Ορθογραφικό-ερμηνευτικό λεξικό (Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄ Δημοτικού)
Εικόνα

9. Το λεξιλόγιο
των Η/Υ

Αποθήκευση (Save): Η ενέργεια µε την οποία µεταφέρουµε αρχεία σε κάποιο µέσο αποθήκευσης (σκληρό δίσκο, βλ.λ.), (δισκέτα, βλ. λ.), (ψηφιακό δίσκο, βλ. λ.), για να τα διαβάσουµε ή να τα ξαναχρησιµοποιήσουµε αργότερα.

Αρχείο (File): Σύνολο από δεδοµένα που µπορούν να χρησιµοποιηθούν από τον υπολογιστή. Κάθε αρχείο έχει τη δική του ταυτότητα, που περιλαµβάνει όνοµα, µέγεθος και ηµεροµηνία δηµιουργίας.

Αρχική σελίδα (Home page): Η πρώτη σελίδα ενός δικτυακού τόπου στο Διαδίκτυο (βλ. λ.). Συνήθως δείχνει τι περιέχουν οι υπόλοιπες σελίδες.

Ασφάλεια: Αποτροπή των διαφόρων κινδύνων που απειλούν έναν χρήστη του διαδικτύου. 'Οπως στη ζωή µας, έτσι και στο Διαδίκτυο, πρέπει να ακολουθούµε κάποιους κανόνες ασφαλείας. Έτσι:

  • Ποτέ µη δίνεις σε αγνώστους την ηλεκτρονική σου διεύθυνση (e-mail) ή άλλα προσωπικά σου στοιχεία.
  • Ποτέ µη δίνεις σε κανέναν τους κωδικούς πρόσβασης (βλ. λ.) (Password).

Γραµµή εργαλείων (Toolbar): Μια οµάδα από κουµπιά στην οθόνη. Πατώντας το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού (δηλ. κάνοντας κλικ πάνω τους) µπορούµε να κάνουµε διάφορες εργασίες (Αποθήκευση εργασίας (βλ. λ.), εκτύπωση ή αλλαγή γραµµατοσειράς, χρώµα γραµµατοσειράς κ.λπ.).

Διαδίκτυο (Internet): Παγκόσµιο δίκτυο στο οποίο είναι συνδεδεµένοι εκατοµµύρια υπολογιστές. Μέσω αυτών µπορούµε να δούµε αρχεία και ιστοσελίδες (βλ. λ.) ή να επικοινωνήσουµε. Στο Διαδίκτυο µπορείς, επίσης, να:

  • Βλέπεις ειδήσεις και να διαβάζεις εφηµερίδες και περιοδικά από όλο τον κόσµο.
  • Επισκέπτεσαι ηλεκτρονικά µουσεία σε κάθε γωνιά της γης.
  • Βρίσκεις πληροφορίες κάθε είδους.
  • Μεταφέρεις στον υπολογιστή σου διάφορα προγράµµατα, παιχνίδια και µουσική.

Εικόνα

Διεύθυνση ιστοσελίδας: Σύνολο γραµµάτων ή και αριθµών µε ορισµένη σειρά, το οποίο πληκτρολογεί ο χρήστης για να συνδεθεί µε ορισµένη Ηλεκτρονική Tοποθεσία πληροφοριών (π.χ. η διεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας είναι http: www.ypepth.gr ).

Δικτυακός τόπος: Οµάδα από ιστοσελίδες µε σχετικό περιεχόµενο που φιλοξενείται σε υπολογιστή ή υπολογιστές. Για να δούµε έναν δικτυακό τόπο χρησιµοποιούµε κάποιο φυλλοµετρητή (βλ λ.).

Δίκτυο (Network): Οµάδα υπολογιστών που επικοινωνούν µεταξύ τους µέσω καλωδίου ή ασύρµατα.

Δισκέτα (Floppy disk): Μικρός πλαστικός δίσκος, στον οποίο αποθηκεύονται πληροφορίες.

Εικονίδιο: Μικρή εικόνα στην οθόνη του υπολογιστή, που αντιπροσωπεύει ένα αρχείο ή πρόγραµµα.

Εικόνα

Εκτυπωτής (Printer): Είναι η συσκευή που τυπώνει σε χαρτί ή άλλο υλικό (π.χ. διαφάνειες) ό,τι βλέπουµε στην οθόνη του υπολογιστή µας. Αυτό µπορεί να είναι, για παράδειγµα, ένα κείµενο που γράψαµε, µια εικόνα που ζωγραφίσαµε ή κάτι που βρήκαµε στο Διαδίκτυο.

Επεξεργαστής κειµένου (Word processor): Πρόγραµµα που σου επιτρέπει να χρησιµοποιείς τον υπολογιστή, για να γράψεις, εισάγοντας ακόµη και εικόνες, ζωγραφιές και φωτογραφίες.

Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (E-mail): Είναι η ηλεκτρονική ταυτότητα για να επικοινωνείς µε τους άλλους χρήστες. Είναι, επίσης, η δυνατότητα που έχεις να ανταλλάσσεις µηνύµατα µέσω υπολογιστών, που είναι συνδεδεµένοι σ’ ένα δίκτυο ή το Διαδίκτυο. Για να στείλεις ένα e-mail, χρειάζεσαι έναν υπολογιστή, ένα µόντεµ, µια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και σύνδεση στο Διαδίκτυο.

Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου: Κάθε χρήστης του Διαδικτύου µπορεί να αποκτήσει µια διεύθυνση στην οποία θα δέχεται και από την οποία θα στέλνει τα µηνύµατά του. Το πρώτο µέρος της διεύθυνσης, συνήθως, είναι το όνοµα του χρήστη, το δεύτερο µέρος είναι το σύµβολο@ (παπάκι) και το τρίτο µέρος δηλώνει το όνοµα αυτού που φιλοξενεί την ηλεκτρονική σου διεύθυνση στο Διαδίκτυο.

Ηλεκτρονικός Υπολογιστής (Η/Υ): Η ηλεκτρονική συσκευή µε την οποία επεξεργαζόµαστε δεδοµένα µε γρήγορο τρόπο και µε ακρίβεια, εκτελώντας κάθε φορά το κατάλληλο πρόγραµµα. Οι συσκευές µε τις οποίες τον συνδέουµε (ποντίκι, πληκτρολόγιο, οθόνη, εκτυπωτής, σαρωτής, µόντεµ κ.ά.) ονοµάζονται περιφερειακές.

Ιστοσελίδα ή σελίδα (Web page): Είναι η σελίδα που βρίσκουµε στο Διαδίκτυο και παρέχει πληροφορίες κειµένου, συνδυάζοντας εικόνα και βίντεο. Συνήθως περιέχει και συνδέσµους σε άλλες ιστοσελίδες

Εικόνα

Κωδικός πρόσβασης (Password): Οµάδα γραµµάτων, αριθµών ή και τα δυο µαζί, που χρησιµοποιείται σαν κλειδί για την πρόσβαση σε υπολογιστές, λειτουργίες ή και αρχεία. Είναι ένα είδος ηλεκτρονικής ταυτότητας, γι΄ αυτό και κρατάµε τον κωδικό αυτό πάντα µυστικό.

Λειτουργικό Σύστηµα (Operating system): Το πρόγραµµα που κάνει τον υπολογιστή να λειτουργεί. Φιλοξενεί τα βασικά του προγράµµατα και επιτρέπει την επικοινωνία µε το χρήστη. Στα πιο δηµοφιλή λειτουργικά συστήµατα συγκαταλέγονται τα Windows και το Linux.

Μηχανή αναζήτησης (Search engine): Πρόκειται για πρόγραµµα που αναζητάει στο Διαδίκτυο λέξεις-κλειδιά σε ιστοσελίδες και το περιεχόµενό τους. Για παράδειγµα, εάν σε µια µηχανή αναζήτησης πληκτρολογήσουµε τη λέξη «Κρήτη», η µηχανή αναζήτησης θα µας παρουσιάσει πιθανότατα χιλιάδες ιστοσελίδες που έχουν σχέση µε το νησί. Δηµοφιλείς τοποθεσίες στο Διαδίκτυο που προσφέρουν µηχανές αναζήτησης είναι µεταξύ άλλων οι Google, Yahoo και MSN.

Μήνυµα: (βλ. Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο)

Μικροτσίπ: Μικροσκοπικό φύλλο από πυρίτιο. Πρόκειται για ορυκτό υλικό στο οποίο είναι τυπωµένα ηλεκτρονικά κυκλώµατα. Τα µικροτσίπ είναι από τα βασικά συστατικά των υπολογιστών.

Εικόνα

Μνήµη: Τµήµατα του Η/Υ στο οποίο αποθηκεύονται πληροφορίες. Σε άλλα µέρη η πληροφορία αποθηκεύεται µόνιµα και σε άλλα προσωρινά. Η µνήµη του Η/Υ διακρίνεται σε κύρια (ή κεντρική) και σε περιφερειακή. Στην κύρια µνήµη αποθηκεύονται προσωρινά πληροφορίες του χρήση όσο λειτουργεί ο υπολογιστής (RAM). Η δευτερεύουσα µνήµη είναι κάθε µέσο µόνιµης αποθήκευσης των πληροφοριών που χρειαζόµαστε (δισκέτα, Cd-rom, σκληρός δίσκος κ.ά.) Μόντεµ (Modem): Η συσκευή που συνδέει τον υπολογιστή µε την τηλεφωνική γραµµή και του επιτρέπει να έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

Οθόνη (Monitor): Η συσκευή που συνδέεται µε τον υπολογιστή και χρησιµεύει για να βλέπουµε τα στοιχεία που εισάγουµε σε αυτόν ή τις πληροφορίες που παίρνουµε από το Διαδίκτυο.

Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο: Είναι το δίκτυο υπολογιστών του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων. Συνδέει µε το Διαδίκτυο όλα τα σχολεία της χώρας και δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε όλους τους µαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Η ηλεκτρονική του διεύθυνση είναι www.sch.gr

Εικόνα

Φορέας παροχής υπηρεσιών διαδικτύου (ISP) : Είναι η εταιρεία που σου παρέχει σύνδεση µε το Διαδίκτυο µέσω τηλεφωνικής γραµµής. Οι εκπαιδευτικοί, οι µαθητές και γενικότερα όλα τα σχολεία στην Ελλάδα συνδέονται µέσω του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (βλ. λ.)

Εικόνα

Πληκτρολόγιο (Keyboard): Συσκευή µε πλήκτρα που σου επιτρέπει να εισάγεις πληροφορίες στον υπολογιστή µέσω γραµµάτων, αριθµών και άλλων χαρακτήρων.

Ποντίκι (Mouse): Είναι µια µικρή συσκευή που συνδέεται µε τον υπολογιστή και µε την οποία µπορείς να δείχνεις κάτι στην οθόνη, να κάνεις κλικ και να σύρεις εικονίδια.

Σαρωτής (Scanner): Συσκευή που σου επιτρέπει να εισάγεις εικόνες ή ολόκληρες σελίδες κειµένου στον υπολογιστή και να τις βλέπεις στην οθόνη σου.

Σκληρός δίσκος (Hard disc): Μέρος του υπολογιστή όπου αποθηκεύονται προγράµµατα και πληροφορίες.

Συνηµµένο αρχείο (Attachment): Είναι κάποιο αρχείο από τον υπολογιστή µας που επισυνάπτουµε στο µήνυµα που στέλνουµε στον παραλήπτη. Αυτό µπορεί να είναι κείµενο, ένα µουσικό κοµµάτι, βίντεο, ήχοι και φωτογραφίες.

Υπερκείµενο (Hypertext): Είναι το κείµενο στο οποίο υπάρχουν λέξεις που, αν τις επιλέξουµε, εµφανίζεται κείµενο συνδεδεµένο µε αυτές. Οι λέξεις αυτές είναι χρωµατισµένες ή έχουν υπογράµµιση. Όταν δείχνεις µε το ποντίκι επάνω τους, εµφανίζεται ένα µικρό χεράκι. Κάνε κλικ σ΄αυτές τις λέξεις και θα βρεθείς σε µια άλλη ιστοσελίδα! Έτσι θα αρχίσεις να πηγαίνεις από τη µια σελίδα στην άλλη, δηλαδή θα «σερφάρεις» στο Διαδίκτυο!

Εικόνα

Φυλλοµετρητής (Web browser): Είναι ένα πρόγραµµα που βοηθάει στην περιήγησή σου στο Διαδίκτυο, καθώς και στην παρουσίαση και ανάγνωση των ιστοσελίδων. Ο πιο δηµοφιλής φυλλοµετρητής είναι σήµερα ο Internet Explorer, δηλ. ο «Εξερευνητής Διαδικτύου».

Εικόνα

CD (Compact Disc, προφέρεται σι-ντι): Ψηφιακός δίσκος στον οποίο µπορούµε να αποθηκεύσουµε µουσική ή αρχεία κειµένου, εικόνας ή βίντεο.

DVD (Digital Video Disc, προφέρεται ντι-βι-ντι), δηλ. «Ψηφιακός Οπτικός Δίσκος»: Συµπαγής δίσκος που µπορεί να αποθηκεύσει πολύ µεγαλύτερη ποσότητα πληροφοριών απ’ ό,τι ένας απλός ψηφιακός δισκος. Γι΄ αυτό το λόγο χρησιµοποιείται και για αποθήκευση κινηµατογραφικών ταινιών.

Εικόνα Εικόνα

RAM (βλ. Μνήµη)