Γεωγραφία Ε' Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Kεφάλαιο 9ο

 

Οι θάλασσες της Ελλάδας εικόνα

 

 

 

 

εικόνα τα πελάγη της Ελλάδας
εικόνα να σχεδιάζετε το χάρτη της Ελλάδας και να σημειώνετε
     τις γνωστότερες θάλασσες

 

 

εικόνα

Εικόνα 9.1: Νησιωτικό τοπίο


εικόνα
Μερικοί αναφέρουν ότι το Ιόνιο πέλαγος πήρε το όνομά του από τον αρχαίο βασιλιά Ίωνα. Τι λένε οι δικές σου πηγές πληροφόρησης; εικόνα

Η χώρα μας, όπως είδαμε και στα προηγούμενα μαθήματα, είναι μια χερσόνησος, που βρέχεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και το Λιβυκό πέλαγος, τα οποία είναι τμήματα της Μεσογείου θάλασσας.

Το Αιγαίο είναι μια κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία, είναι αρκετά ρηχή, ενώ το Ιόνιο πέλαγος είναι ανοικτό προς τα νότια και δυτικά. Στα νότια του Ιονίου πελάγους και δυτικά από το ακρωτήριο Ταίναρο βρίσκεται το σημείο, όπου έχει εντοπιστεί το μεγαλύτερο βάθος της Μεσογείου (Φρέαρ των Οινουσσών, 5.090 μ.). Το Λιβυκό πέλαγος απλώνεται ανάμεσα στην Κρήτη και στην Αφρική.


Ας συζητήσουμε για το όνομα του Αιγαίου πελάγους. Η επιστροφή του Θησέα από την Κρήτη σημάδεψε την ονομασία της θάλασσας αυτής. εικόνα


Οι κάτοικοι της νησιωτικής Ελλάδας έδωσαν διαφορετικά ονόματα σε τμήματα του Αιγαίου θέλοντας ίσως να μιλήσουν για τη δική τους θάλασσα, τη θάλασσα που έβρεχε τα νησιά τους. Έτσι έχουμε το Κρητικό, το Καρπάθιο, το Ικάριο, το Μυρτώο και το Θρακικό πέλαγος.

εικόνα
Kεφάλαιο 9ο

 

εικόνα

Εικόνα 9.2: Πολιτικός χάρτης της Ελλάδας εικόνα


Παρατηρήστε τον παραπάνω πολιτικό χάρτη της Ελλάδας και βρείτε ποιοι κόλποι βρίσκονται στο Αιγαίο και ποιοι στο Ιόνιο πέλαγος. εικόνα
εικόνα
Kεφάλαιο 9ο

 

Σαν βγήκε πάνω στον αφρό, πιο πέρα κολυμπούσε προς τη στεριά κοιτάζοντας, αν θ’ αντικρίσει κάπου ακρογιαλιά απαλόστρωτη και σφαλιστό λιμάνι.
Σε ποταμού γοργότρεχου σαν ήρθε κολυμπώντας το στόμα, ο τόπος βολικός του φάνηκε πως ήταν, αμμουδερός κι απάνεμος…

Ομήρου Οδύσσεια, ραψωδία ε΄
(μετ. Ζ. Σιδέρη)


Εσέ ζητούν οι θάλασσες, για να μπορούν να υψώνουν το κύμα τους σαν ύμνο λευτεριάς,
για να φλοισβίζουνε πλάι στους ξανθούς γιαλούς με το σουραύλι τους γλυκό τραγούδι, για χορούς και για τραγούδια…

Ποίημα «Εσέ ζητούν, Ειρήνη»
(Θεοδόσης Πιερίδης)



Οι Έλληνες είμαστε άρρηκτα δεμένοι με τις θάλασσές μας. Η καθημερινή μας ζωή είναι γεμάτη από χαρές και λύπες που μας δίνουν τα ελληνικά πελάγη. Η μούσα τα τραγούδησε, οι Έλληνες ποιητές, από τον Όμηρο μέχρι τον σημερινό Θεοδόση Πιερίδη, τα ύμνησαν. Όλος ο λαός μας μιλά για τα καταγάλανα νερά που καθόρισαν την πορεία της φυλής μας.


  Θάλασσα, θάλασσα και αλμυρό νερό, θαλασσάκι μου,
μη τους θαλασσοδέρνεις, θαλασσάκι μου και φέρε το πουλάκι μου. Θάλασσα κι αλμυρό νερό, να σε ξεχάσω δεν μπορώ.
Ροδόσταμο να γίνεσαι την πόρτα τους να ραίνεις,
Θαλασσάκι μου και φέρε το πουλάκι μου.

Δημοτικό τραγούδι

 

 

εικόνα

Γεωγραφικό γλωσσάριο εικόνα εικόνα

Οριζόντιος διαμελισμός : το σύνολο των στοιχείων που διαμορφώνουν το σχήμα των ακτών (χερσόνησοι, ακρωτήρια, κόλποι κ.λπ.)

εικόνα

Oμαδική δραστηριότητα (προαιρετική)  εικόνα

Ας φτιάξουμε με πλαστελίνη ανάγλυφο χάρτη της Ελλάδας, όπου με σημαίες θα δηλώνονται οι καθαρές θάλασσες. Με τη βοήθεια της δασκάλας ή του δασκάλου μας θα αντλήσουμε πληροφορίες από το Y.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Yπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων) εικόνα

 

Aν θέλεις, διάβασε κι αυτό... εικόνα εικόνα

Ένα ξεχωριστό ακτογραφικό στοιχείο: Η χερσόνησος του Άθω

«Μία από τις τρεις χερσονήσους της Χαλκιδικής είναι κι εκείνη του Άθω, που ξεχωρίζει ως προπύργιο του Χριστιανισμού και θεματοφύλακας της ορθόδοξης παράδοσής μας. Εκεί τα τόσα μοναστήρια, τα σπαρμένα στο «περιβόλι της Παναγιάς», διασφαλίζουν το άβατο και υπόσχονται στη Δέσποινα ότι θα είναι πάντα η μοναδική γυναίκα, που θα κάνει τον περίπατό της σ’ εκείνα τα γαληνεμένα μονοπάτια και τις πράσινες πλαγιές…»


Οι συγγραφείς

 

εικόνα