KEΦAΛAIO 23

Oι μουσικές του κόσμου

Κάθε χρόνο, μουσικοί, χορευτές, ζωγράφοι και καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο συναντιούνται σ’ ένα μεγάλο «πανηγύρι».

Ήχοι και όργανα από την Ιρλανδία, την Ελλάδα, την Αλγερία, την Πορτογαλία ενώνονται με ήχους και χρώματα από την Αρμενία, τη Λατινική Αμερική, την Αυστραλία, την Κούβα, με θέατρο και χορούς από την Κίνα, την Ινδία και την Αφρική, με ρυθμούς από την Καραϊβική και την Ινδονησία...

Αυτό το πολύχρωμο μωσαϊκό των τεχνών ονομάζεται ΓΟYΜΑΝΤ (WOMAD) από τα αρχικά των λέξεων «Γουόρλντ οβ Μιούζικ Αρτ εντ Ντανς» (“World of Music Αrt and Dance”) που σημαίνουν Ένας κόσμος Μουσικής, Tέχνης και Χορού.

Στα φεστιβάλ WOMAD παίζεται μουσική Έθνικ, δηλαδή, παραδοσιακή μουσική διαφόρων λαών, αλλά και μουσική που συνδυάζει παραδοσιακά όργανα και ακούσματα από διάφορους πολιτισμούς με ηλεκτρονικά στοιχεία και ρυθμούς από την ποπ*, τη ροκ* και τη τζαζ μουσική*.

Άκουσε ένα παραδοσιακό τραγούδι από τη Βολιβία με τίτλο «Λα Μαριπόζα» (“La Mariposa” - «Η Πεταλούδα») και στη συνέχεια ένα τραγούδι από τη Σενεγάλη με τίτλο «Φατού γιο» (“Fatou yo” - «Με λένε Φατού»). Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές παρατηρείς;

Κάθε λαός δημιουργεί ένα λαϊκό μουσικό πολιτισμό, ο οποίος στηρίζεται στους μύθους, τις ιστορίες, τα έθιμα και τις παραδόσεις του.

Η μουσική, λοιπόν, αποκτά ιδιαίτερο ύφος, ανάλογα με το γεωγραφικό και πολιτισμικό χώρο απ’ όπου προέρχεται.

Η τάμπλα* και το σιτάρ*, που είναι μουσικά όργανα της Ινδίας, μας φέρνουν στο μυαλό εικόνες από τον πολιτισμό αυτής της χώρας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αφρικάνικα ταμ - ταμ* ή με το γιαπωνέζικο κότο*.

Άκουσε το γνωστό Ινδό μουσικό Ραβί Σανκάρ να παίζει σιτάρ.

Τα σύνορα ανάμεσα στα κράτη, όμως, δεν αποτελούν εμπόδιο για τη μουσική επικοινωνία. Πολλοί άνθρωποι ξεκινούν νέα ζωή σε άλλη χώρα. Οι μετανάστες αυτοί φέρνουν στην καινούργια τους πατρίδα στοιχεία από το μουσικό τους πολιτισμό. Tα στοιχεία αυτά αναμειγνύονται με τα ντόπια και δημιουργούνται νέα είδη μουσικής.

Αλλά και η παγκόσμια απήχηση της ποπ* και ροκ* μουσικής, σε συνδυασμό με την εξέλιξη της μουσικής τεχνολογίας*, έχει σαν αποτέλεσμα να συνεργάζονται μουσικοί που προέρχονται από εντελώς διαφορετικούς χώρους.

Oι μουσικές του κόσμου

Σιτάρ

Ένα από τα πρώτα ποπ συγκροτήματα που πειραματίστηκαν χρησιμοποιώντας ινδικά όργανα σε τραγούδια τους ήταν οι Μπιτλς (Beatles).

Άκουσε το σιτάρ να παίζει στο τραγούδι των Μπιτλς «Γουιδίν γιου, γουιδάουτ γιου» (“Within you, without you” – «Στα βάθη της ψυχής σου και χωρίς εσένα»).

Οι ηχογραφήσεις, τα βιντεοκλίπ* και το Διαδίκτυο* (Ίντερνετ - Internet) κάνουν εύκολη την επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους και δίνουν τη δυνατότητα να αναμειγνύονται όργανα, ρυθμοί, στιλ παιξίματος και ηλεκτρονικοί ή φυσικοί ήχοι από κάθε «γωνιά» της γης.

Εθνομουσικολόγοι*, ερευνητές και μουσικοί επισκέπτονται διάφορα μέρη του κόσμου με σκοπό να γνωρίσουν άλλους μουσικούς πολιτισμούς. Παράλληλα με την αυθεντική παραδοσιακή μουσική των λαών, δημιουργούνται νέες μουσικές που συνδυάζουν παραδοσιακά και σύγχρονα στοιχεία και πολλές μελωδίες παίζονται με εντελώς καινούργιο ύφος. Αυτή είναι η Μουσική του Κόσμου (Γουόρλντ Μιούζικ- World Music).

Άκουσε τον Τζαμέλ Αλλάμ (Djamel Allam) και μια ομάδα παιδιών από την Αλγερία να ερμηνεύουν ένα χαρούμενο τραγούδι με τίτλο «Νέζα» (“Nezha”).
Μπορείς να καταλάβεις ποια από τα στοιχεία του είναι παραδοσιακά και ποια σύγχρονα;

Nταραμπούκα

Εξώφυλλο δίσκου
μουσικής Έθνικ

Η Μουσική του Κόσμου έχει πολύ μεγάλη ποικιλία ακουσμάτων. Ας γίνουμε, λοιπόν, ευαίσθητοι και κριτικοί ακροατές κι ας επιλέγουμε δίσκους με κριτήριο την ποιότητα της εκτέλεσης, την αυθεντικότητα της ερμηνείας και την επιμελημένη παρουσίαση του δίσκου.

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Έθνικ, παραδοσιακή, Mουσική του Kόσμου