Μελέτη Περιβάλλοντος (Δ΄ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Kεφάλαιο 6. Tο φως ταξιδεύει... και «συναντά» σώματα
Γιατί τα σπίτια μας να έχουν παράθυρα; Γιατί τα παράθυρα να έχουν και τζάμια και παντζούρια; Τι συμβαίνει όταν το φως «συναντά» διάφορα σώματα;
Γνωρίζουμε ότι ο ήλιος είναι πηγή φωτός και θερμότητας. Καταγράφουμε άλλες πηγές φωτός που γνωρίζουμε.
.................................................................................................................
.................................................................................................................
Εικόνα
A. Τι συμβαίνει όταν το φως συναντά κάποιο σώμα; Τι θα συμβεί αν φωτίσουμε με προβολέα ή με φανό τα σώματα που είναι γραμμένα στον παρακάτω πίνακα;
..........................................................................................
..........................................................................................
..........................................................................................
..........................................................................................
..........................................................................................

B. Φωτίζουμε τα σώματα με τον προβολέα ή το φανό όπως τα παιδιά στην φωτογραφία και σημειώνουμε (Χ) στην κατάλληλη στήλη.
Υλικό που φωτίζουμε Περνά όλο το φως Περνά μόνο ένα μέρος από το φως Δεν περνά καθόλου φως
χαρτί φωτοτυπικού


μεμβράνη περιτυλίγματος τροφίμων


χαρτόνι


αλουμινόχαρτο


ποτήρι με νερό


ποτήρι με πορτοκαλάδα


καθρέφτης


λαδόκολλα


Προετοιμάζουμε στην τάξη μας τα πειράματα της φωτογρα­φίας.
ΕικόναΣημειώνουμε στον παρακάτω πί­νακα τη θερ­μοκρασία που δεί­­χνουν τα θερμόμετρα χω­ρίς να είναι αναμμένο το κερί και με τη λάμ­πα σβηστή.
ΕικόναΑνάβουμε το κερί και συνδέ­ου­­με το λαμπτήρα ώστε να φω­­τίζει. Παρατηρούμε τις εν­δεί­­ξεις των θερμομέτρων. Με­τά από 3 λεπτά ση­μειώ­νουμε τη θερμο­­κρασία που δείχνουν τα θερ­μό­μετρα.
                  Οδηγίες                                     Πείραμα με κερί          Πείραμα με λάμπα

Μέτρηση:
θερμοκρασία που δείχνου
τα θερμόμετρα πριν χρησιμοποιήσουμε     ...βαθμοί κελσίου          ...βαθμοί κελσίου


Μέτρηση: θερμοκρασία
που δείχνουν τα θερμόμετρα αφού           ...βαθμοί κελσίου           ...βαθμοί κελσίου
περάσουν τρία λεπτά από τη στιγμή
που χρησιμοποιούμε τις φωτεινές πηγές
ΕικόναΜελετάμε τις θερμοκρασίες που καταγράψαμε, συζητάμε και διατυπώνουμε τα συμπεράσματά μας.
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
Τι συμβαίνει όταν το φως συναντά κάποιο σώμα; Με τα πειράματα που κάναμε, διαπιστώσαμε ότι από κάποια σώματα περνάει σχεδόν όλο το φως από μέσα τους, όπως, για παράδειγμα, από το τζάμι και από τον αέρα. Αυτά τα ονομάζουμε διαφανή σώματα. Aπό άλλα σώματα περνάει μόνο ένα μέρος από το φως, όπως η χαρτοπετσέτα, και γι' αυτό τα ονομάζουμε ημιδιαφανή σώματα. Τέλος, από κάποια σώματα δεν περνάει καθόλου φως, όπως από τους τοίχους των σπιτιών. Αυτά τα ονομάζουμε αδιαφανή σώματα.
Οι φωτεινές πηγές εκτός από φως εκπέμπουν, δηλαδή στέλνουν προς τα «έξω», και θερμότητα. Για παράδειγμα, στα δωμάτια που υπάρχουν πολλές λάμπες η θερμοκρασία ανεβαίνει.
Άσκηση Javascript
Για να δημιουργήσουμε μείγματα, αναμειγνύουμε δύο ή περισσότερα σώματα. Τα σώματα αυτά μπορεί να είναι υγρά ή στερεά .................................................................................................... Μπορούμε να αναφέρουμε κάποια μείγματα;
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να διαχωρίζουμε μείγματα, όπως...........................................................................................Ο αέρας βρίσκεται σχεδόν παντού, όπως..............................................................
Με το θερμόμετρο μετράμε πόσο θερμό ή ψυχρό είναι ένα σώμα. Όσο πιο θερμό είναι, τόσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία του και όσο πιο ψυχρό είναι ένα σώμα, τόσο χαμηλότερη είναι η θερμοκρασία του.
Τα σώματα τα συναντάμε σε τρεις καταστάσεις: στερεά, υγρά και αέρια. Η κατάσταση κάποιων σωμάτων αλλάζει όταν τα θερμαίνουμε ή τα ψύχουμε. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν συγκεκριμένες λέξεις για τις αλλαγές αυτές των καταστάσεων των σωμάτων: τήξη, πήξη, εξάτμιση, βρασμός, υγροποίηση ……………................................................... Μπορούμε να αναφέρουμε παραδείγματα αλλαγής της κατάστασης των σωμάτων από την καθημερινή μας ζωή;
Κάποια σώματα αφήνουν να περάσει από μέσα τους όλο σχεδόν το φως μιας φωτεινής πηγής που πέφτει επάνω τους (…………..……. σώματα), κάποια άλλα αφήνουν να περάσει ένα μέρος από αυτό (……......…………. σώματα) και τέλος κάποια άλλα δεν αφήνουν καθόλου φως να περάσει από μέσα τους (……………......…. σώματα). Οι φωτεινές πηγές εκτός από φως εκπέμπουν και ……………………..
σώμα, μείγμα, διάλυμα, στερεό, υγρό, αέριο, διαλογή με τα χέρια, έλξη με μαγνήτη, κοσκίνισμα, διήθηση, αέρας, ατμόσφαιρα, θερμοκρασία, θερμότητα, βαθμοί Κελσίου, κατάσταση, τήξη, πήξη, εξάτμιση, υγροποίηση, βρασμός, φως, φωτεινή πηγή, διαφανή, ημιδιαφανή και αδιαφανή σώματα
Άσκηση Flash applet