Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Τάκης Καρβέλης

1
[Ήρθε και πάλι σήμερα]

Και τα δυο Ποιηματα είναι άτιτλα και αριθμημένα. Περιλαμβάνονται στην ποιητική συλλογή Δεν είναι ο περσινός καιρός (1988) και ειδικότερα στην ομότιτλη ενότητα. Όπως διαπιστώνετε, ο τίτλος της συλλογής παραπέμπει σε στίχο δημοτικού τραγουδιού.

Ήρθε και πάλι σήμερα — θα 'ταν καλύτερα να

πω την έφερα — την ώρα που 'πινα καφέ και κάπνιζα

τσιγάρο. Τώρα καπνίζεις, μου 'πε, και πήγε

να καθίσει στη συνηθισμένη θέση. Μητέρα, θέλησα

να πω, δεν είναι ο περσινός καιρός. Κάθε φορά που

πάω να τραγουδήσω κουρδίζω κι από λίγο νυσταγμένο χρόνο.

Κουβάρι οι λέξεις και μες στα τεντωμένα νεύρα

άφηναν οι αισθήσεις τα παράσιτα.

Τ. Λειβαδίτης, «Πανσέληνος»

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Και τα δύο ποιήματα, με κάποιες βέβαια διαφοροποιήσεις, κινούνται μεταξύ παρόντος και παρελθόντος. Στηριζόμενοι σ' αυτή τη βασική διαπίστωση, προσπαθήστε να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα:

  1. Τι υποδηλώνει η αρχική φράση του ποιήματος «Ήρθε και πάλι σήμερα» και ως προς τι τροποποιείται με την παρενθετική «θα 'ταν καλύτερα να πω την έφερα»;
  2. Τι υποδηλώνουν α) η τοποθέτηση της ανακαλούμενης μητέρας «στη συνηθισμένη θέση» β) η προσθήκη κάποιων λεπτομερειών αυτής της συνάντησης και γ) η παρατήρηση της μητέρας;
  3. Σε ποια ψυχική κατάστασή του ανταποκρίνονται οι αντιδράσεις του ποιητή; Ειδικότερα: α) Η πρώτη αντίδρασή του στην παρατήρηση της μητέρας του λέγοντας «Μητέρα, θέλησα να πω»; β) Η συνέχεια των (ενδόμυχων) απαντήσεών του («Δεν είναι... χρόνο»);
  4. Προσπαθήστε να συλλάβετε την ψυχική κατάστασή του μετά τις απαντήσεις του («Κουβάρι... παράσιτα»).

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (και για τα δυο ποιήματα)

  1. Και στα δύο ποιήματα το τραγούδι παρουσιάζεται σαν στοιχείο που είτε ενεργοποιεί ένα μέρος του παρελθόντος (πρώτο ποίημα) είτε βρίσκεται σε τραγική διάσταση μ' αυτό (δεύτερο ποίημα). Τι υποδηλώνουν όλα αυτά;
  2. Να συσχετίσετε τα δύο ποιήματα με τον τίτλο της συλλογής.