Γεωγραφία Ε' Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
εικόνα
Δ΄ Ενότητα

Ελληνισμός εκτός συνόρων

εικόνα

Eικόνα 44 α. Η Μονή του Σινά


εικόνα

Eικόνα 44 γ. Αγία Σοφία, Κωνσταντινούπολη

εικόνα

Eικόνα 44 β. Αμάσεια

Στην ενότητα αυτή θα μάθετε για:
εικόνατο φυσικό περιβάλλον και τους κατοίκους της Κύπρου
εικόνατον Ελληνισμό της Διασποράς
εικόνατις ελληνικές εστίες της αρχαιότητας                            εικόνα
εικόνα
Kεφάλαιο 44ο

 

Κύπρος: το φυσικό περιβάλλον εικόνα
 

 

 

 

 

εικόνα για τη γεωγραφική θέση και τα κυριότερα
γεωμορφολογικά στοιχεία της Κύπρου

 

 

εικόνα

Εικόνα 44.1: Χάρτης παραμεσόγειων χωρών εικόνα εικόνα


εικόνα
Παρατηρήστε τον παραπάνω χάρτη και προσδιορίστε τη θέση της Κύπρου ως προς την Ελλάδα. Μπορεί να θεωρηθεί η θέση της τόπος συνάντησης λαών από διαφορετικές ηπείρους; Σε ποιες ηπείρους είναι κοντά η Κύπρος;

Η Κύπρος βρίσκεται στην Ανατολική Μεσόγειο και είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της μετά τη Σικελία και τη Σαρδηνία.

Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της Κύπρου είναι ορεινό. Νοτιοδυτικά υψώνεται η οροσειρά Τρόοδος με ψηλότερο βουνό τον Κυπριακό Όλυμπο. Βορειοανατολικά υψώνεται η οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Ανάμεσα στις δύο αυτές οροσειρές εκτείνεται η πεδιάδα της Μεσαορίας (Μεσαριάς). Yπάρχουν και άλλες μικρές πεδιάδες και εύφορες κοιλάδες στο νησί.


εικόνα
Παρατηρήστε το χάρτη της εικόνας 44.2 και βρείτε μεταξύ ποιων κόλπων εκτείνεται η πεδιάδα της Μεσαορίας.

εικόνα
Kεφάλαιο 44ο

 

εικόνα

Εικόνα 44.2: Γεωμορφολογικός χάρτης της Κύπρου εικόνα εικόνα


εικόνα
Ο οριζόντιος διαμελισμός της Κύπρου αποτελείται από πολλούς κόλπους, μία μεγάλη χερσόνησο και πολλές άλλες μικρές. Εντοπίστε τα στοιχεία αυτά στο χάρτη. Δείξτε και τις δύο μεγάλες οροσειρές της.

Το ποτάμιο σύστημα της Κύπρου αποτελείται από πολλά μικρά ποτάμια, τα περισσότερα από τα οποία έχουν τις πηγές τους στην οροσειρά του Τροόδους. Κατά μήκος των ποταμών οι Κύπριοι έχουν κατασκευάσει μικρά φράγματα και τεχνητές λίμνες, για να χρησιμοποιούν το νερό για ύδρευση και άρδευση.


εικόνα
Εντοπίστε τα ποτάμια της Κύπρου στο χάρτη της εικόνας 44.2 και βρείτε ποια από αυτά εκβάλλουν στον κόλπο της Μόρφου, της Αμμοχώστου και της Λεμεσού. εικόνα

Το κλίμα της Κύπρου είναι μεσογειακό με θερμό, ξηρό καλοκαίρι και ήπιο χειμώνα.


Οι στίχοι του ποιητή Μαλένη παρουσιάζουν
και μερικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν
το κλίμα της Κύπρου. Ας βρούμε τα στοιχεία
αυτά, για να συμπληρώσουμε τα
χαρακτηριστικά του κυπριακού κλίματος.
Γη του ξεραμένου λιβαδιού,
Γη της πικραμένης Παναγιάς,
Γη του λίβα, τ’ άδικου χαμού,
τ’ άγριου καιρού των Ηφαιστείων,
χρυσοπράσινο φύλλο ριγμένο στο Πέλαγος

εικόνα
Kεφάλαιο 44ο

 

Το κλίμα της Κύπρου ευνοεί την ανάπτυξη του κυπριακού δάσους, που είναι το σπουδαιότερο μέρος της χλωρίδας του νησιού. Τα δάση επιδρούν ευεργετικά στο έδαφος, ενισχύουν την οικονομική ανάπτυξη του τόπου και συμβάλλουν στην ψυχαγωγία των κατοίκων. Τα δέντρα που αναπτύσσονται είναι το άγριο πεύκο, ο κυπριακός κέδρος (ενδημικό είδος), ο πλάτανος, η λεύκα, ο ασπάλαθος, το κυπαρίσσι, η αγριοκουμαριά, η λυγαριά κ.ά.

Στα κυπριακά δάση και ιδιαίτερα στο δάσος της Πάφου ζει το αγρινό ή μουφλόν, χαρακτηριστικό είδος της κυπριακής πανίδας. Είναι ένα ενδημικό είδος αγριοπρόβατου, που προστατεύεται αυστηρά από το Τμήμα Δασών της Κυβέρνησης της Κύπρου.

εικόνα

εικόνα

Εικόνα 44.3: Το αγρινό της Κύπρου

 

εικόνα
Oμαδική δραστηριότητα (προαιρετική)

Χωρισμένοι σε δύο ομάδες ας συγκεντρώσουμε περισσότερες πληροφορίες για την πλούσια χλωρίδα και την πολύ ενδιαφέρουσα πανίδα της Κύπρου. (Μη ξεχάσουμε το Αγρινό ή Μουφλόν).

 

 

Aν θέλεις, διάβασε κι αυτό...

Κερύνεια, πόλη αγαπημένη…

Το θέαμα είναι μοναδικό. Ένας ζωγραφικός πίνακας ανεπανάληπτης τέχνης απλώνεται μπροστά στα μάτια μας. Όλα λούζονται στο φως του μαγιάτικου ήλιου. Η γαλάζια θάλασσα, τα δαντελωτά ακρογιάλια της Λάμπουσας και της Γλυκιώτισσας, οι καταπράσινοι κάμποι με τις ελιές, τις χαρουπιές και τις λεμονιές, οι βουνοπλαγιές με τα αγριολούλουδα, όλα ένα αρμονικό σύνολο χρωμάτων και σχημάτων. Και στο βάθος όνειρο γλυκύτατο, ξαπλωμένη ήρεμα στ’ ακρογιάλι, η αιθέρια λεπτοκαμωμένη πόλη του Πράξανδρου μας περιμένει…



Επιτροπή Δασκάλων Λεμεσού
«Δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι», σ. 193-194

εικόνα