Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Ε΄ Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή

Ενότητα Β

Έχουμε δικαιώματα
και υποχρεώσεις

Σ' αυτήν την ενότητα

  • Θα συζητήσουμε για τα δικαιώματά μας και τις υποχρεώσεις που αυτά μας δημιουργούν.
  • Θα γνωρίσουμε τις σημαντικές διακηρύξεις που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.
  • Θα διερευνήσουμε με ποιον τρόπο προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα μας.
  • Θα επικοινωνήσουμε και θα συζητήσουμε με τον «Συνήγορο του Παιδιού» για τα δικαιώματα των παιδιών.

Κεφάλαιο 1

Γνωρίζουμε τα δικαιώματά μας, αναλαμβάνουμε τις υποχρεώσεις μας


Εικόνα


1. Ποιες είναι ανάγκες και ποιες επιθυμίες; Στον πίνακα που ακολουθεί να βάλετε ένα √ στη σωστή απάντηση:

  Ανάγκη Επιθυμία
Τροφή    
Κατοικία    
Κατοικίδιο ζώο    
Πάρτυ γενεθλίων    
Πόσιμο νερό    
Ηλεκτρονικά παιχνίδια    

2. Ποιες από τις παρακάτω ανάγκες είναι και δικές σας και έχετε το δικαίωμα να τις ικανοποιήσετε; Αφού επιλέξετε τρεις από τις παρακάτω κάρτες που είναι σημαντικές για σας, να ανακοινώσετε την άποψή σας στην τάξη:


Εικόνα

3. Διαφορετικοί άνθρωποι έχουν διαφορετικές ανάγκες;Παρατηρήστε τις εικόνες. Ποιες διαφορές έχουν τα παιδιά;

Εικόνα   Εικόνα   Εικόνα
Είμαι ο Γιάννης, είμαι 10 χρονών και ζω στην Ελλάδα.   Είμαι ο Ομάν, είμαι 11 χρονών και ζω στην Αιθιοπία.   Είμαι η Γιολάντα, είμαι 11 χρονών και ζω στη Βραζιλία.

  • Ποιες ανάγκες πιστεύετε ότι έχει καθένα από αυτά τα παιδιά;
  • Οι ανάγκες τους είναι παρόμοιες ή διαφορετικές;

4. Να γράψετε στον παρακάτω πίνακα τρεις ανάγκες που θεωρείτε σημαντικές για όλους τους ανθρώπους και να συμπληρώσετε το δικαίωμα που αντιστοιχεί σε καθεμιά, σύμφωνα με το παράδειγμα:


Ανάγκη Επιθυμία
Πόσιμο νερό Να έχουν όλοι οι άνθρωποι πρόσβαση σε καθαρό και πόσιμο νερό.
   
   
   

5. Κάθε δικαίωμα που έχουμε γεννά και μια υποχρέωση. Αντιστοιχίστε τις κάρτες των δικαιωμάτων με τις κάρτες των υποχρεώσεων.


Εικόνα

6. Τι γίνεται όμως όταν δεν τηρούμε τις υποχρεώσεις μας; Διαβάστε τι συνέβη στην Ιωάννα.


Η Ιωάννα ζήτησε από τους γονείς της να της επιτρέψουν να έρχονται οι φίλοι της μια φορά την εβδομάδα στο σπίτι για να παίζουν. Οι γονείς της συμφώνησαν, αρκεί να τακτοποιούσε το σπίτι, όταν θα τελειώνουν το παιχνίδι.

Κάθε φορά που έρχονταν οι φίλοι της έπαιζαν πολλά παιχνίδια και χρησιμοποιούσαν τους περισσότερους χώρους του σπιτιού. Όταν εκείνοι έφευγαν, η Ιωάννα πήγαινε για ύπνο χωρίς να κάνει καμία δουλειά. ’Ετσι αναγκάζονταν οι γονείς της ή τα αδέλφια της να μαζεύουν τα παιχνίδια και να τακτοποιούν τον χώρο.

Μια μέρα οι γονείς της Ιωάννας τής ανακοίνωσαν ότι οι φίλοι της δεν μπορούν να ξαναέρθουν στο σπίτι.

Η Ιωάννα άρχισε να διαμαρτύρεται για την απόφαση των γονιών της και να φωνάζει ότι ήταν δικαίωμά της να καλεί τους φίλους της και ότι δεν μπορούσαν να της το στερήσουν.

  • Ποιο δικαίωμα είχε η Ιωάννα;
  • Γιατί κινδύνευσε να χάσει το δικαίωμα αυτό;

7. Συχνά δημιουργούνται καταστάσεις όπου τα δικαιώματα του ενός μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με τα δικαιώματα κάποιου άλλου. Τι κάνουμε τότε; Να μελετήσετε τα σκίτσα και να απαντήσετε στις ερωτήσεις:


Εικόνα


  • Ποιο δικαίωμά του διεκδικεί ο Πέτρος;
  • Γιατί διαμαρτύρεται ο Αλέξανδρος;
  • Ποιο δικαίωμα του συμμαθητή του υπερασπίζεται ο Αλέξανδρος;
  • Έχουν όρια τα δικαιώματά μας;
  • Μπορείτε να αναφέρετε ανάλογα παραδείγματα από τη δική σας εμπειρία;
Μάθαμε ότι...

Όλοι έχουμε παρόμοιες ανάγκες και την ελευθερία να τις ικανοποιούμε, δηλαδή έχουμε δικαιώματα.
Η άσκηση των δικαιωμάτων μας δημιουργεί και τις ανάλογες υποχρεώσεις.