Νεοελληνική Λογοτεχνία (Γ΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Δ. Π. Παπαδίτσας

Βλαδίμηρε*

Aπο τη Συλλογη Εντός Παρενθέσεως (1945).

 

Εδώ υπάρχουν πολλά πράγματα έτοιμα που μπορείς να δεις

μέσα τους την ιστορία τους σε πολύ απλή γλώσσα

   
 

Ξημερώνει απ' όλες τις μεριές Βλαδίμηρε

Όταν με δεις ν' ανασαίνω κάθε χιλιόμετρο την ανθρώπινη

προστασία σου*

Φαντάσου ένα εκατομμύριο γυναικόπαιδα να φωνάζουν:

δικαιοσύνη

5

Ή ένα εκατομμύριο άστρα που τα ψάχνουν άπιστα δάχτυλα

  Ή μια χρυσοκίτρινη κοίτη που τελειώνει μέσα μου*
   
  Έφτασα
 

Να μου δώσεις λίγα χτυποκάρδια που δεν έγιναν έφηβοι*

Τώρα το καλοκαίρι μού τα ζητιανεύει μια δροσούλα του

Ιλισού

10

Επίσης κι ένα δέντρο που έχασε την καρποφορία του

   
 

Όταν κοιμηθεί το φεγγάρι μες στο Ρήνο φαντάσου την ψυχή μου

Σα δωμάτιο εξοχικού σπιτιού που περιμένει τον ύπνο σου

για παραθέρισμα

Αν ήσουν εδώ το πρωί θ' άκουγες τα κοκόρια και τους γαλατάδες

μέσα στ' αγουροξυπνημένα αυτιά της γειτονιάς

Ύστερα τις εφημερίδες και τα χέρια να τις παίρνουν από τα

μισόκλειστα παράθυρα

   
15 Πολλές φορές γελώ με τη συνήθεια π.χ. χτες το πρωί
 

Είχαμε στο τραπέζι ένα φλιτζάνι τσάι παραπανίσιο

Τότε βούτηξα το ψωμί μου στην απέραντη πίκρα του

Κι έτρωγα χωρίς να μπορώ να χορτάσω. Σκέψου τη ζωή μου

Αυτό το βερίκοκο στα δόντια της απουσίας.


Βλαδίμηρος: Αδελφός του ποιητή που τον έπιασαν οι Γερμανοί και τον έστειλαν ως όμηρο στη Γερμανία, τον Αύγουστο του 1944.

Στίχος 3: Όταν... προστασία σου· Το γεγονός ότι ο ποιητής σκέφτεται τον αδελφό του, έχει την ανάγκη του στις δύσκολες στιγμές, του δίνει την αίσθηση της προστασίας.

Στίχοι 5-6: ίσως ο ποιητής εννοεί ότι στα δύσκολα χρόνια της κατοχής δεν μπορεί να χαρεί την ομορφιά (άστρα, χρυσοκίτρινη κοίτη), που αμφισβητείται («ψάχνουν άπιστα δάχτυλα») ή διακόπτεται («τελειώνει μέσα μου»), προτού να ολοκληρωθεί.

Στίχος 8: Που δεν έγιναν έφηβοι· Που δεν πρόλαβαν να ολοκληρωθούν. (Ο Βλαδίμηρος ήταν 15 χρόνων, όταν πιάστηκε από τους Γερμανούς).

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

Βάσω Κατράκη (1914-1988), «Κατοχή», ξυλογραφία

Βάσω Κατράκη (1914-1988), Κατοχή, ξυλογραφία

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Η νοσταλγία είναι ο κυρίαρχος τόνος του ποιήματος. Ποιοι στίχοι την αποδίδουν καλύτερα;
  2. Ο ποιητής προσπαθεί να δώσει το συναισθηματικό του δεσμό με το Βλαδίμηρο. Ποια μέσα χρησιμοποιεί για να το πετύχει;
  3. Από ποια στοιχεία του ποιήματος φαίνεται η εικόνα της εποχής;