Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων (Ε΄ & ΣΤ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)

Κωστής Παλαμάς

[Στον κήπο]

image21

Στον κήπο μού γελούσανε τα ρόδα, οι μενεξέδες
κάτου από πέπλους μού έστελναν δροσοχαιρετισμούς.
Και πέρασα. Οι αμύριστοι στοχαστικοί πανσέδες
με κοίταζαν, ασάλευτοι. Και στάθηκα σ' αυτούς.

* δάλιες (η δόλια): ντάλιες * πελαργόνια (το πελαργόνι): φυτά με ρόδινα και μοβ άνθη

Ν. Τυπάλδος, «Το κυκλάμινο» [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

 

image22

Βίνσεντ Βαν Γκογκ, Ίριδες (Γκαλερί Τέχνης Joan Whitney Payson, Κολέγιο Westbrook)

image23 Ερωτήσεις - Δραστηριότητες: 

  1. Πώς χαρακτηρίζει τους πανσέδες ο ποιητής; Τι νομίζετε ότι τον έκανε να στρέψει την προσοχή του σ' αυτούς;
  2. Αν τα ρόδα, οι μενεξέδες και οι πανσέδες ήταν άνθρωποι, ποια εξωτερικά και ψυχικά χαρακτηριστικά θα τους δίνατε;
  3. Σε πολλά ποιήματά του ο Κ. Παλαμάς υμνεί τα λουλούδια· τα γιούλια, τα χρυσάνθεμα, τα γιασεμιά. Σ' ένα ποίημά του αναφέρει τις «σγουρές δάλιες*, πελαργόνια* ροδισμένα, / του αγρού λούλουδα ξανθά, μελαχρινά, / πορφυρά, γαλάζια / σα χειλάκια και σαν πρόσωπα». Να συνθέσετε ένα δικό σας ποίημα ή ένα σύντομο κείμενο για ένα αγαπημένο σας λουλούδι.
  4. Στον πίνακα Ίριδες (που βλέπετε στην προηγούμενη σελίδα), ο Ολλανδός ζωγράφος Βαν Γκογκ ζωγράφισε αυτά τα όμορφα λουλούδια του κήπου. Πάρτε κι εσείς χρώματα και χαρτί και ζωγραφίστε τα αγαπημένα σας λουλούδια. Χαρίστε τη ζωγραφιά σας σ' ένα πρόσωπο που πιστεύετε ότι θα ταίριαζαν τα λουλούδια αυτά. 
    Πινακοθήκη Βίνσεντ βαν Γκογκ [πηγή: www.vggallery.com]

 

 

 

image24

Κωστής Παλαμάς Κωστής Παλαμάς [πηγή: Βικιπαίδεια] Εποχές και Συγγραφείς. Κωστής Παλαμάς (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]
(Πάτρα 1859 - Αθήνα 1943)

Κορυφαίος ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας με πολύ αξιόλογο κριτικό έργο. Έγραψε και διηγήματα. Εργάστηκε ως γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1926 έγινε ένας από τους πρώτους ακαδημαϊκούς. Αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας και για την ανανέωση της ποίησης (ως κορυφαίο πρόσωπο της λογοτεχνικής γενιάς του 1880). Με το έργο του κατάφερε να εκφράσει τις αγωνίες και τους αγώνες του ελληνικού έθνους. Τα θέματά του τα έχει αντλήσει από την αρχαία και τη βυζαντινή ιστορία, τη λαΐκή παράδοση του νεότερου ελληνισμού, καθώς και από προσωπικά βιώματά του. Πέθανε στη διάρκεια της Κατοχής και η κηδεία του πυροδότησε το ξέσπασμα του πατριωτισμού και έδωσε αντιστασιακό μήνυμα στους Γερμανούς κατακτητές. Το όλο έργο του περιέχεται στους δεκαεπτά τόμους των Απάντων του, όπου υπάρχουν συλλογές, όπως «Τα τραγούδια της πατρίδος μου», «Τα μάτια της ψυχής μου», «Ίαμβοι και ανάπαιστοι», «Ο δωδεκάλογος του γύφτου», «Η φλογέρα του βασιλιά», «Οι καημοί της λιμνοθάλασσας», «Οι νύχτες του Φήμιου» κ.ά.

image25