Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Θωμάς Γκόρπας

Ομόνοια - Άνω Πετράλωνα

Μια Διαδρομη του Ποιητη στο λεωφορείο της γραμμής Ομόνοια-Πετράλωνα κι ένα κορίτσι που συνταξιδεύει αποτελούν το βασικό θέμα του ποιήματος, που περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή Σπασμένος καιρός (1957). Αν και το ποίημα γράφεται σε μεταγενέστερο χρόνο, εντούτοις, όπως θα παρατηρήσετε, όλoι οι χρόνοι του είναι παροντικοί. Μ' αυτό τον τρόπο ο νοερός μονόλογος του ποιητή προς τη νεαρή συνταξιδιώτισσά του γίνεται πιο δραστικός.

Κορίτσι-εξουσία του λεωφορείου μέσα στο βράδυ

κάθεσαι πλάι μου όπως

ξανθό άνθος πίσω από φράχτην όπως

άστρο που περπατάει στον κόρφο μου

κι όμως μου λέει: Θα φύγω.

Κάθεσαι πλάι μου βουλιάζεις μες στα μάτια μου

όπως σ' ένα τοπίο που θέλεις μα δεν μπορείς να τ' αγαπήσεις

σχεδιάζοντας μες στη σιωπή που σε κρατάει δεμένη

τον αγαπημένο σου.

Πάντα πνιγμένη μες στα μάτια μου

πάντα δεμένη απ' τη σιωπή

αναπολώντας μουσικές παλιές να 'ρθουν και να σε λευτερώσουν

μα οι μουσικές δεν έρχονται κι εσύ

κάθεσαι πλάι μου

πάντα πνιγμένη μες στα μάτια μου

πάντα δεμένη απ' τη σιωπή

με την καρδιά σου λαβωμένη σαν μικρό πουλί

με την ομορφιά σου ακυβέρνητη σαν μικρό παιδί

κάθεσαι πλάι μου

σαν άνθος και σαν άστρο και σαν έρωτας που θέλει

μα δεν μπορεί.

Γ. Σκαμπαρδώνης, «Ροζ βέσπα με παρμπρίζ»

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Βασιζόμενοι στις επισημάνσεις του εισαγωγικού σημειώματος να επικεντρώσετε το ενδιαφέρον σας στα εξής κυρίως:

  1. Το χώρο και το χρόνο του ποιήματος.
  2. Από τον πρώτο κιόλας στίχο ως τον τελευταίο κυριαρχεί ο νοερός μονόλογος του ποιητή προς το κορίτσι. Να παρακολουθήσετε τη διαδρομή του και να επισημάνετε τα εξής:
    α) Πώς αποκαλεί και παρομοιάζει το κορίτσι σε διάφορους στίχους;
    β) Ποια συναισθήματα και ποιες σκέψεις αποδίδει σ' αυτό;
  3. Ολόκληρο το ποίημα κινείται μέσα σ' ένα νοερό μονόλογο του ποιητή που είναι αποτέλεσμα των φαντασιώσεών του. Να τις επισημάνετε.