θλίψη διαπιστώνει ο μεταπολεμικός ποιητής Τόλης Νικηφόρου.

Βλάσης Κανιάρης, Τοπίο
Βλάσης Κανιάρης,
Τοπίο

Αβιταμίνωση
είναι όρος των στατιστικών δελτίων
η πείνα εξωραϊσμένη
αποπροσωποποιημένη
όπως θα τόνιζε και κάποιος διανοητής
λέξη χωρίς εικόνα

ένα παιδί είναι μονάκριβο
ένα παιδί πεθαίνει κάθε δευτερόλεπτο
με την κοιλιά πρησμένη
μάτια που δεν χωράνε πια στις κόγχες τους
σε χώρες που ονομάζονται εξωτικές
πεθαίνει στο κατώφλι του σπιτιού μου

όταν πεθαίνει ένα παιδί
πέφτει βαθύτατο σκοτάδι το ξημέρωμα
βρέχει μεγάλα δάκρυα λαμπερά
πέτρινα γίνονται τα φύλλα και τα δέντρα

όταν πεθαίνει ένα παιδί
ταράζεται ο ύπνος των αρχαίων νεκρών
κι από τη γη αναδύονται τα πρόσωπά τους
ενώ σαν χάλκινο πουλί
ο άνεμος τοξεύεται στο χώμα
όταν πεθαίνει ένα παιδί
οι λέξεις κι οι φωνές συντρίβονται
τριγύρω ο κόσμος καταρρέει

Τ. Νικηφόρου, Ποιήματα 1966-2002,
Νέα Πορεία

img

Τ. Νικηφόρου, «Αδέσποτα»  Γ. Ρίτσος, «Αναφυλλητό» (απόσπασμα)  Γ. Ρίτσος, «Για το παιδί»  Μ. Σαχτούρης, «Το ψωμί»

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής  Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1 Ποιο ρόλο έχει η πρώτη στροφή και πώς διαφοροποιείται από το υπόλοιπο ποίημα;
 
2 Τι εννοεί ο ποιητής με το στίχο «λέξη χωρίς εικόνα»; Ερευνήστε αν συναντάμε στο ποίημα εικόνες που παραπέμπουν σε πραγματικές καταστάσεις.
 
3 Ποιες αντιδράσεις προκαλεί ο θάνατος ενός παιδιού; Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής για να δηλώσει τις συνέπειες αυτού του συμβάντος
 
 
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ  
♦  Σε συνεργασία με τον καθηγητή της Ιστορίας, ερευνήστε σε ποιες περιοχές, πότε και γιατί το πρόβλημα της πείνας είχε λάβει μεγάλες διαστάσεις.
 
♦ 

Ερευνήστε ποιες διαστάσεις έχει σήμερα το φαινόμενο της πείνας, σε συνεργασία με τους καθηγητές της Οικιακής Οικονομίας και της Γεωγραφίας. Εξετάστε επίσης ποιες οργανώσεις υπάρχουν για να προσφέρουν βοήθεια στον πληθυσμό που λιμοκτονεί και πώς αυτές δρουν στην εποχή μας.

εικόνα  UNICEF - H Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού