Κ. Π. Καβάφης, Δέησις

Κ. Π. Καβάφης

Δέησις

Η θάλασσα στα βάθη της πήρ'* έναν ναύτη. —
Η μάνα του, ανήξερη, πιαίνει* κι ανάφτει

στην Παναγία μπροστά ένα υψηλό κερί
για να επιστρέψει γρήγορα και ναν* καλοί καιροί —

και όλο προς τον άνεμο στήνει τ' αυτί.
Αλλά ενώ προσεύχεται και δέεται αυτή,

η εικών ακούει, σοβαρή και λυπημένη,
ξεύροντας πως δεν θα 'λθει πια ο υιός που περιμένει.

Βάσως Κατράκη, Μάνα (Το παιδί στη νεοελληνική τέχνη, εκδ. Adam)

πήρ' (παίρνω): πήρε * πιαίνει (πιαίνω): πηγαίνει * ναν: να είναι

Λεξικό της Kοινής Nεοελληνικής

Ερωτήσεις - Δραστηριότητες:

Ποια συναισθήματα σας προκαλεί το ποίημα; Αν μπορούσατε να μιλήσετε στη χαροκαμένη μάνα, τι θα της λέγατε, πώς θα την παρηγορούσατε;
Προσέξτε τις ομοιοκαταληξίες του ποιήματος, ιδιαίτερα του δεύτερου και τρίτου δίστιχου. Τι παρατηρείτε; Τέτοιες ομοιοκαταληξίες θα συναντήσουμε και σε άλλα ποιήματα του Καβάφη, όπως στα «Τείχη», όπου συνδυάζει ομόηχες λέξεις: «τύχη», «τύχει», «τείχη». Μπορείτε να βρείτε και σεις τέτοιες ομόηχες λέξεις, αν θέλετε, με τη βοήθεια ενός λεξικού. Ιδέες μπορείτε να αντλήσετε και από το βιβλίο της Θέτης Χορτιάτη, Παιχνιδόλεξα.
Στην ελληνική και παγκόσμια ποίηση υπάρχουν πολλά ωραία ποιήματα για τη μητέρα. Να βρείτε τέτοια και να φτιάξετε δικές σας ποιητικές ανθολογίες.
Στο διήγημα «Τ' αγνάντεμα» του Αλ. Παπαδιαμάντη (σελ. 178-179) η θάλασσα φουσκώνει και καταπίνει επίσης το ναυτικό. Διαβάστε παράλληλα τα δύο κείμενα, για να εντοπίσετε ομοιότητες και διαφορές.

Κωνσταντίνος Καβάφης

(Αλεξάνδρεια Αιγύπτου 1863-1933)

Ποιητής, από τους σημαντικότερους της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με μεγάλη διεθνή αναγνώριση. Με τη μελέτη, κυρίως της ιστορίας, απόκτησε βαθύτατη μόρφωση. Έζησε λίγα χρόνια στο Λονδίνο και στην Κωνσταντινούπολη·το μεγαλύτερο όμως μέρος της ζωής του το πέρασε στην Αλεξάνδρεια. Στην ποίηση του καταπιάνεται με θέματα φιλοσοφικά, ιστορικά (παρμένα κυρίως από την ιστορία των ελληνιστικών χρόνων) και ερωτικά.