Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Α΄ Λυκείου) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Ιωάννης Ανδρέας Τρώιλος

Χορικό από το Ροδολίνο

Βασιλεύς ο Ροδολίνος [πηγή: Δημώδης Γραμματεία ΚΕΓ]

Η τραγωδία Βασιλεύς ο Ροδολίνος του Ρεθυμνιώτη ποιητή Ιωάννη Ανδρέα Τρώιλου τυπώθηκε στη Βενετία το 1647. Η υπόθεση: Ο βασιλιάς της Μέμφης Ροδολίνος ζητάει σε γάμο την κόρη του βασιλιά της Καρχηδόνας Αρετούσα για λογαριασμό του φίλου του βασιλιά της Περσίας Τρωσίλου. Αυτό το τελευταίο όμως ο Ροδολίνος δεν το αποκαλύπτει, γιατί αν το αποκάλυπτε, ο βασιλιάς της Καρχηδόνας δε θα έδινε την Αρετούσα. Πατέρας και κόρη πιστεύουν ότι γαμπρός θα είναι ο Ροδολίνος και είναι πολύ ευχαριστημένοι. Κατά την επιστροφή στη Μέμφη ο Ροδολίνος αισθάνεται δυνατή αγάπη για την ανυποψίαστη Αρετούσα και βρίσκεται πια σε δίλημμα ανάμεσα στην αγάπη του αυτή και στη φιλία του με τον Τρωσίλο. Τελικά μέσα στις συγκρούσεις που δημιουργούνται όλοι οι ήρωες της τραγωδίας πεθαίνουν αυτοκτονώντας. Παραθέτουμε ένα χορικό.

[Χορικό της Γ' πράξης]

Στον Ουρανόν η Γνώση κυριεύγει
και κυβερνά το φως τση όλη τη κτίση·
εις την υποταγή τση στέκ' η φύση
κι αυτήνης το Μελλούμενο δουλεύγει.
 
Τούτο το φως πάσ' αγαθό ερμηνεύγει.
φως άξο, απού ποτέ δεν κάμνει δύση,
φως, απού κάμνει αθάνατη τη ζήση
κι απού κι ο ίδιος ήλιος του ζηλεύγει.
 
Ετούτο δόξες άψευτες χαρίζει
κι απ' όλους που τσι ακτίνες του ακλουθούσι
μηδένας τύχης φόβο δε γνωρίζει.
Αμ' όσοι τέτοιες χάρες δεν ποθούσι
και τση Αγνωσιάς το σκότος τσι αμποδίζει
σκοντάφτουσι κι εις βάραθρα γλιστρούσι.

 


κυριεύγει: κυριαρχεί.
κι αυτήνης το μελλούμενο δουλεύγει: το μέλλον υπηρετεί τη γνώση· υποδουλώνεται στη γνώση.
ερμηνεύγει: φανερώνει, αποκαλύπτει.
απού: όπου, που.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Σε ποιες έννοιες αντιπαρατίθεται στο ποίημα η γνώση και ποια είναι η σημασία της κάθε αντιπαράθεσης;
  2. Έχετε τη γνώμη ότι το ποίημα εκφράζει το πνεύμα της εποχής του και πώς; Για την απάντησή σας να λάβετε υπόψη α) τα γνωστά από την ιστορία χαρακτηριστικά του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης και β) τη χρονολογία που γράφτηκε το κείμενο.
  3. Ποιος είναι ο ιδιαίτερος τόνος που χαρακτηρίζει το ποίημα;
  4. Να επισημάνετε τα μορφικά χαρακτηριστικά του ποιήματος. Γ. Χορτάτσης, «Ερωφίλη» (απόσπασμα) Ιω. Ανδρ. Τρώιλος, «Ροδολίνος» (αποσπάσματα) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

Η πορεία του ελληνικού θεάτρου... Από το Βυζάντιο ως τις μέρες μας...  Κρήτη-Τραγωδίες (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ] Βασιλεύς ο Ροδολίνος (θεατρική παράσταση, 1962) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου]

Εξώφυλλο της α' έκδοσης (1647) στη Βενετία (Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)

Εξώφυλλο της α' έκδοσης (1647) στη Βενετία(Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)