Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β΄ Γυμνασίου): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΑΚΡΙΤΙΚΟ

O Διγενής

Τα ακριτικά τραγούδια αφηγούνται τα ηρωικά κατορθώματα των ακριτών, δηλαδή των φρουρών των συνόρων της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τα τραγούδια έχουν βασικό ήρωα το Βασίλειο Διγενή Ακρίτα, ο οποίος διαθέτει υπερφυσική δύναμη και ανδρεία και αποτελεί σύμβολο των αγώνων όλων των ακριτών. Καθώς τα ακριτικά τραγούδια διατηρήθηκαν στη λαϊκή λογοτεχνική παράδοση του νεότερου ελληνισμού, ο Ακρίτας έγινε πρότυπη ηρωική μορφή της νεοελληνικής εθνικής συνείδησης. Το τραγούδι που ακολουθεί είναι κρητική παραλλαγή του κορυφαίου άθλου του Διγενή, της πάλης του με το Χάρο και της στιγμής του ηρωικού τέλους του.

O Διγενής ψυχομαχεί* κι η γης τόνε τρομάσει
κι η πλάκα τον ανατριχιά* που θέλει τον σκεπάσει.
Κι εκειά* βαριά που κείτεται,* λόγια αντρειωμένα λέει:
- Να 'χεν η γης πατήματα* κι ο ουρανός κερκέλια,*
να 'πάτιουν* τα πατήματα, να 'πιανα τα κερκέλια
να δώκω σείσμα* τ' ουρανού, να βγάλει μαύρα νέφη,
να ρίξει χιόνια και νερά κι αμάλαγο* χρυσάφι!

Δημοτικά τραγούδια, Ακριτικά,
μελέτη - ανθολόγηση Β. Χ. Μάκης, Επικαιρότητα

* ψυχομαχεί: κοντεύει να πεθάνει * η πλάκα τον ανατριχιά: ανατριχιάζει, δειλιάζει η ταφόπλακα (προσωποποίηση) * εκειά: εκεί * κείτεται: είναι ξαπλωμένος * πατήματα: σκαλοπάτια * κερκέλια: κρικέλια, σιδερένιοι γάντζοι * να 'πάτιουν: να πατούσα * να δώκω σείσμα: να κουνήσω * αμάλαγο: καθαρό, ανέγγιχτο

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1	Πώς αντιδρά n φύση στον επικείμενο θάνατο του Διγενή και γιατί;

2	Ποια είναι τα ανθρώπινα και ποια τα υπερφυσικά γνωρίσματα του Διγενή;

3	Ποια υπερβολή υπάρχει στο τραγούδι και πώς την ερμηνεύετε;