Aς «κρατήσουμε» το ρυθμό! (1)

KEΦAΛAIO 9

Οι μαθητές με τα τουμπελέκια
«κρατούν» το ρυθμό

Θα έχεις παρατηρήσει ότι συχνά, όταν ακούμε μουσική, κινούμε ρυθμικά το σώμα μας. Αυτό συμβαίνει γιατί νιώθουμε τους σταθερούς χτύπους της μουσικής.

Φαντάσου το ρυθμό σαν το χτύπο της καρδιάς. Όταν παίζουμε μουσική ή τραγουδάμε, πρέπει να ακολουθούμε το ρυθμό.

Eξώφυλλο δίσκου
«H Aλίκη στο ναυτικό».

Mέτρο δύο τετάρτων

Άκουσε το εμβατήριο* με το οποίο ξεκινά η κινηματογραφική ταινία του Αλέκου Σακελλάριου «Η Αλίκη στο ναυτικό». Τη μουσική της ταινίας έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις.

Xτύπησε παλαμάκια στο ρυθμό της μουσικής μετρώντας από μέσα σου «εν - δυο, εν - δυο» κ.ο.κ. Tο σχήμα που βλέπεις απεικονίζει τους χτύπους. O πρώτος χτύπος (σκούρο χρώμα) τονίζεται, ενώ ο δεύτερος (άσπρο χρώμα) δεν τονίζεται.

Για να καταλάβεις το παραπάνω σχήμα σε σχέση με το ρυθμό, φαντάσου ότι είσαι σε μια αμμουδιά και «κάνεις» παρέλαση με τη μουσική ενός εμβατηρίου. Αν κοιτάξεις τα ίχνη που αφήνεις πίσω σου στην άμμο, θα παρατηρήσεις ότι το αποτύπωμα του πρώτου από τα δύο βήματα είναι πάντα πιο έντονο.

Στο εμβατήριο, λοιπόν, οι χτύποι τονίζονται σταθερά ανά δύο. Δες πώς γράφουμε αυτό το ρυθμό:

Κάθε χτύπος διαρκεί ένα τέταρτο. Η αριθμητική ένδειξη μας δείχνει ότι σε κάθε μέτρο οι νότες διαρκούν συνολικά δύο τέταρτα. Η πρώτη νότα στην αρχή κάθε μέτρου είναι τονισμένη.

Όταν ένα μουσικό έργο έχει αυτό το ρυθμό, λέμε ότι το μέτρο του είναι δύο τέταρτα.

Aς «κρατήσουμε» το ρυθμό! (1)

Mέτρο τριών τετάρτων

Άκουσε το κομμάτι «Το βαλς* του γάμου» της Ελένης Καραΐνδρου από την κινηματογραφική ταινία «Ο Μελισσοκόμος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Χτύπησε παλαμάκια στο ρυθμό του μετρώντας από μέσα σου: «εν δυο-τρία», «εν-δυο-τρία» κ.ο.κ. Tόνιζε περισσότερο τον πρώτο χτύπο (σκούρο χρώμα).

Στο βαλς οι χτύποι τονίζονται σταθερά ανά τρεις. Δες πώς γράφεται αυτός ο ρυθμός:

Κάθε χτύπος διαρκεί ένα τέταρτο. Η αριθμητική ένδειξη μας δείχνει ότι σε κάθε μέτρο οι νότες διαρκούν συνολικά τρία τέταρτα. Η πρώτη νότα στην αρχή κάθε μέτρου είναι τονισμένη.

Όταν ένα μουσικό έργο έχει αυτό το ρυθμό, λέμε ότι το μέτρο του είναι τρία τέταρτα.

O Στήβι Γουόντερ

Mέτρο τεσσάρων τετάρτων

Άκουσε το τραγούδι «Σερ* Ντιουκ» (“Sir Duke”) του Στήβι Γουόντερ (Stevie Wonder).

Χτύπησε παλαμάκια στο ρυθμό του μετρώντας από μέσα σου: «εν-δυο-τρία-τέσσερα», «εν-δυο-τρία-τέσσερα», κ.ο.κ. Tόνιζε περισσότερο τον πρώτο χτύπο (σκούρο χρώμα). Ο τρίτος χτύπος τονίζεται επίσης, αλλά λιγότερο από τον πρώτο.

Οι χτύποι τονίζονται σταθερά ανά τέσσερις. Δες πώς γράφεται αυτός ο ρυθμός:

Κάθε χτύπος διαρκεί ένα τέταρτo. Η αριθμητική ένδειξη μας δείχνει ότι σε κάθε μέτρο οι νότες διαρκούν συνολικά τέσσερα τέταρτα. Η πρώτη νότα στην αρχή κάθε μέτρου είναι τονισμένη.

Όταν ένα μουσικό έργο έχει αυτό το ρυθμό, λέμε ότι το μέτρο του είναι τέσσερα τέταρτα.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: ρυθμός, μέτρο δύο τετάρτων, μέτρο τριών τετάρτων, μέτρο τεσσάρων τετάρτων