Πόσες φορές και πόσο... εύκολα δεν έχουμε πει: «Δεν μου αρέσουν τα δημοτικά (ή ρεμπέτικα, ροκ, ποπ κ.λπ.) τραγούδια» ή «εγώ ακούω μόνο δημοτικά (ή ρεμπέτικα, ροκ, ποπ κ.λπ.) τραγούδια».

Σκεφτήκατε ποτέ ότι εκτός από τις μουσικές που έχουμε συνηθίσει να ακούμε υπάρχουν και πολλα άλλα είδη μουσικής και ότι το καθένα τους μπορεί να μας προσφέρει αισθητική απόλαυση; Κι αυτό συμβαίνει γιατί κάθε μουσικό έργο μπορεί να μας ταξιδέψει σε χώρους της φαντασίας, να μας κάνει να αισθανθούμε και -γιατί όχι;- να συγκινηθούμε. Το μόνο που χρειάζεται είναι διάθεση για εξερεύνηση και πειραματισμό. Σε κάθε είδος μουσικής μπορούμε να ανακαλύψουμε στοιχεία που να μας εκφράζουν και να μας προσφέρουν αληθινή ικανοποίηση. Ας μην απορρίψουμε λοιπόν κάποιο είδος προτού του δώσουμε την ευκαιρία να μας πει τη δική του ιστορία.

Ακουσε πέντε διαφορετικά είδη μουσικής από το CD που συνοδεύει το βιβλίο. Αντιστοίχισε κάθε μουσικό κομμάτι με ένα από τα παιδιά που βλέπεις στο σκίτσο και συμπλήρωσε το φύλλο εργασίας που βρίσκεται στο τετράδιο εργασιών.

Όταν παίζουν πολλά όργανα μαζί, τότε λέμε ότι παίζει μια ορχήστρα, μια μπάντα, ένα μουσικό συγκρότημα, μια κομπανία, ένα μουσικό σύνολο. Ορισμένες ορχήστρες ή συγκροτήματα οργάνων είναι τόσο στενά δεμένα με το είδος της μουσικής που παίζουν ώστε παίρνουν την ονομασία τους από αυτό. Έτσι έχουμε τα συγκροτήματα της δημοτικής μας μουσικής, τις ροκ μπάντες, τα ποπ γκρουπ, τις ρεμπέτικες κομπανίες, τα συγκροτήματα τζαζ μουσικής, τη συμφωνική ορχήστρα κ.ά.

11.1 Η ηπειρωτική, η νησιωτική και η κρητική ζυγιά

Ο λαός μας χρησιμοποιεί από παλιά πολλούς συνδυασμούς οργάνων για να συνοδέψει το τραγούδι και το χορό του. Μερικοί από αυτούς τους συνδυασμούς καθιερώθηκαν με τον καιρό ως οργανικά σύνολα χαρακτηριστικά της μουσικής ζωής σε ορισμένες περιοχές της πατρίδας μας. Τέτοια σύνολα είναι: η ζυγιά της ηπειρωτικής Ελλάδας (ζουρνάς και νταούλι), η νησιώτικη ζυγιά (βιολί και λαγούτο), η αχλαδόσχημη λύρα και το λαγούτο στην Κρήτη, η κομπανία που αποτελείται από κλαρίνο, βιολί, λαγούτο, σαντούρι κ.ά.

11.2 Ta όργανα της κομπανίας

Ρεμπέτικες κομπανίες

Είναι ομάδες μουσικών (από το λατινικό companium που σημαίνει συντροφιά, παρέα) οι οποίες παίζουν και τραγουδούν ρεμπέτικα

Τα έχεις σίγουρα ακούσει! Αποτελούνται συνήθως από ηλεκτρική κιθάρα, ηλεκτρικό μπάσο, συνθεσάιζερ και ντραμς. Στη διπλανή εικόνα βλέπεις ένα από τα πιο διάσημα συγκροτήματα, τα θρυλικά Σκαθάρια (Beatles).

11.5 Τζορτζ Χάρισον και Τζον Λένον:
δυο από τους θρυλικούς Beatles.

Εκτός από τα συγκροτήματα που χρησιμοποιούν τα γνωστά και καθιερωμένα όργανα, υπάρχουν και άλλα που παίζουν με όργανα αυτοσχέδια, τα οποία ο κάθε μοπυσικός τα έχει κατασκευάσει μόνος του! Έτσι εξάλλου γινόταν τα παλιόταρα χρόνια. Ο μουσικός ήταν συνήθως και κατασκευαστής του οργάνου του.

Αλλά και εσύ δεν έχεις κατασκευάσει πολλά αυτοσχέδια μουσικά όργανα; Γιατί δεν δοκιμάζεις να φτιάξεις με τους φίλους σου τη δική σας ορχήστρα;

Παίζοντας με τα είδη της μουσικής

Θα ακούσεις πέντε σύντομες μελωδίες που είναι γραμμένες στα πεντάγραμμα που ακολουθούν. Οι μελωδίες αυτές είναι από διαφορετικά μουσικά είδη. Άκουσε προσεκτικά και γράψε στο πλαίσιο το είδος της καθεμιάς (παραδοσιακή, ροκ, ποπ, ρεμπέτικη και κλασική μουσική).

Προσπάθησε να παίξεις κάποιες από αυτές τις μελωδίες στο αρμόνιο, σε ένα μεταλλόφωνο η σε ένα ξυλόφωνο... Ο δάσκαλος σου θα σε βοηθήσει σε ό,τι χρειαστείς.

Ταινία βωβού κινηματογράφου

Τι θα λέγατε να φτιάξετε μια... ταινία βωβού κινηματογράφου; Ξέρετε, σαν αυτές με τον Σαρλώ, στις οποίες η μουσική κυριαρχούσε και συνόδευε με υπέροχο τροπο αυτά που γίνονταν στην οθόνη. Σας δίνουμε ένα ενδεικτικό σενάριο στο οποίο βέβαια μπορείτε να κάνετε τις αλλαγές που επιθυμείτε. Αφού κάνετε μερικές πρόβες, μπορείτε να βιντεοσκοπήσετε την ταινία για το αρχείο της τάξης. Καλή διασκέδαση!

Σκηνή 1η: Πέντε παρέες κάθονται στο ταβερνάκι σε διπλανά τραπέζια. Τρώνε και πίνουν. Λένε αστεία, τσουγκρίζουν τα ποτήρια, αλλά δεν ακούγεται τίποτα - μην ξεχνάτε πως η ταινία είναι... βουβή! Το κατάστημα διαθέτει και ένα τζουκ-μποξ που σε λίγο θα γίνει το «μήλον της Έριδος».

Σκηνή 2η: Ένας ηθοποιός από την πρώτη ομάδα αποφασίζει να ακούσει το αγαπημένο του ρεμπέτικο και να το χορέψει με τους φίλους του. Ρίχνει το κέρμα, η μουσική αρχίζει, πιάνονται τρεις-τρεις και αρχίζουν να χορεύουν με χάρη. Σε λίγο όμως σηκώνεται μια κοπέλα από τη διπλανή παρέα και επιλέγει ένα ροκ κομμάτι. Η παρέα της αρχίζει να το χορεύει με πάθος. Ώσπου να συνέλθουν από την έκπληξη τα μέλη της πρώτης παρέας, ένας νεαρός από την τρίτη παρέα (που είναι όλο ζευγάρια),