Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι Βλαντίμιρ Μαγιακόβσκι [πηγή: Βικιπαίδεια]

Σύγνεφο με παντελόνια

(απόσπασμα)

Ο Μαγιακοφσκι (1893-1930), Ρώσος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, αναδείχτηκε στην προεπαναστατική πολιτική κίνηση και στην ομάδα των πρωτοπόρων καλλιτεχνών, που έγιναν αργότερα φουτουριστές. Πριν από το 1917 ο ριζοσπαστισμός του έμοιαζε αυτοσκοπός. Μετά την επανάσταση όμως η αναρχική μορφή της ποίησής του, από μαχητική διαμαρτυρία εναντίον της παλιάς αισθητικής, γίνεται θετική έκφραση των νέων ιδανικών. Έτσι ο Μαγιακόφσκι, ως ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, κατέχει τη διπλή ιδιότητα να είναι εκπρόσωπος του ρωσικού φουτουρισμού1 και ο ποιητής της επανάστασης, εναρμονίζοντας τα φουτουριστικά στοιχεία με τον επαναστατικό ρομαντισμό. Ένα δείγμα αυτής της ιδιότητας μπορείτε να δείτε στo απόσπασμα που παραθέτουμε.

Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, «Γράμμα για τον φουτουρισμό»

Τη σκέψη σας που νείρεται*

πάνω στο πλαδαρό μυαλό σας

σάμπως ξιγκόθρεφτος λακές*

σ' ένα ντιβάνι λιγδιασμένο,

εγώ θα την τσιγκλάω

επάνω στο ματόβρεχτο κομμάτι της καρδιάς μου

φαρμακερός κι αγροίκος πάντα

ως να χορτάσω χλευασμό.

 

Εγώ δεν έχω ουδέ μιαν άσπρη τρίχα στην ψυχή μου

κι ουδέ σταγόνα γεροντίστικης ευγένειας.

Με την τραχιά κραυγή μου κεραυνώνοντας τον κόσμο,

ωραίος τραβάω, τραβάω.

εικοσιδυό χρονώ λεβέντης.

Εσείς οι αβροί!...

Επάνω στα βιολιά ξαπλώνετε τον έρωτα.

Επάνω στα ταμπούρλα ο άξεστος τον έρωτα ξαπλώνει.

 

Όμως εσείς,

θα το μπορούσατε ποτέ καθώς εγώ,

τον εαυτό σας να γυρίσετε τα μέσα του όξω,

έτσι που να γενείτε ολάκεροι ένα στόμα;

Ελάτε να σας δασκαλέψω,

εσάς τη μπατιστένια* απ' το σαλόνι,

εσάς την άψογον υπάλληλο της κοινωνίας των αγγέλων

κι εσάς που ξεφυλλίζετε ήρεμα ήρεμα τα χείλη σας

σα μια μαγείρισσα που ξεφυλλίζει τις σελίδες του οδηγού

μαγειρικής

 

Θέλετε

θα 'μαι ακέραιος όλο κρέας λυσσασμένος,

—κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός—

θέλετε —

θα 'μαι η άχραντη ευγένεια

— όχι άντρας πια, μα σύγνεφο με παντελόνια.

μτφρ.: Γιαννης Ριτσος

Γ. Ρίτσος, «Γεια σου, Βλαδίμηρε Μαγιακόφσκη»  Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, «Ξελασπώστε το μέλλον» [Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία Β΄ Λυκείου]


1. Φουτουρισμός: καλλιτεχνική σχολή που εμφανίστηκε στην Ιταλία το 1909 με αρχηγό το Φίλιππο Μαρινέτι. Κηρύσσει την ανάγκη να δημιουργηθεί νέα τέχνη αποδεσμευμένη από την παράδοση και από κάθε πνευματικό στοιχείο του παρελθόντος και εντασσόμενη αποκλειστικά στο πνεύμα του τεχνικού πολιτισμού του 20ού αιώνα.  Φουτουρισμός [πηγή: Βικιπαίδεια]

νείρομαι: ονειρεύομαι, ονειροπολώ.

λακές: (λ. γαλλ.) υπηρέτης.

μπατιστένιος: από μπατίστα (λ. ιταλ.)· από λεπτό λινό ύφασμα.

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Πώς βλέπει ο ποιητής τον παλιό κόσμο; Να βρείτε τις σχετικές λέξεις και τις εκφράσεις που τον αποδίδουν.
  2. Το ποίημα συνδυάζει σκληρότητα και τρυφερότητα, επαναστατική ορμή και ψυχική ευγένεια. Σε ποιους κυρίως στίχους φαίνεται αυτό; Να συζητήσετε το αποτέλεσμα που δημιουργεί ο συνδυασμός αυτός.