Γραμματική Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού

ENOTHTA 14

Πώς ενώνω λέξεις, φράσεις
και προτάσεις;

Σύνδεσμοι και μόρια

eikonaE03_01

14.1       Σύνδεσμοι

eikonaE14_01
Δεν ένιωθα καλά, αλλά είπαν
όλοι πως είναι αργά και πρέπει
να με αφήσουν να κοιμηθώ και
πως αύριο θα είμαι περδίκι.
Αντί να κοιμηθώ, άρχισα κι
εγώ να πετάω από το ένα
δωμάτιο στο άλλο κι έβλεπα
από ψηλά τα έπιπλα και τα
ντουλάπια και τα φώτα. Δεν
πήρα, όμως, καλά τη στροφή
στην κουζίνα, χτύπησα στο
μεγάλο ντουλάπι κι έπεσα από
ψηλά κι έβαλα τις φωνές. Μου
έβαλαν θερμόμετρο και είπαν
πως ψήνομαι στον πυρετό και
μου έβαλαν πετσέτες με κρύο
νερό στο κεφάλι και είπαν να
κοιμηθούν μαζί μου, γιατί φοβό-
ντουσαν να κοιμηθούν μόνοι
τους, και το πρωί που ξύπνησα,
στο κρεβάτι μου κοιμόταν η
μαμά καθιστή, ο μπαμπάς με
παπούτσια και καπέλο, η θεία
Γαζία με το κέντημα αγκαλιά κι
η Δωροθέα με το ξεσκονόπανο.

Κυρ. Ντελόπουλος,
Ο Άκης και οι άλλοι (διασκευή)

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ Είναι άκλιτες λέξεις με τις οποίες μπορώ να συνδέσω:
α) λέξεις (παπούτσια και καπέλο)
β) φράσεις (τα έπιπλα και τα ντουλάπια και τα φώτα)
γ) προτάσεις (Είπαν να κοιμηθούν μαζί μου, γιατί φοβόντουσαν να κοιμηθούν
μόνοι τους.)

Ο Ορέστης στεκόταν πολλή ώρα και χάζευε τις βιτρίνες.
Πήγε και στο τεράστιο εμπορικό κέντρο, αλλά πουθενά δε βρήκε αυτό που έψαχνε.
Άρχισε τότε να αναρωτιέται αν θα έπρεπε να φύγει ή να συνεχίσει το ψάξιμο.

eikonaE14_02
Μερικοί σύνδεσμοι συνδέουν
όμοιες προτάσεις, δηλαδή κύριες
με κύριες ή εξαρτημένες με εξαρτημένες
(παρατακτική σύνδεση).

 

 

eikonaE14_03

Ο δάσκαλος είπε ότι θα ξεκινήσουν οι
σχολικοί αγώνες στίβου.
Όλοι οι μαθητές ήθελαν να πάρουν
μέρος, γιατί αγαπούσαν τον αθλητισμό.
Ο δάσκαλος, όμως, φοβόταν μήπως
ορισμένοι γονείς δημιουργήσουν
πρόβλημα.
Αν δεν έδιναν την έγκρισή τους όλοι οι
γονείς, οι αγώνες θα αναβάλλονταν.
Όταν όλοι συμφώνησαν, οι αγώνες
άρχισαν.
Τα παιδιά αγωνίστηκαν με τόσο ζήλο,
ώστε σημειώθηκαν εξαιρετικά υψηλές
επιδόσεις.

Άλλοι σύνδεσμοι
συνδέουν τις εξαρτημένες
προτάσεις με τις κύριες
προτάσεις (υποτακτική
σύνδεση
).
Για τις φράσεις
και τις προτάσεις
βλ. ενότητα 16