Θανάσης Κωσταβάρας

Κυριακάτικο γεύμα με καλεσμένους στο ύπαιθρο

Το Ποιημα που Περιλαμβανεται στην ποιητική συλλογή Στο βάθος του χρώματος (1993), είναι αφηγηματικό. Ο αφηγητής του, παρά την αποστασιοποίησή του από τα δρώμενα, φαίνεται να συμμετέχει όχι μόνο ψυχικά αλλά και σωματικά. Όπως θα παρατηρήσετε, η ατμόσφαιρα του ποιήματος σταδιακά μεταβάλλεται. Ενώ λ.χ. ο πρώτος στίχος δίνει την εντύπωση ενός χαρούμενου γεύματος, ο τελευταίος αποτυπώνει τη γενική θλίψη των καλεσμένων.

Στρωμένα τραπέζια στη σειρά, με τη λιακάδα, στον κήπο.

Άσπρα τραπεζομάντιλα, φαγητά και κρασιά

και φρέσκα λουλούδια στα βάζα.

Και το γραμμόφωνο παίζοντας αποσπάσματα από όπερες.

Ξαφνικά περνάει γρήγορα ένα κοπάδι πουλιά.

Κι ένα μαύρο σάλεμα στον αέρα, σαν προμήνυμα μπόρας.

Κι απ' το βάθος

φαίνεται να προβαίνει αργά

ο απρόσκλητος επισκέπτης.

Παράξενος άντρας, φορώντας άσπρο κοστούμι ξεχειλωμένο

και το πρόσωπο αθέατο.

Κρυμμένο πίσω απ' τα φύλλα.

Μοιάζει πάντως κανένας να μην τον γνωρίζει.

Ίσως μόνο ο πατέρας, που τον κοιτάζει μ' ένα φόβο αόριστο.

Εκείνος τον πλησιάζει και του απλώνει το χέρι.

Σαν να του λέει κιόλα κάτι, σαν να τον καλεί για έναν περίπατο.

Κι όπως, τελείως απρόθυμος, ο πατέρας σηκώνεται

αρχίζουν να πέφτουν oι πρώτες σταγόνες.

Όχι δυνατή όμως βροχή, μια σιγανή ψιχάλα, περίπου αθόρυβη.

Παγερή σιωπή σφραγίζει τώρα τα χείλη.

Από το γραμμόφωνο δεν ακούγεται παρά το ξύσιμο της βελόνας.

Όλος ο κήπος μυρίζει βρεγμένο χώμα, όλοι έχουν πια σηκωθεί.

Μερικοί ανοίγουν ομπρέλες.

Μια λύπη απλώνεται λίγο λίγο πάνω σ' όλα τα πρόσωπα.

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Βασιζόμενοι στις γενικές επισημάνσεις του εισαγωγικού σημειώματος να επικεντρώσετε την προσοχή σας στα εξής κυρίως:

Σε ποιο χώρο γίνεται το γεύμα και ποια πρόσωπα συμμετέχουν σ' αυτό;
Σε ποια από τα ανωτέρω πρόσωπα επικεντρώνεται το ενδιαφέρον του αφηγητή; Ποιος είναι ο απρόσκλητος επισκέπτης και γιατί, ενώ κανείς δεν τον γνωρίζει, ο πατέρας τον κοιτάζει με έναν αόριστο φόβο;
Από τον πρώτο ως τον τελευταίο στίχο σταδιακά η ατμόσφαιρα (κυριολεκτικά και μεταφορικά) βαραίνει. Αφού καθορίσετε σε τι οφείλεται αυτό, να επισημάνετε τους στίχους, με τους οποίους υποδηλώνεται και προοικονομείται η γενική κατήφεια των καλεσμένων.